დუმბირა
დუმბირა (თათრ. думбыра, думбра,ბაშკ. думбыра) — თათრული[1] და ბაშკირული სიმებიანი მუსიკალური ინსტრუმენტი.
დუმბირა | |
---|---|
კლასიფიკაცია |
სიმებიანი |
მსგავსი ინსტრუმენტები აქვთ ყირგიზებს (კომუზი), ყაზახებს (დომბრა), უზბეკებს (დუტარი), სხვა თურქულენოვან ხალხს და ტაჯიკებს. ყაზახური დომბრისგან განსხვავდება სიმების რაოდენობით (ტრადიცულად აქვს სამი).
ტრადიციის მიხედვით, დუმბირა ბაშკირელი მეზღაპრის — სესენის საკრავი იყო. მისი აკომპანიმენტით კითხულობდნენ ეპიკურ ზღაპრებსა და კუბაირებს. დუმბირა სიგრძით 800 მმ-ია, აქვს სამი სიმი, კორპუსი მზადდება ხისგან.
XIX საუკუნის დასასრულიდან და XX საუკუნის დამდეგიდან დუმბირას აღარ იყენებენ.
ლიტერატურა
რედაქტირება- Ахметжанова Н. В. Башкирская инструментальная музыка. Наследие. — Уфа, 1996. — 105 с.
- Кубагушев А. М. Традиционные башкирские народные инструменты. — Уфа, 1997.
- Рахимов Р. Г. Башкирская народная инструментальная культура: этноорганологическое исследование. 2-е изд., доп. — Уфа: изд-во БГПУ, 2010. — 188 с. ISBN 5-87978-297-2
- Рахимов Р. Г. Башкирские народные музыкальные инструменты: Учебное пос. для среднего проф. обр. по специализации № 031002 «Фольклорное творчество». — Уфа: Вагант, 2004.
- Рахимов Р. Г. Башкирская думбыра. Фольклорный сборник. — Уфа: Узорица,1998. — 24 с.
- Рахимов Р. Г. Башкирская думбыра. Прошлое, настоящее, будущее. — Уфа: Узорица, 2003. — 42 с.
- Сулейманов Р. С. Башкорт думбыраhы.- Уфа: Китап, 1993. — 64 б.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ Татарская фольклористика. Вып. 4. — Казань: Ихлас, 2013. — б.