კაკაპო
ამ სტატიას ან სექციას ვიკიფიცირება სჭირდება ქართული ვიკიპედიის ხარისხის სტანდარტების დასაკმაყოფილებლად. იმ შემთხვევაში, თუ არ იცით, თუ რა არის ვიკიფიცირება, იხ. დახმარების გვერდი. სასურველია ამის შესახებ აცნობოთ იმ მომხმარებლებსაც, რომელთაც მნიშვნელოვანი წვლილი მიუძღვით სტატიის შექმნაში. გამოიყენეთ: {{subst:ვიკიფიცირება/info|კაკაპო}} |
კაკაპო (ლათ. Strigops habroptilus) — თუთიყუშების სახეობა. ეს არის დიდი ზომის ღამის თუთიყუში. იგი გავრცელებულია ახალ ზელანდიაში. კაკაპო დაფარულია წვრილი მწვანე–ყვითელი ბუმბულით, აქვს განსაკუთრებული სახის წრიული, მგრძნობიარე ფრთები, დიდი ნაცრისფერი ნისკარტი, ფართო ფეხები და შედარებით მოკლე სიგრძის კუდი. გარკვეული თვისებები კაკაპოს უნიკალურს ხდის მის ტიპში. იგი არის ერთადერთი უმძიმესი თუთიყუში, რომელსაც ფრენა არ შეუძლია. გამრავლებაში მონაწილეობს მხოლოდ მდედრი.
| კაკაპო | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ლათინური სახელი | ||||||||||||
| Strigops habroptilus | ||||||||||||
| დაცვის სტატუსი | ||||||||||||
 IUCN 3.1 Critically Endangered : 22685245 | ||||||||||||
| ||||||||||||
კაკაპო გადაშენების პირასაა. 2010 წლის თებერვლის მონაცემებით, მსოფლიოში სულ რაღაც 120 კაკაპო ცხოვრობდა. მათი უმრავლესობა მეცნიერებისათვის ცნობილი აღმოჩნდა. კაკაპოს და ნესტორის გვარი აღმოჩნდა იზოლირებული დანარჩენი თუთიყუშებისაგან დაახლოებით 82 მილიონი წლის წინ, როდესაც მაშინდელი ერთიანი კონტინენტი – გონდვანა – გაიყო. დაახლოებით 70 მილიონი წლის კაკაპო ისევ მოშორდა ნესტორის გვარის უძველეს წინაპარს. მაშინ მან ძუძუმწოვარი მტაცებლების გამო ფრენის უნარი დაკარგა.
პოლინეზიური და ევროპული კოლონიზაციის მიერ მტაცებლების ახალ–შემოღებული წელების გამო კაკაპოს სახის თუთიყუშები თითქმის მთლიანად გაწყდა. კონსერვაციის ძალისხმევით 1890-იან წლებში მათი აღდგენა დაიწყო, მაგრამ არც თუ ისე წარმატებული აღმოჩნდა, 1980 წელს ამოქმედებული კაკაპოს გადარჩენის გეგმის წყალობით კი 2009 წელს იანვარში გადარჩენილი კაკაპოს ორი მსხვერპლი სხვადასხვა კუნძულებზე ინახება, სადაც მაქსიმალური მონიტორინგია. მრავალ კუნძულზე ეკოლოგიური აღდგენისა და ეკოსისტემის შენარჩუნების ღონისძიებებს სწორედ კაკაპოსათვის ატარებენ.
კაკაპო, ისევე როგორც სხვა ახალ ზელანდიური ფრინველები, ისტორიულად მნიშვნელოვანი ფრინველი იყო. ახალი ზელანდიის მკვიდრ მოსახლეობას ეს თუთიყუში მრავალ ტრადიციულ ლეგენდებსა და ფოლკლორში ჰყავდა. მასზე ნადირობდნენ კიდეც. მისი ხორცი წარმოადგენდა კვების წყაროს, ხოლო მისი ფრთები გამოიყენებოდა მაღალი ღირებულების ტანსაცმლის დასამზადებლად.