მაკედონიზმი ან მაკედონური ნაციონალიზმი — პოლიტიკური დოქტრინა და იდეოლოგია,[1][2] რომელიც ამტკიცებს მაკედონიის ეროვნული და ეთნიკური იდენტურობის წარსულსა და აწმყოს, მაკედონური ენის, ნაციისა და კულტურის დამოუკიდებლობასა და მნიშვნელობას. ისტორიულად მიმდინარეობა ეწინააღმდეგება ინტერნაციონალიზმს (მათ შორის იუგოსლავიზმსა და ტიტოიზმს), ასევე ბულგარულ, ბერძნულ და სერბულ ნაციონალიზმებს.[3][4] მაკედონისტური იდეოლოგია მაკედონიის ოფიციალურ დოქტრინად ითვლება.[5][6][7][8][9]

მაკედონიზმი, როგორც დამოუკიდებელი იდეა, XIX საუკუნის მეორე ნახევარში გაჩნდა.[10] ტერმინი მაკედონისტი პირველად გამოიყენა ბულგარელმა პუბლიცისტმა, პეტკო რაჩევ სლავეიკოვმა თავის სტატიაში „Македонският въпрос“, რომელიც გამოქვეყნდა ჟურნალ „მაკედონიაში“ 1871 წელს. მასში კრიტიკას ექვემდებარებიან 1860-იანი წლების მაკედონისტები.

მაკედონელი სლავების მასობრივი მაკედონიზაციის პროცესი დაიწყო ტიტოს ინიციატივით 1940-იან და 1950-იან წლებში.

ლიტერატურა

რედაქტირება
  • Adonov-Poljanski, H. (1985). Documents on the Struggle of the Macedonian People for Independence and a Nation-state: From the settlement of the Slavs in Macedonia up to the end of the First World War. Skopje, Macedonia: Univerzitet "Kiril i Metodij", Fakultet za filozofsko-istoriski nauki.
  • Banač, I. (1984). The national question in Yugoslavia: origins, history, politics. Ithaca: Cornell University Press. ISBN 0801494931
  • Bechev, D. (2009). Historical dictionary of the Republic of Macedonia. Lanham, MD, USA: Scarecrow Press. ISBN 0810862956
  • Danforth, L. (1995). The Macedonian conflict: ethnic nationalism in a transnational world. Princeton, NJ, USA: Princeton University Press. ISBN 0691043566
  • Genov, N., & Krasteva, A. (2001). Recent Social Trends in Bulgaria, 1960-1995. Montreal, Que: McGill-Queen's University Press. ISBN 0773568255
  • Kentrotis, K. (1994). Echoes from the Past: Greece and the Macedonian Controversy. In R. Gillespie (Ed.). Mediterranean politics (pp. 85-103). London Madison: Pinter Publishers Fairleigh Dickinson University Press. ISBN 0838636098
  • Кирчанов, М. (2009). Националистическая модель политической модернизации и трансформации европейских периферий. Воронеж: ФМО. ISBN 5-000010-46-9
  • Kostov, C. (2010). Contested ethnic identity: the case of Macedonian immigrants in Toronto, 1900-1996. Oxford New York: Peter Lang. ISBN 3034301960
  • Michailidis, I. (Ed.). (2007). Μacedonianism: FYROM’s Expansionist Designs against Greece, 1944-2006. Athens: Society for Macedonian Studies. ISBN 9789608326309
  • Ramet, S.P. (Ed.). (1999). The Radical Right: In Central and Eastern Europe Since 1989. University Park, PA, USA: The Pennsylvania State University Press. ISBN 0271043792
  • Roth, K., & Brunnbauer, U. (Eds.). (2008). Region, regional identity and regionalism in Southeastern Europe. Berlin London: LIT Verlag Münster. ISBN 3825813878
  • Taškovski, D. (1976). The Macedonian nation. Skopje: Nasha Kniga.
  • Todorova, M. (2009). Bones of contention the living archive of Vasil Levski and the making of Bulgaria's national hero. Budapest New York: Central European University Press. ISBN 9639776246
  • White, G. (2000). Nationalism and territory: constructing group identity in Southeastern Europe. Lanham, MD: Rowman & Littlefield. ISBN 0847698092
  • Gersin, K. (1903). Mazedonisch und das Turkische Problem. Wien: Kratz, Helf & Co.
  • Лабаури, Д.О. (2008). Болгарское национальное движение в Македонии и Фракии в 1894-1908 г.: Идеология, программа, практика политической борьбы. София: АИ „Проф. Марин Дринов“. ISBN 9789543223176
  • Риттих, А.Ф. (1914). Мое мнѣніе о македонцахъ. Македонскiй голосъ, бр. 11, стр. 217-218.
  • Хрон, К. (1966). Народноста на Македонските словени. Скопје: Изд. ??. (Оригиналът е публикуван през 1890)
  1. Michailidis (2007), გვ. 11.
  2. ტიულეკოვი (2007), გვ. 18: „...македонизмът като окупаторски идеен инструмент и шовинистична политика на великосръбската буржуазия...“.
  3. Църнушанов (1992), გვ. 9: „В книгата „Македонизмът и съпротивата на Македония срещу него“ се разглежда същността на идеята за отделна македонска народност във всичките ѝ етапи на проявление: нейният произход като средство на великосърбизма за разгромяване на големи части от българския народ; нейните агенти - органи на сръбската пропаганда срещу българите; нейният провал още при първата проява на съпротива срещу нея и накрая - нейното въоръжено настъпление с чуждо оръжие под ръководството на ЮКП при отсъствие на съпротива от страна на победена България“.
  4. Genov & Krasteva (2001), გვ. 74.
  5. Ramet (1999), გვ. 252.
  6. Лабаури (2008), გვ. ??.
  7. Michailidis (2007), გვ. 12: „...македонизма, официалната държавна тоталитарна идеология, култивирана в Скопие.“
  8. Kentrotis (1994), გვ. 85–101.
  9. Bechev (2009), გვ. 139-140.
  10. Kostov (2010), გვ. 65-66.