ისლამ III გირეი (ყირიმ. III İslâm Geray, اسلام كراى‎; დ. 1604ბახჩისარაი, ყირიმის სახანო, 10 ივლისი, 1654) — ყირიმის ხანი 1644–1654 წლებში, სელამეთ I გირეის ვაჟი.

ისლამ III გირეი
İslâm Giray
ყირიმის 23-ე ხანი
მმართ. დასაწყისი: 1644
მმართ. დასასრული: 10 ივლისი, 1654
წინამორბედი: მეჰმედ IV გირეი
მემკვიდრე: მეჰმედ IV გირეი
სულთანი: იბრაჰიმ I
მეჰმედ IV
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი: 1604
გარდ. თარიღი: 10 ივლისი, 1654
გარდ. ადგილი: ბახჩისარაი, ყირიმის სახანო
შვილები: მენლი გირეი
შაჰინ გირეი
დინასტია: გირეის დინასტია
მამა: სელამეთ I გირეი
რელიგია: სუნიტური ისლამი

ბიოგრაფია რედაქტირება

ისლამი აღიზარდა სტამბოლში, სულთან აჰმედ I-ის კარზე. 1629 წლიდან 1632 წლამდე ტყვეობაში იმყოფებოდა პოლონეთში.[1] უფროსი ძმის, ბაჰადირ I გირეის დროს დანიშნული იყო კალგად, თუმცა ბაჰადირის გარდაცვალების შემდეგ ოსმალებმა ყირიმის ხანად მისი უმცროსი ძმა, მეჰმედ IV გირეი დაამტკიცეს, თავად ისლამი კი სტამბოლში გაიხმეს მძევლად.

1644 წელს ოსმალებმა მეჰმედ IV-ს ხანის ტიტული ჩამოართვეს და მის ნაცვლად სწორედ ისლამი დანიშნეს. ისლამ III თავისი 10 წლიანი მმართველობისას უამრავჯერ გაებრძოლა პოლონელებსა და რუს კაზაკებს. ეხმარებოდა ზაპოროჟიელებს პოლონეთის წინააღმდეგ წამოწყებული ხმელნიცკის აჯანყების დროს. თავად ედგა სათავეში ხმელნიცკისთან ერთად უკრაინელებისა და ყირიმელი თათრების ჯარებს. 1654 წელს, მიუხედავად მისი დიდი გარჯისა, კაზაკებმა მაინც აღიარეს რუსეთის სამეფოს უზენაესობა, რამაც გამოიწვმია რუსეთსა და პოლონეთს შორის ომი.[2] ისლამ გირეი გარდაიცვალა იმავე წელს. მის შემდეგ ყირიმის ხანად ისევ მეჰმედი დაინიშნა.

იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება

ლიტერატურა რედაქტირება

  • Гайворонский Алексей. Созвездие Гераев. — Симферополь, 2003 г.

სქოლიო რედაქტირება

  1. Gaivoronsky, says he was captured by the Poles circa 1629 (p 168) and released circa 1632 (p 179), but spent 'five years' in Polish captivity (p. 233). The Russian Wikipedia has him in Polish captivity from 1629 to 1636 and then go to Turkey.
  2. Brian L. Davies, Warfare, State and Society on the Black Sea Steppe, 2007, page 105