იოსიფ ტიმჩენკო
იოსიფ ანდრეევიჩ ტიმჩენკო (დ. 26 ნოემბერი, 1852, ოკოპი ― გ. 20 მაისი, 1924, ოდესა) ― უკრაინელი მექანიკოსი და გამომგონებელი.
| იოსიფ ტიმჩენკო | |
|---|---|
| დაბადების თარიღი |
26 ნოემბერი, 1852 ხარკოვის გუბერნია |
| გარდაცვალების თარიღი |
20 მაისი, 1924 ოდესა |
| ეროვნება | რუსეთის იმპერია, სსრკ |
| საქმიანობა | მექანიკოსი, გამომგონებელი |
ბიოგრაფია რედაქტირება
იოსიფ ტიმჩენკო 1852 წლის 26 ნოემბერს ოკოპში (ხარკოვის გუბერნია, რუსეთის იმპერია) დაიბადა. სწავლობდა ალექსანდრ ედელბერგთან. 1874 წელს მეგობრებთან ერთად ოდესაში გაემგზავრა. ნიკოლოზ მიკლუხო-მაკლაის იდეებით შთაგონებულებმა ოკეანეთში მოგზაურობა გადაწყვიტეს, თუმცა მალე ხარკოვში დაბრუნდნენ, ტიმჩენკო კი ოდესაში დარჩა, სადაც საზღვაო და სავაჭრო რუსულ კომპანიაში დაიწყო მუშაობა.
1880 წლიდან ნოვოროსიისკის უნივერსიტეტში ფიზიკა-მათემატიკურ ფაკულტეტზე მექანიკოსად მუშაობდა.
იოსიფ ტიმჩენკო 1924 წლის 20 მაისს ოდესაში გარდაიცვალა.
ჯილდოები და წოდებები რედაქტირება
- ვერცხლის მედალი, სრულად რუსეთის XV მხატვრულ-ინდუსტრიული გამოფენა, მოსკოვი (1882)
- ოქროს მედალი, სოფლის მეურნეობისა და ფაბრიკა-ქარხნების გამოფენა, ოდესა (1884)
- ოქროს მედალი, ბესარაბიის სოფლის მეურნეობისა და მრეწველობის გამოფენაკიშინიოვი, (1886)
- ვერცხლის მედალი, მსოფლიო ექსპოზიცია, პარიზი (1889)
- ოქროს მედალი, სრულიად რუსეთის გამოფენა ნიჟნი-ნოვგოროდში (1896)
- წმინდა სტანისლავის ორდენის კავალერი (III ხარისხი) (1900)
- ოქროს მედალი, მსოფლიო გამოფენა, პარიზი (1900)
- ოქროს მედალი და პირველი პრემია, თევზმრეწველობის საერთაშორისო გამოფენა, პეტერბურგი (1902)
- ვერცხლის მედალი, მხატვრულ-სამრეწველო გამოფენა, ოდესა (1910)
მემკვიდრეობა რედაქტირება
ბიბლიოგრაფია რედაქტირება
- Банита Л. Видатний український механик // Україна. — № 3. — 1951. — С. 34;
- Мишаков О. О., Леві I.З. Видатний вітчизняний механік-винахідник Й. А. Тимченко // Вісник Академії наук УРСР. — 1952. — № 8. — С. 72-77;
- Соколов И. В. Скачковый механизм «улитка» И. А. Тимченко // История изобретения кинематографа. — М.: Искусство, 1960. — С. 98-102;
- Цесевич В. П., Корпун Я. Ю. Механік-винахідник Й. А. Тимченко. — К.: Державне видавництво технічної літератури, 1961. — 62 с.;
- Шимон О. О. Хто ж був першим? // Сторінки з історії кіно на Україні. — К., 1964. — С. 7-15;
- Островский Г. Л. Дом, где родился кинематограф // Одесса, море, кино. — Одесса; Маяк, 1989. — С. 9-13;
- Малиновский А. В. Кто изобрел кино? // Кино в Одессе. — Одесса, 2000. — С. 7-11;
- Капельгородська Н., Глущенко Є. Визнані і забуті винахідники // Начерки далекої кіноісторії. — К.: АВДІ, 2005. — С. 22-24;
- Костроменко В. Впереди паровоза // Очерки истории Одесской киностудии. — Одесса, 2010. — С. 6-15;
- Рапопорт А. Одесса — родина кино. Жизнь и кинетоскоп Иосифа Тимченко // Киноведческие записки. — 2010. — № 97. — С. 299—315;
- Миславский, Владимир Наумович, Гергеша В. Механик-изобретатель Иосиф Тимченко в документах и воспоминаниях. — Харьков: Фактор, 2012. — 288 с.;
- Чернявский Ю. Стук выходящего — Львів : Кальварія, 1997. — 109 с.