დეიტერიუმი[1][2][3] (ლათ. Deiterium; ქიმიური აღნიშვნა — ), წყალბადი-2 (ქიმიური აღნიშვნა — ), მძიმე წყალბადიწყალბადის მდგრადი იზოტოპი, რომლის მასური რიცხვია 2, tდუღ — 23.57 K. დეიტერიუმის ბირთვი შედგება ერთი პროტონისა და ერთი ნეიტრონისაგან, მას უწოდებენ დეიტრონს და აღნიშნავენ d.

დეიტერიუმის ატომი

დეიტერიუმი ბუნებაშიც გავრცელებულია და მისი ატომი გვხვდება 6420 ატომ წყალბადში ერთხელ. მძიმე წყალბადი აღმოაჩინა ჰაროლდ იურიმ 1931 წელს, როდესაც 1932 წელს ნეიტრონის არსებობა დადასტურდა დეიტერიუმის საბოლოო მოდელიც შეიქმნა. 1934 წელს იურიმ ამ აღმოჩენისთვის ნობელის პრემია მიიღო. შემდგომში იურიმ და სხვა მეცნიერებმა შექმნეს მძიმე წყალი, რომელშიც დეიტერიუმის კონცენტრაცია მკვეთრად გაზრდილი იყო ჩვეულებრივ წყალთან შედარებით.

იხილეთ აგრეთვე რედაქტირება

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

  • Nuclear Data Center at KAERI
  • Annotated bibliography for deuterium. ALSOS: The Digital Library for Nuclear Issues. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 5 მაისი 2010. ციტირების თარიღი: 1 იანვარი 2021.
  • Mullins, Justin (27 April 2005). „Desktop nuclear fusion demonstrated“. New Scientist.
  • Lloyd, Robin (21 August 2006). „Missing Gas Found in Milky Way“. Space.com.

სქოლიო რედაქტირება

  1. ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 3, თბ., 1978. — გვ. 441.
  2. საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტის არჩილ ელიაშვილის მართვის სისტემების ინსტიტუტი შრომათა კრებული
  3. დეიტერიუმი — უცხო სიტყვათა ლექსიკონი