ვივი ლუიკი

ვივი ლუიკი (ესტ. Viivi Luik, დ. 6 ნოემბერი, 1946, ტიანასილმა, ჰარიუმაას ოლქი) — ესტონელი მწერალი და პოეტი. ესტონეთის სსრ დამსახურებული მწერალი (1986 წ.).

ვივი ლუიკი
დაბადების თარიღი	6 ნოემბერი, 1946(1946-11-06) (78 წლის)
დაბადების ადგილი	Tänassilma
საქმიანობა	პოეტი, მწერალი, საბავშვო მწერალი, არქავისტი და ბიბლიოთეკარი
მოქალაქეობა	ესტონეთი
Magnum opus	Q20530057?, Q20530271? და Ajaloo ilu
ჯილდოები	Order of the White Star, 3rd Class, Honored Writer of the Estonian SSR, A. H. Tammsaare Literary Award, Juhan Liiv Poetry Award, Cultural Award of the Republic of Estonia, Jaan Kross literary award და Q97221686?
მეუღლე	Jaan Paavle და Jaak Jõerüüt
ვივი ლუიკი ვიკისაწყობში

განათლება

ვივი ლუიკი დაიბადა 1946 წლის 6 ნოემბერს სოფელ ტიანასილმაში მოსამსახურეების ოჯახში. სწავლობდა სოფელ ტიანასილმის დაწყებით სკოლაში, სოფელ კალმეს საშუალო სკოლაში (ტარტუმაა) და ტალინის დაუსწრებელ საშუალო სკოლაში. 1965 წლიდან 1967 წლამდე მუშაობდა ბიბლიოთეკარად და არქივისტად ტალინში. 1967 წლიდან იგი ცხოვრობდა და მუშაობდა ტალინში პროფესიონალ მწერლად, თუ არ ჩავთვლით უცხო ქვეყნებში ხანგრძლივი ყოფნის პერიოდებს (ფინეთი, გერმანია, ლატვია, შვედეთი). 1990-იან წლებში მან ლიტერატურული საქმიანობისთვის მიიღო სხვადასხვა სტიპენდია.

ვივი ლუიკი არის ესტონეთის სსრ იუჰან სმულის სახელობის ლიტერატურული პრემიის ლაურეატი (1976, 1977, 1983, 1986 წწ.) და ესტონეთის ეროვნული პრემიების ლაურეატი კულტურის დარგში (1992, 2011, 2019).

პოეზია

უკვე 1962 წელს ვივი ლუიკის პირველი ლექსები დაიბეჭდა რაიონულ გაზეთში. 1965 წელს — „ახალგაზრდა ავტორები 1964“ გამოიცა მისი პირველი ლექსების კრებული „Pilvede püha“ („ღრუბლების დღესასწაული“). მას მოჰყვა სხვა მრავალი კრებული. 1970 წლიდან ლუიკი არის ესტონეთის მწერალთა კავშირის წევრი. ორმოცი წლის ასაკში მან დაწერა 400-მდე ლექსი. 1988 წელს მას მიენიჭა ესტონეთის სსრ იუჰან სმულის სახელობის ლიტერატურული პრემია. 1992 წელს მიიღო ესტონეთის სახელმწიფო პრემია კულტურის დარგში.

პროზა

1985 წლის გაზაფხულზე გამოიცა მისი სადებიუტო ლირიკულ-ფსიქოლოგიური რომანი „Seitsmes rahukevad“ („მეშვიდე მშვიდობიანი გაზაფხული“), რომელშიც გულშიჩამწმდომი ენითაა აღწერილი ბავშვობა სტალინიზმის პერიოდში. რომანი 10-ზე მეტ ენაზე ითარგმნა და მწერალი ცნობილი გახდა ესტონეთის ფარგლებს მიღმა. ექვსი წლის შემდეგ ვივი ლუიკმა გამოუშვა თავისი მეორე რომანი, „Ajaloo ilu“ („ისტორიის სილამაზე“). ეს რომანი ეძღვნება ახალგაზრდა ესტონელი ინტელიგენციის რეაქციას 1968 წლის პრაღის გაზაფხულის მოვლენებზე.

პირადი ცხოვრება

1974 წლიდან ვივი ლუიკი დაქორწინებულია ესტონელ მწერალ და პოლიტიკოს იააკ იოერუიტზე (დ. 1947 წ.).

ნაწარმოებები

ვივი ლუიკს გამოქვეყნებული აქვს 10 პოეტური კრებული, 3 რომანი, ასევე იგი არის ესეების, რადიო პიესებისა და საბავშვო წიგნების ავტორი.

„Pilvede püha» (ლექსების კრებული, 1965) „Taevaste tuul» (ლექსების კრებული, 1966) „Hääl» (ლექსების კრებული, 1968) „Lauludemüüja» (ლექსების კრებული, 1968) „Ole kus sa oled» (ლექსების კრებული, 1971) „Pildi sisse minek» (ლექსების კრებული, 1973) „Leopold» (საბავშვო წიგნი, 1974): რუსულ ენაზე: «ლეოპოლდი» (1978) „Salamaja piir“ (მოტხრობა, 1974) „Vaatame mis Leopold veel räägib“ (საბავშვო წიგნი, 1974) „Põliskevad“ (ლექსების კრებული, 1975) „Leopold aitab linnameest“ (საბავშვო წიგნი, 1976) „Luulet 1962—1974“ (ანალოგია, 1977)

„Maapäälsed asjad“ (ლექსების კრებული, 1978) „Tubased lapsed“ (საბავშვო წიგნი, 1979): რუსულ ენაზე: „შინაური ბავშვები“ (1985) „Rängast rõõmust“ (ლექსების კრებული, 1982) „Kõik lood Leopoldist“ (საბავშვო წიგნი, 1984): რუსულ ენაზე: „ყველაფერი ლეოპოლდის შესახებ“(1984) „Seitsmes rahukevad“ (პომანი, 1985): რუსულ ენაზე: „მეშვიდე (1988) „Kolmed tähed“ (საბავშვო წიგნი, 1987) „Ajaloo ilu“ (რომანი, 1991): რუსულ ენაზე: „ისტორიის სილამაზე“ (1992) „Inimese kapike“ (эссе, 1998) „Maa taevas: luulet 1962—1990“ (ანალოგია, 1998) «Elujoon: valitud luuletused 1962—1997“ (ანალოგია, 2005) „Kõne koolimaja haual. Artiklid ja esseed 1998—2006“ (ესსე, 2006) „Varjuteater“ (რომანი, 2010)