ლიუთფი-ფაშა
დამატ ჩელები ლიუთფი-ფაშა (თურქ. Damat Çelebi Lütfi Paşa; დ. 1488 — გ. 27 მარტი, 1564) — ოსმალეთის იმპერიის დიდი ვეზირი 1539 წლიდან 1541 წლის ჩათვლით. სულთან სულეიმანის სიძე (დამატი).
| დამატ ჩელები ლიუთფი-ფაშა | |
|---|---|
| Damat Çelebi Lütfi Paşa | |
 | |
| ოსმალეთის 33-ე დიდი ვეზირი | |
| მმართ. დასაწყისი: | 13 ივლისი, 1539 |
| მმართ. დასასრული: | 1541 |
| წინამორბედი: | აიას მეჰმედ-ფაშა |
| მემკვიდრე: | ჰადიმ სულეიმან-ფაშა |
| სულთანი: | სულეიმან I |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | 1488 |
| დაბ. ადგილი: | ალბანეთი |
| გარდ. თარიღი: | 27 მარტი, 1564 |
| გარდ. ადგილი: | დიდიმოტიკა |
| მეუღლე: | შაჰ სულთანი |
| შვილები: |
ესმეჰან ბაჰარნაზ სულთანი ნესიჰან სულთანი |
| რელიგია: | ისლამი |
ბიოგრაფია
რედაქტირებალიუთფი-ფაშა დაიბადა 1475-1480 წლებს შორის. ნამდვილი წარმოშობა უცნობია. მაგრამ იგი ალბანელად ითვლება.[1][2] ჯერ კიდევ ბავშვი იყო, როდესაც მოხვდა ედირნეს სასახლეში, სადაც განათლება მიიღო.
კარიერა
რედაქტირებალიუთფი-ფაშა დანიშნული იყო სანჯაყ-ბეიდ კასთამონუში, ბეილერბეიდ კარამანში, ანატოლიაში და სირიაში. მიიღოი მონაწილეობა სულთან სულეიმანის ლაშქრობებში: ბენგრადის, როდოსის, უნგრეთის, ვენის და ბაღდადის ლაშქრობებში. 1534 წელს ლიუთფი-ფაშა დაინიშნა რუმელიის ბეილერბეიდ. 1537 წელს მან ასევე მონაწილეობა მიიღო იტალიისა და ვენეციის ომში.
1539 წელს სულეიმანმა ლიუთფი-ფაშა დედაქალაქში იხმო, მას შემდეგ, რაც დიდი ვეზირი აიას მეჰმედ-ფაშა ეპიდემიამ იმსხვერპლა. 1539 წლის 13 ივლისს ფაშა ოფიციალურად დამტკიცდა დიდი ვეზირის პოსტზე, რომელიც 1541 წლამდე შეინარჩუნა. 1541 წელს შაჰ სულთანი ლიუთფი-ფაშას გაშორდა, რის შემდეგაც იგი მოიხსნა პოსტიდან და დიდიმოტიკაში გაიგზავნა.
ოჯახი
რედაქტირება1523 წელს ლიუთფი-ფაშა დაქორწინდა სულეიმან დიდებულის დაზე - შაჰ სულთანზე. ამ ქორწინებიდან მათ ეყოლათ ორი ქალიშვილი - ესმეჰან ბაჰარნაზ სულთანი და ნესლიჰან სულთანი. 1541 წელს შაჰ სულთანი გაშორდა ლიუთფი-ფაშას მათ შორის მომხდარი ინციდენტის გამო.
გარდაცვალება
რედაქტირებასქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar), Sicill-i Osmani, ტ. 1V, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1996. — გვ. 91, ISBN 975-333-0383.
- ↑ Özcan, Azmi, Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi. Lütfi Paşa, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş., 1999. — გვ. 47-48, ISBN 975-08-0072-9.