საფრანგეთის დედოფლების სია

საფრანგეთის დედოფლების სიაში წარმოდგენილია იმ ქალების სია, რომლებიც იყვნენ საფრანგეთის მეფეების ან იმპერატორების მეუღლეები. ამ ქალებს ჰქონდათ ან დედოფლის, ან იმპერატრიცის ტიტული. საფრანგეთის ისტორიაში ყველა მონარქი მამაკაცი იყო, თუმცა არსებობს ისეთი იშვიათი გამონაკლისები, როცა ქალმა რეგენტის ტიტული მიიღო და მონარქზე დიდი ძალაუფლება მიიღო. მსგავსი შემთხვევა საფრანგეთის ისტორიაში სულ ცხრა იყო.

ეუხენია დე მონტიჯო, საფრანგეთის უკანასკნელი დედოფალი და რეგენტი

საფრანგეთს, მთელი მისი ისტორიის მანძილზე სულ 53 დედოფალი ჰყავდა, აქედან 49 დაქორწინებული იყო მეფეზე და ჰქონდა დედოფლის ტიტული, ხოლო 3 დაქორწინებული იყო იმპერატორზე და მათ იმპერატრიცის ტიტული ჰქონდა. დედოფლებმა ინგებორგ დანიელმა და ანა ბრეტონელმა მოახერხეს და ორჯერ იყვნენ საფრანგეთის დედოფლები. ხოლო დედოფალი მარია ჯუზეპინა სავოიელი დეპუტატიც იყო, როგორც რესპუბლიკურ, ისე იმპერიულ პერიოდში.

1285-1328 წლებში ჟანა I ნავარელისა და ფილიპე IV ფრანგის ქორწინებით საფრანგეთის და ნავარის სამეფოები გაერთიანდნენ. შემდგომში ფილიპესა და ჟანას 3 ვაჟი - ლუი X, ფილიპე V და შარლ IV ამ ორი სახელმწიფოს მეფეები იყვნენ, ხოლო მათი მეუღლეები შესაბამისად საფრანგეთისა და ნავარის დედოფლები იყვნენ. 1328 წელს ნავარის სამეფო განთავისუფლდა. 1589 წელს საფრანგეთის მეფე ხდება, ნავარის მეფე ანრი IV. აქედან მოყოლებული საფრანგეთისა და ნავარის სამეფოები კვლავ გაერთიანდნენ და მათ საერთო დედოფლები ჰყავდათ.

ანრის გარდაცვალების შემდეგ, მის მეუღლეს - მარგარიტა დე ვალუას, კვლავ შეუნარჩუნდა დედოფლის სტატუსი, რომელსაც იგი გარდაცვალებამდე ატარებდა. 1620 წელს ნავარის გვირგვინი საფრანგეთის გვირგვინში გაერთიანდა და მხოლოდ საფრანგეთის დედოფლის ტიტული დარჩა. 1791 წელიდან საფრანგეთის დედოფლები კვლავ იწოდებონენ ნავარის დედოფლებადაც.

საფრანგეთის პირველი დედოფალი იყო ერმენტრუდა ორლეანელი, ხოლო უკანასკნელი - ეუხენია დე მონტიხო, რომელიც მის მეუღლესთან ერთად 1871 წელს ჩამოაგდეს ტახტიდან.

საფრანგეთის რეგენტი დედოფლები რედაქტირება

 
ეკატერინე მედიჩი, საფრანგეთის დედოფალი 1547-1559 წლებში. იყო საფრანგეთის სამი მეფის რეგენტი

საფრანგეთის ისტორიაში სულ ცხრა ქალი რეგენტი იყო:

1. 1226-1234 წლებში იყო თავისი ვაჟის ლუი IX-ის რეგენტი

2.1248-1252 წლებში იყო ასევე თავისი ვაჟის ლუი IX-ის რეგენტი

1. 1552 წელს იყო თავისი ქმრის ანრი II-ის რეგენტი

2. 1560-1563 წლებში იყო თავისი ვაჟის შარლ IX-ის რეგენტი

3.1574-1575 წლებში იყო თავისი მეორე ვაჟის ანრი III-ის რეგენტი

კაროლინგების დინასტია (842-987) რედაქტირება

პორტრეტი სახელი სამშობლო დაბ. თარიღი მმართ. დასაწყისი მმართ. დასასრული გარდ. თარიღი მეუღლე
  ერმენტრუდა

ორლეანელი

საფრანგეთი 823 842 869 შარლ II
  რიჩჰილდა

პროვანსელი

პროვანსი 845 870 5 ოქტომბერი 877 2 ივნისი 910
  ადელაიდა

პარიზელი

საფრანგეთი 850 5 ოქტომბერი 877 10 აპრილი 879 10 ნოემბერი

901

ლუი II
  რიჩჰილდა

შვაბიელი

შვაბია 840 12 დეკემბერი 884 13 იანვარი 888 18 სექტემბერი

896

შარლ III
- თეოდორა

ტრუელი

შამპანი 868 თებერვალი 888 1 იანვარი 898 903 ოდო I
- ფრიდანორა

საქსონელი

საქსონია 887 907 917 შარლ III
  ედგიფ

ინგლისელი

ინგლისი 902 7 ოქტომბერი 919 922 955
- ბეატრის

ვერმონტელი

ლოთარინგია 880 922 923 931 რობერ I
- ემა ფრანგი საფრანგეთი 894 13 ივლისი 923 934 რუდოლფი
  ჰერბერტა

საქსონელი

გერმანია 913 939 10 სექტემბერი 954 5 მაისი 984 ლუი IV
- ემა იტალიელი იტალია 948 965 26 მარტი 986 ? ლოთარი

კაპეტინგების დინასტია (987-1792) რედაქტირება

კაპეტის სახლი (987-1328) რედაქტირება

კაპეტების დინასტია, ჰუგო კაპეტის შთამომავლები, მართავდა საფრანგეთს 987 წლიდან 1792 წლამდე და კიდევ 1814 წლიდან 1848 წლამდე. 1328 წლის შემდეგ ამ დინასტიიდან გამომავალი მონარქები, იწოდებოდნენ, როგორც ვალუას და ბურბონების სამეფო გვარების წევრები.

პორტრეტი სახელი სამშობლო დაბ. თარიღი მმართ. დასაწყისი მმართ. დასასრული გარდ. თართი მეუღლე გერბი
  ადელაიდა

აკვიტანიელი

აკვიტანია 945 3 ივლისი 987 24 ოქტომბერი 996 1004 ჰუგო
  როზალა

იტალიელი

იტალია 937 996 996 7 თებერვალი

1003

რობერ II
  ბერთა

ბურგუნდიელი

ბურგუნდია 952 996 1000 1035
  კონსტანსია დ’არლი პროვანსი 986 1003 20 ივლისი 1031 25 ივლისი 1034
  მატილდა

ფრიზიელი

ფრიზია 1024 1034 1044 ანრი I
  ანა კიეველი კიევის

რუსეთი

1024 19 მაისი 1051 4 აგვისტო 1060 1075
  ბერთა

ჰოლანდიელი

ჰოლანდია 1055 1072 1092 1094 ფილიპ I
  ბერტრადა დე

მონტფორტი

ბრეტანი 1070 15 მაისი 1092 29 ივლისი 1108 1117
  ადელაიდა სავოიელი სავოია 1092 3 აგვისტო 1115 1 აგვისტო 1137 18 ნოემბერი 1154 ლუი VI
  ელეონორა

აკვიტანიელი

აკვიტანია 1122 22 ივლისი 1137 21 მარტი 1152 1 აპრილი 1204 ლუი VII
  კონსტანსია კასტილიელი კასტილია 1141 1154 1160 1160
  ადელ

შამპანელი

შამპანი 1140 1164 18 სექტემბერი 1180 4 ივნისი 1206
  იზაბელა ენოელი ბელგია 5 აპრილი

1170

1180 1190 1190 ფილიპ II
  ინგებორგ

დანიელი

დანია 1175 15 აგვისტო 1193 5 ნოემბერი 1193 29 ივლისი

1236

  აგნეს

მერანიელი

ვენეცია 1175 ივნისი 1196 1200 20 ივლისი 1201
  ინგებორგ

დანიელი

დანია 1175 1200 14 ივლისი 1223 29 ივლისი 1236
  ბლანკა

კასტილიელი

კასტილია 4 მარტი

1188

14 ივლისი

1223

8 ნოემბერი 1226 26 ნოემბერი 1252 ლუი VIII
  მარგარიტა

პროვანსელი

პროვანსი 1221 27 მარტი 1234 25 აგვისტო 1270 21 დეკემბერი

1295

ლუი IX
  ისაბელა

არაგონელი

არაგონი 1247 25 აგვისტო 1270 28 იანვარი 1271 ფილიპ III
  მარია

ბრაბანტელი

ბრაბანტი 1254 21 აგვისტრო 1274 5 ოქტომბერი 1285 10 იანვარი 1321  
  ჟანა I

ნავარელი

ნავარა 14 იანვარი

1271

5 ოქტომბერი

1285

4 აპრილი 1305 ფილიპ IV  
  მარგარიტა ბურგუნდიელი ბურგუნდია 1290 29 ნოემბერი 1314 15 აგვისტო 1315 ლუი X
  კლიმენცია

უნგრელი

უნგრეთი 1293 19 აგვისტო 1315 5 ივნისი 1316 12 ოქტომბერი

1328

 
  ჟანა II

ბურგუნდიელი

ბურგუნდია 1291 20 ნოემბერი

1316

3 იანვარი 1322 31 იანვარი 1330 ფილიპ V  
  ბლანკა

ბურგუნდიელი

ბურგუნდია 1296 3 იანვარი 1322 19 მარტი 1322 აპრილი 1326 შარლ IV
  მარია

ლუქსემბურგელი

საღვთო

რომის

იმპერია

1304 21 სექტემბერი

1322

26 მარტი 1324 26 მარტი 1324  
  ჟანა დე ევრე ნორმანდია 1310 5 ივლისი 1325 1 თებერვალი 1328 4 მარტი 1371  

ვალუას სახლი (1328-1445) რედაქტირება

პორტრეტი სახელი სამშობლო დაბ. თარიღი მმართ. დასაწყისი მმართ. დასასრული გარდ. თარიღი მეუღლე გერბი
  ჟანა ბურგუნდიელი ბურგუნდია 24 ივნისი

1293

1 თებერვალი 1328 12 სექტემბერი 1346 ფილიპ VI  
  ბლანკა

ნავარელი

ნავარა 1330 29 იანვარი 1350 22 აგვისტო 1350 5 ოქტომბერი 1398  
  ჟანა I ოვერნელი ოვერნი 8 მაისი 1326 13 თებერვალი

1349

29 სექტემბერი 1360 ჟან II  
  ჟანა დე

ბურბონი

საფრანგეთი 3 თებერვალი

1338

8 აპრილი 1364 4 თებერვალი 1378 შარლ V  
  იზაბელა

ბავარიელი

ბავარია 1370 17 ივლისი 1385 21 ოქტომბერი

1422

24 სექტემბერი

1435

შარლ VI  

ლანკასტერების დინასტია (1422-1453) (სადავო) რედაქტირება

1422 წლიდან ჰენრი VI აკონტროლებდა ჩრდილოეთ საფრანგეთის დიდ ნაწილს. ჩრდილოეთ საფრანგეთს განაგებდა ინგლისური ლანკასტერის სახლი. ამ ტერიტორიების დასაბრუნებლად საფრანგეთმა წამოიწყო ომი რომელიც ასწლიანი ომის სახელითაა ცნობილი

პორტრეტი სახელი სამშობლო დაბ. თარიღი მმართ. დასაწყისი მმართ. დასასრული გარდ. თარიღი მეუღლე გერბი
  მარგარიტა

ანჟუელი

ნეაპოლი 23 მარტი 1430 23 აპრილი 1445 19 ოქტომბერი 1453 25 აგვისტო 1482 ჰენრი VI  

კაპეტინგების დინასტია (987-1792) რედაქტირება

ვალუას სახლი (1453-1589) რედაქტირება

პორტრეტი სახელი სამშობლო დაბ. თარიღი მმართ. დასაწყისი მმართ. დასასრული გარდ. თარიღი მეუღლე გერბი
  მარია ანჟუელი ნეაპოლი 14 ოქტომბერი

1404

18 დეკემბერი 1422 22 ივლისი 1461 1463 შარლ VII  
  შარლოტა

სავოიელი

სავოია 1443 22 ივლისი 1461 20 აგვისტო 1483 1 დეკემბერი

1483

ლუი XI  
  ანა ბრეტონელი ბრეტანი 25 იანვარი

1477

6 დეკემბერი 1491 7 აპრილი 1498 9 იანვარი 1514 შარლ VIII  

ვალუა-ორლეანელების შტო (1498-1515) რედაქტირება

პორტრეტი სახელი სამშობლო დაბ. თარიღი მმართ. დასაწყისი მმართ. დასასრული გარდ. თარიღი მეუღლე გერბი
  ჟანა დე ვალუა საფრანგეთი 23 აპრილი

1464

7 აპრილი 1498 დეკემბერი 1498 4 თებერვალი

1505

ლუი XII  
  ანა ბრეტონელი ბრეტანი 25 იანვარი

1477

8 იანვარი 1499 9 იანვარი 1514  
  მერი

ტიუდორი

ინგლისი 18 მარტი

1496

9 ოქტომბერი

1514

1 იანვარი 1515 25 ივნისი

1533

 

ვალუა-ანჟულემელების შტო (1515-1589) რედაქტირება

პორტრეტი სახელი სამშობლო დაბ.თარიღი მმართ. დასაწყისი მმართ. დასასრული გარდ. თარიღი მეუღლე გერბი
  კლაუდია დე

ვალუა

საფრანგეთი 14 ოქტომბერი

1499

1 იანვარი 1515 20 ივლისი 1524 ფრანსუა I  
  ელეონორ

ავსტრიელი

კასტილია 15 ნოემბერი

1498

4 ივლისი 1530 31 მარტი 1547 25 თებერვალი

1558

 
  ეკატერინე

დე

მედიჩი

ფლორენცია 13 აპრილი

1519

31 მარტი 1547 10 ივლისი 1559 5 იანვარი

1589

ანრი II  
  მარია I

სტიუარტი

შოტლანდია 8 დეკემბერი

1542

10 ივლისი

1559

5 დეკემბერი

1560

8 თებერვალი

1587

ფრანსუა

II

 
  ელიზაბეთ

ავსტრიელი

ავსტრია 5 ივნისი 1554 26 ნოემბერი

1570

30 მაისი 1574 22 იანვარი

1592

შარლ IX  
  ლუიზა დე
ლორენ-ვედემონი
ლოთარნგია 30 აპრილი 1553 13 თებერვალი 1575 2 აგვისტო 1589 29 იანვარი

1601

ანრი III  

ბურბონთა სახლი (1589-1810) რედაქტირება

პორტრეტი სახელი სამშობლო დაბ. თარიღი მმართ. დასაწყისი მმართ. დასასრული გარდ. თარიღი მეუღლე გერბი
  მარგარიტა

დე ვალუა

საფრანგეთი 14 მაისი

1553

2 აგვისტო 1589 1599 27 მარტი

1615

ანრი IV  
  მარია დე

მედიჩი

ტოსკანა 26 აპრილი

1573

5 ოქტომბერი

1600

14 მაისი 1610 3 ივლისი

1642

 
  ანა

ავსტრიელი

ესპანეთი 22 სექტემბერი

1601

24 ნოემბერი 1615 14 მაისი 1643 20 იანვარი

1666

ლუი XIII  
  მარია ტერეზა

ესპანელი

ესპანეთი 10 სექტემბერი

1638

9 ივნისი 1660 30 ივლისი 1683 ლუი XIV  
  მარია

ლეშჩინსკა

პოლონეთი 23 ივნისი 1703 4 სექტემბერი

1725

24 ივნისი 1768 ლუი XV  
  მარია

ანტუანეტა

ავსტრიელი

ავსტრია 2 ნოემბერი

1755

10 მაისი 1774 16 ოქტომბერი 1793 ლუი XVI  
  მარია ჯუზეპინა სავოიელი პიემონტ-

სარდინია

2 სექტემბერი

1753

16 აპრილი 1795 13 ნოემბერი 1810 ლუი XVIII

ბონაპარტების დინასტია (1804-1814) რედაქტირება

პორტრეტი სახელი სამშობლო დაბ. თარიღი მმართ. დასაწყისი მმართ. დასასრული გარდ. თარიღი მეუღლე გერბი
  ჟოზეფინა

ბოჰარნე

საფრანგეთი 23 ივნისი

1763

18 მაისი 1804 10 იანვარი 1810 29 მაისი 1814 ნაპოლეონ I  
  მარია

ლუიზა

ავსტრიელი

ავსტრია 12 დეკემბერი 1791 1 აპრილი 1810 6 აპრილი 1814 17 დეკემბერი

1841

 

კაპეტინგების დინასტია (1830-1848) რედაქტირება

ბურბონთა სახლი (1830-1830) რედაქტირება

პორტრეტი სახელი სამშობლო დაბ. თარიღი მმართ. დასაწყისი მმართ. დასასრული გარდ. თარიღი მეუღლე გერბი
  მარი ტერეზ ფრანგი საფრანგეთი 19 დეკემბერი

1778

2 აგვისტო 1830

(დედოფალი იყო

სულ 20 წუთის

მანძილზე)

2 აგვისტო 1830

(დედოფალი იყო

სულ 20 წუთის

მანძილზე)

19 ოქტომბერი

1851

ლუი XIX  

ორლეანების სახლი (1830-1848) რედაქტირება

პორტრეტი სახელი სამშობლო დაბ. თარიღი მმართ. დასაწყისი მმართ. დასასრული გარდ. თარიღი მეუღლე გერბი
  მარია ამალია ნეაპოლელი ნეაპოლის

და

ორი

სიცილიის

გაერთიანებული

სამეფო

26 აპრილი

1782

9 აგვისტო 1830 24 თებერვალი 1848 ლუი-

ფილიპე I

 

ბონაპარტების დინასტია (1848-1870) რედაქტირება

პორტრეტი სახელი სამშობლო დაბ. თარიღი მმართ. დასაწყისი მმართ. დასასრული გარდ. თარიღი მეუღლე გერბი
  ეუხენია დე მონტიხო ესპანეთი 5 მაისი 1826 30 იანვარი 1853 4 სექტემბერი 1870 11 ივლისი

1920

ნაპოლეონ

III

 

იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება

ლიტერატურა რედაქტირება

  • Mary Ann Hookham: "The life and times of Margaret of Anjou, queen of England and France ", 1872
  • Joy Law, Fleur de lys: The kings and queens of France. ISBN 978-0-07-036695-4
  • Rene de La Croix, duc de Castries, The Lives of the Kings & Queens of France. ISBN 0-394-50734-7
  • Elsie Thornton-Cook, Royal Line of France: The Story of the Kings and Queens of France. ISBN 978-0-8369-0939-5