დენიელ კიზი

დენიელ კიზი
დენიელ კიზი
	ინგლ. Daniel Keyes
დაბადების თარიღი	9 აგვისტო, 1927
დაბადების ადგილი	ბრუკლინი, ნიუ-იორკი
გარდაცვალების თარიღი	15 ივნისი, 2014 (86 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	ბოკა-რატონი, ფლორიდა
საქმიანობა	რომანისტი, სამეცნიერო ფანტასტიკოსი მწერალი, სცენარისტი, უნივერსიტეტის პროფესორი, არამხატვრული მწერალი, მწერალი და ჟურნალისტი
ენა	ინგლისური ენა
მოქალაქეობა	აშშ
ალმა-მატერი	ბრუკლინის კოლეჯი, Thomas Jefferson High School და ნიუ-იორკის უნივერსიტეტი
ჟანრი	სამეცნიერო ფანტასტიკა
Magnum opus	ელჯერნონის ყვავილები
ჯილდოები	ნებულას პრემია საუკეთესო რომანისთვის, ჰიუგოს პრემია საუკეთესო მოთხრობისთვის და Author Emeritus
საიტი	danielkeyesauthor.com

დენიელ კიზი (ინგლ. Daniel Keyes; დ. 9 აგვისტო, 1927 — გ. 15 ივნისი, 2014) — ამერიკელი მწერალი. მან დაიმსახურა ჰიუგოსა და ნებულას პრემიები ნაწარმოებისთვის „ყვავილები ელჯერნონისთვის.“^[11]

ბიოგრაფია

ადრეული ცხოვრება და კარიერა

კიზი დაიბადა ქალაქ ნიუ-იორკში. ის ცოტა ხნით სწავლობდა ნიუ-იორკის უნივერსიტეტში სანამ მუშაობას დაიწყებდა ამერიკის შეერთებული შტატების საზღვაო სერვისში, 17 წლის ასაკში ის იყო გემის ხაზინდარი ნავთობის ტანკერებზე. შემდეგ ის დაბრუნდა ნიუ-იორკში და 1950 წელს მიიღო ბრუკლინის კოლეჯის ბაკალავრის ხარისხი ფსიქოლოგიაში.^[12]

ბაკალავრის ხარისხის მიღებიდან ერთი თვის შემდეგ, კიზმა მუშაობა დაიწყო მწერალ მარტინ გუდმანის კომპანიაში "Magazine Management". ბოლოს დაბოლოს ის გახდა რედაქტორი ჟურნალ Marvel Science Stories და კომპანიისთვის დაიწყო კომიქსების წერა, გამომცემლობა ატლას კომიქსების სახელით იყო ცნობილი, რომელიც შემდეგ მარველად გარდაიქმნა. მას შემდეგ რაც გუდმანმა შეწყვიტა pulp magazine ბეჭდვა რბილყდიანი წიგნებისა და მამაკაცის სათავგადასავლო ჟურნალების სასარგებლოდ, კიზი გახდა ატლას კომიქსების მთავარი რედაქტორი, ხოლო სამხატვრი გაფორმების განყოფილების რედაქტორი იყო სტენ ლი. 1952 წლისთვის კიზის მიაკუთვნებდნენ სერიოზულ მწერალთა რიგებს, სამეცნიერო ფანტასტიკის ჟანრში. კიზმა დაწერა ორი მოთხრობა მხატვარ ბესილ უოლვერტონთან ერთად კომიქსისთვის მოგზაურობა უცნობ სამყაროებში.

მას შემდეგ რაც გუდმანმა მარველის სამეცინიერო მოთხორბების გამოშვება შეწყვიტა კიზი ლის დაქვემდებარებაში გადავიდა.

კიზს დაებადა საინტერესო იდეა რომელსაც ლიმ მხარი არ დაუჭირა და უწოდა უცაბედად მოსული აზრი, თავდაპირველად მისი სახელი იყო გრძელი ჩანაწერები, რომელიც შემდგომ გარდაიქმნა ყვავილები ელჯერნონისთვის. ეს არის ამბავი ერთ ბიჭზე რომელმაც თავისი I.Q გაზარდა დაბალი მაჩვენებლიდან უმაღლესამდე. ავტორი მაშინვე მიხვდა რომ ეს არ იყო უბრალოდ კომიქსის ხელნაწერი.

1955 წლიდან 1956 წლამდე კიზი წერდა EC კომიქსებისთვის.

ყვავილები ელჯერნონისთვის

ყვავილები ელჯერნონისათვის, ეს არის წიგნი ერთ მენტალურად არამდგრად ადამიანზე, ჩარლიზე, რომელსაც გააჩნია IQ დაბალი დონე და სწორედ მისმა გონებაჩამორჩენილობამ ითამაშა უდიდესი როლი მის ცხოვრებაში. ის იტარებს ოპერაციას, რომლის შემდეგაც ხდება გენიოსი და იწყებს წარსულის კვლევას და ბევრ საინტერესო რამესაც აღმოაჩენს მასში, მეტად ემოციური ნაწარმოები, რომელიც გულგრილს არავის დატოვებს დაიბეჭდა 1959 წელს პატარა მოთხრობის სახით, ხოლო ნოველის სახით წიგნი 1966 წელს გამოვიდა. წიგნმა პოპულარობა მოიპოვა და არ დააყოვნა მისმა ეკრანიზაციამაც, მთავარ როლში კლიფ რობერტსონი იყო (რომელმაც ოსკარი მიიღო საუკეთესო მსახიობობისთვის). ასევე კიზმა მოიგო ჰიუგოსა და ნებულას ჯილდოები.

გვიანი კარიერა

კიზი ასწავლიდა კრიატიულ წერას უეინის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, 1966 წელს გახდა ინგლისურისა და კრიატიული წერის პროფესორი ოჰაიოს უნივერსიტეტში, სადაც ის 2000 წელს გამოცხადდა ღირსეულ გადამდგარ პროფესორად.

გარდაცვალება

კიზი გარდაიცვალა საკუთარ სახლში ბოკა-რატონში 2014 წლის 15 ივნისს, გართულებული ფილტვების ანთებით. მას დარჩა ორი ქალიშვილი: ლესლი და ჰილარი, ხოლო მისი ცოლი ორეა ჯორჯინია ვასკესი გარდაიცვალა 2013 წელს.

ნამუშევრები

ყვავილები ელჯერნონისთვის (მოთხრობა) (1959)
ყვავილები ელჯერნონისთვის (ნოველა) (გავრცობილი კინოფილმ ჩარლისთვის , 1968)
შეხება (1968)
The Fifth Sally (1980)^[13]
ბილი მილიგანის მრავალი გონება (1981 )
Unveiling Claudia (1986)
დენიელ კიზის შეგროვებული მოთხრობები (Japan, 1993)
მილიგანის ომი :ნამდვილი მოთხრობის გაგრძელება (იაპონია 1994)
სიკვდილამდე (1998)
ელჯერნონი, ჩარლი და მე : მწერალი მოგზაურობის (2000)
წინასწარმეტყველება თავშესაფარზე (2009)

ჯილდოები

მოგებული

1960: ჰიუგოს პრემია მოთხრობისთვის"ყვავილები ელჯერნონისთვის"
1966: Nebula Award ნოველისთვის "ყვავილები ელჯერნონისთვის"
1986: Kurd Lasswitz Award "ბილი მილიგანის მრავალი გონებისთვის"
1993: Seiun Award (Non-Fiction of the Year) ბილი მილიგანის მრავალი გონებისთვის
2000: Author Emeritus Award from Science Fiction and Fantasy Writers of America

ნომინირებული

1967: ჰიუგოს პრემია ნოველისთვის "ყვავილები ელჯერნონისთვის"
1982: Edgar Award for Best Fact Crime for "ბილი მილიგანის მრავალი გონებისთვის"
1987: Edgar Award for the American Association of Mystery Writers for Unveiling Claudia^[14]

სქოლიო

↑ ^1.0 ^1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 ბროდვეის ინტერნეტ მონაცემთა ბაზა — 2000.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q31964"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 Find a Grave — 1996.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 NooSFere — 1999.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3343389"></a>
↑ Vegetti Catalog of Fantastic Literature
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23023088"></a>
↑ ^8.0 ^8.1 Babelio — 2007.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2877812"></a>
↑ http://www.thehugoawards.org/hugo-history/1960-hugo-awards/
↑ https://www.thehugoawards.org/hugo-history/1960-hugo-awards/
↑ "In Memoriam – Daniel Keyes 1927–2014
↑ Chambers, Robert, ed. (1993).
↑ "Daniel Keyes: 40 Years of Algernon (excerpt)".
↑ "Edgar Award Winners and Nominees Database" დაარქივებული 2018-09-27 საიტზე Wayback Machine. .

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:საფრანგეთის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_BnF_authorities:_პლატფორმა_ღია_მონაცემები<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-2] SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q31964">ბროდვეის_ინტერნეტ_მონაცემთა_ბაზა<span_class="wef_low_priority_links">_—_2000.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q31964"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 ბროდვეის ინტერნეტ მონაცემთა ბაზა — 2000.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q31964"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q1789476"_data-entity-id="Q2629164">Internet_Speculative_Fiction_Database<span_class="wef_low_priority_links">_—_1995.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2629164"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q5535082_citetype_Q33270056_citetype_Q43229_citetype_Q107553922"_data-entity-id="Q63056">[http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=131499772_Find_a_Grave]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1996.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 Find a Grave — 1996.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q1789476_citetype_Q11513034"_data-entity-id="Q3343389">NooSFere<span_class="wef_low_priority_links">_—_1999.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3343389"></a></div>-6] 6.0 ^6.1 NooSFere — 1999.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3343389"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q1789476"_data-entity-id="Q23023088">Vegetti_Catalog_of_Fantastic_Literature<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23023088"></a></div>-7] Vegetti Catalog of Fantastic Literature
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23023088"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127_citetype_Q81201196_citetype_Q847959_citetype_Q3220391_citetype_Q1789476"_data-entity-id="Q2877812">Babelio<span_class="wef_low_priority_links">_—_2007.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2877812"></a></div>-8] 8.0 ^8.1 Babelio — 2007.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2877812"></a>

[[http://www.thehugoawards.org/hugo-history/1960-hugo-awards/_http://www.thehugoawards.org/hugo-history/1960-hugo-awards/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-9] ttp://www.thehugoawards.org/hugo-history/1960-hugo-awards/

[[https://www.thehugoawards.org/hugo-history/1960-hugo-awards/_https://www.thehugoawards.org/hugo-history/1960-hugo-awards/]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-10] ttps://www.thehugoawards.org/hugo-history/1960-hugo-awards/

[11] "In Memoriam – Daniel Keyes 1927–2014

[12] Chambers, Robert, ed. (1993).

[13] "Daniel Keyes: 40 Years of Algernon (excerpt)".

[14] "Edgar Award Winners and Nominees Database" დაარქივებული 2018-09-27 საიტზე Wayback Machine. .

[11]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[12]

[13]

[14]

დენიელ კიზი
ინგლ. Daniel Keyes
დაბადების თარიღი	9 აგვისტო, 1927(1927-08-09)^[1] ^[2] ^[3] ^[4] ^[5] ^[6] ^[7] ^[8]
დაბადების ადგილი	ბრუკლინი, ნიუ-იორკი
გარდაცვალების თარიღი	15 ივნისი, 2014(2014-06-15)^[1] ^[3] ^[4] ^[5] ^[6] ^[8] (86 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	ბოკა-რატონი, ფლორიდა
საქმიანობა	რომანისტი, სამეცნიერო ფანტასტიკოსი მწერალი, სცენარისტი, უნივერსიტეტის პროფესორი, არამხატვრული მწერალი, მწერალი და ჟურნალისტი
ენა	ინგლისური ენა
მოქალაქეობა	აშშ
ალმა-მატერი	ბრუკლინის კოლეჯი, Thomas Jefferson High School და ნიუ-იორკის უნივერსიტეტი
ჟანრი	სამეცნიერო ფანტასტიკა
Magnum opus	ელჯერნონის ყვავილები
ჯილდოები	ნებულას პრემია საუკეთესო რომანისთვის, ჰიუგოს პრემია საუკეთესო მოთხრობისთვის^[9] ^[10] და Author Emeritus
საიტი	danielkeyesauthor.com