ველი ახუნდოვი
ვალი იუსიფ ოღლუ ახუნდოვი (აზერ. Vəli Yusif oğlu Axundov; დ. 14 მაისი, 1916 – გ. 22 აგვისტო, 1986), ცნობილი როგორც ვალი ახუნდოვი — აზერბაიჯანელი საბჭოთა პოლიტიკოსი და მეცნიერი. აზერბაიჯანის კომუნისტური პარტიის მე-10 პირველი მდივანი 1959-1969 წლებში.
| ველი ახუნდოვი | |
|---|---|
| აზერ. Vəlİ Yusİf oğlu Axundov | |
| დაბადების თარიღი | 1 (14) მაისი, 1916 |
| დაბადების ადგილი | სარაი |
| გარდაცვალების თარიღი | 22 აგვისტო, 1986 (70 წლის) |
| გარდაცვალების ადგილი | ბაქო |
| მოქალაქეობა |
 სსრკ |
| განათლება | აზერბაიჯანის სამედიცინო უნივერსიტეტი |
| სამეცნიერო ხარისხი | მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორი |
| შვილ(ებ)ი | N. Axundova |
| ჯილდოები | ლენინის ორდენი, წითელი ვარსკვლავის ორდენი, სამამულო ომის მე-2 ხარისხის ორდენი და მედალი „საბრძოლო დამსახურებისთვის“ |
ადრეული ცხოვრება რედაქტირება
ახუნდოვი დაიბადა ბაქოში, რუსეთის იმპერიის ბაქოს გუბერნიაში 1916 წელს. 1941 წელს მან დაამთავრა აზერბაიჯანის სახელმწიფო სამედიცინო ინსტიტუტი და დაასრულა კვლევა 1964 წელს, მიიღო მედიცინის მეცნიერებათა დოქტორის, პროფესორისა და აკადემიკოსის წოდება 1964 და 1966 წლებში.[1] 1946 წლიდან 1949 წლამდე ახუნდოვი მუშაობდა სამედიცინო მუშაკთა პროფკავშირის კომიტეტის თავმჯდომარედ. 1949 წელს დაინიშნა აზერბაიჯანის სსრ საზოგადოებრივი ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილედ და დატოვა პოსტი აზერბაიჯანის კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის უფროსის მოადგილის თანამდებობაზე. 1953 წელს და 1954 წელს დაინიშნა აზერბაიჯანის სსრ საზოგადოებრივი ჯანდაცვის მინისტრად. თანამდებობაზე მუშაობდა 1958 წლამდე. ახუნდოვი მინისტრთა საბჭოს თავმჯდომარე იყო ერთი წლის განმავლობაში და საბოლოოდ დაინიშნა აზერბაიჯანის კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის პირველ მდივნად, თანამდებობა ეკავა 1969 წლამდე, როდესაც იგი შეიცვალა ჰეიდარ ალიევის მიერ.[2][3]
აზერბაიჯანის კომუნისტური პარტიის პირველი მდივანი რედაქტირება
ველი ახუნდოვმა პირველი მდივნის თანამდებობაზე შეცვალა იმამ მუსტაფაევი, რომელიც პირველი მდივანი იყო 1954 წლის თებერვლიდან 1959 წლამდე. მისი კარიერის განმავლობაში ახუნდოვს ეკონომიკურ კრიზისში და კორუფციაში ადანაშაულებდნენ..[4]1960 -იანი წლების შუა ხანებში აზერბაიჯანის კომუნისტური პარტიის რიგებში ეთნიკური აზერბაიჯანელების რიცხვი გაიზარდა 61%-ით, თუმცა, ბევრ ძირითად თანამდებობაზე კვლავ ეთნიკური რუსები და სომხები იყვნენ დანიშნულები.[5]ახუნდოვს მიეწერება, რომ მან უარყო სომხური პრეტენზიები მთიანი ყარაბაღის ავტონომიური ოლქის მიმართ 1965 წელს, როდესაც ის იყო თანამდებობაზე.[6]
პოლიტიკური კარიერის დასრულების შემდეგ, ახუნდოვი მუშაობდა აზერბაიჯანის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის ვიცე-პრეზიდენტად 1972 წლამდე. ის იყო ვირუსოლოგიის, მიკრობიოლოგიისა და ჰიგიენის ინსტიტუტის დირექტორი გარდაცვალებამდე, 1986 წლამდე.[2]
ჯილდოები რედაქტირება
ახუნდოვს მიღებული ჰქონდა ლენინის ორდენი, წითელი ვარსკვლავის ორდენი, სამამულო ომის ორდენი და სხვა ორდენები და საპატიო მედლები მთელი თავისი პოლიტიკური და სამეცნიერო კარიერის განმავლობაში..[1]
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ 1.0 1.1 Directory of Biographies. Vali Akhundov. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-03-03. ციტირების თარიღი: 2021-10-09.
- ↑ 2.0 2.1 Presidential Library. Vali Akundov. ციტირების თარიღი: 2010-05-03[მუდმივი მკვდარი ბმული]
- ↑ Lewis Siegelbaum. Seventeen Moments in Soviet History. 1973: Shakeup in the Republics. ციტირების თარიღი: 2010-05-03
- ↑ Cook, Bernard A. (2001). Europe since 1945: an encyclopedia, Volume 1. New York: Garland Publishing, Inc, გვ. 70. ISBN 0-8153-4057-5.
- ↑ Swietochowski, Tadeusz; Collins, Brian C. (1999) Historical dictionary of Azerbaijan. Lanham, Maryland: Scarecrow Press, Inc, გვ. 70. ISBN 0-8108-3550-9.
- ↑ Nazim Mamedov (2009-05-30). „Профессия служения людям“ [Profession of serving people]. Trend News Agency. ციტირების თარიღი: 2010-05-03.