ვიკიპედია

დალასის ხელოვნების მუზეუმი

დალასის ხელოვნების მუზეუმი (DMA) — ხელოვნების მუზეუმი, მდებარეობს დალასის ცენტრში, ტეხასის ხელოვნების რაიონში, ვუდოლ როჯერსის ავტომაგისტრალის გასწვრივ წმინდა პოლსა და ჰარვუდს შორის. 70-იან წლებში მუზეუმი ფეირ პარკიდან გადავიდა ხელოვნების რაიონში. [2] ახალი შენობა დააპროექტეს ედუარდ ლარბი ბარნსმა და MY Lee Associates-მა, 2007 წლის არქიტექტორთა ამერიკული ინსტიტუტის ოქროს მედლის მფლობელმა. [3] შენობის მშენებლობა ათწლეულების განმავლობაში ეტაპობრივად გრძელდებოდა.

დალასის ხელოვნების მუზეუმი
32°47′17″ ჩ. გ. 96°48′06″ დ. გ. / 32.78806° ჩ. გ. 96.80167° დ. გ. / 32.78806; -96.80167
დაარსდა 1903 წელს
ქვეყანა აშშ-ის დროშა ამერიკის შეერთებული შტატები
მდებარეობა დალასი[1]
ოფიციალური საიტი Dallas Museum of Art dma.org/ Dallas Museum of Art
Map

მუზეუმის კოლექცია შედგება 24,000-ზე მეტი ობიექტისგან, რომლებიც თარიღდება ძვ.წ. III ათასწლეულიდან დღემდე. მუზეუმი ცნობილია თავისი დინამიური საგამოფენო პოლიტიკით და საგანმანათლებლო პროგრამებით. [4] მილდრედ რ. და ფრედერიკ მ. მაიერის ბიბლიოთეკა (მუზეუმის კვლევითი ბიბლიოთეკა) შეიცავს 50,000-ზე მეტ ტომს, რომელიც ხელმისაწვდომია კურატორებისა და ფართო საზოგადოებისთვის. საგამოფენო სივრცისთვის გამოყოფილია 159,000 კვადრატული ფუტი, რითაც დალასის მუზეუმი ხდება ერთ-ერთი უდიდესი ხელოვნების მუზეუმი ამერიკის შეერთებულ შტატებში. [5]

ისტორია რედაქტირება

 
ფრედერიკ ედვინ ჩარჩი, აისბერგები, 1861 წელი

მუზეუმის ისტორია დაიწყო 1903 წელს დალასის ხელოვნების ასოციაციის დაარსებით, რომელმაც თავდაპირველად ნახატები დალასის საჯარო ბიბლიოთეკაში გამოფინა. ფრენკ რეუმ, ტეხასელმა მხატვარმა, ახალ ბიბლიოთეკაში დაინახა ხელოვნების ნიმუშების ჩვენების შესაძლებლობა. [6] ამ იდეას უჭერდა მხარს მეი დიკსონ ეგზალი, რომელიც იყო დალასის საჯარო ბიბლიოთეკის პირველი პრეზიდენტი. მისი განზრახვა იყო შემდეგი: „შეექმნათ მუდმივი კოლექციები, ვიზიტორებისთვის ლექციების და გამოფენების მეშვეობით მიეწოდებინათ განათლება, დაეფინანსებინათ ადგილობრივი მხატვრების ნამუშევრები, და ასევე მოეძიებინათ ფინანსები. “ მუზეუმის კოლექციების ზრდა დაიწყო ამ მომენტიდან. მალე საჭირო გახდა ახალი შენობის პოვნა. მუზეუმი, რომელსაც ეწოდა დალასის სახვითი ხელოვნების მუზეუმი 1932 წელს, 1936 წელს გადავიდა ახალ არტ დეკო დაწესებულება. [7] ეს ახალი შენობა შეიქმნა დალასის არქიტექტორთა მიერ, პოლ კრეტთან კონსულტაციის შემდეგ. ამ შენობის მონახულება ჯერ კიდევ არის შესაძლებელია.

 
გიუსტავ კურბე, მელა თოვლში, 1860 წელი

1943 წელს ჯერი ბივატერსი, მხატვარი და პროფესორი გახდა მუზეუმის დირექტორი, ამ თანამდებობას ბივატერსი მომდევნო 21 წლის განმავლობაში იკავებდა. [8] ამ წლების განმავლობაში მუზეუმმა შეიძინა [9] შეიძინა იმპრესიონისტული, აბსტრაქტული და თანამედროვე შედევრები, ხაზგასმით აღინიშნა მუზეუმის ტეხასური თვითმყოფადობა.

1950-იანი წლები მუზეუმისთვის არასახარბიელო აღმოჩნდა. ისეთი კომუნისტი მხატვრების ნამუშევრების გამოფენა, როგორიცაა პაბლო პიკასოს ნახატები, აიკრძალა. [10]

1963 წელს დალასის სახვითი ხელოვნების მუზეუმი გაერთიანდა დალასის თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმთან, [11] რომლის დირექტორი ოთხი წლის განმავლობაში იყო დუგლას მაკაგი. 1964 წელს მერილ რუეპელი გახდა ახლად გაერთიანებული მუზეუმის დირექტორი. გაერთიანებულ მუზეუმში ინახებოდა პოლ გოგენის, ოდილონ რედონის, ანრი მატისის, პიტ მონდრიანის, ჯერალდ მერფის და ფრენსის ბეკონის მნიშვნელოვანი ნამუშევრები. 1965 წელს მუზეუმმა ჩაატარა გამოფენა სახელწოდებით The Art of Piet Mondrian და გამოფენა, ქანდაკება: მეოცე საუკუნე.

1970-იანი წლების ბოლოსთვის, დიდი გაფართოებული მუდმივი კოლექცია და ამბიციური საგამოფენო პროგრამა მოითხოვდა ახალ სამუზეუმო შენობას. ჰარი პარკერის ხელმძღვანელობით, მუზეუმმა შეძლო კიდევ ერთხელ გადაადგილება, მის ამჟამინდელ ადგილას, ქალაქის ბიზნეს უბნის ჩრდილოეთ მხარეს. 54 მილიონი დოლარიანი შენობა, რომელიც ნიუ-იორკელმა არქიტექტორმა ედუარდ ლარბი ბარნსმა დააპროექტა, 1979 წელს დაფინანსდა. პროექტი გაძლიერდა ლოზუნგით „დიდი ქალაქი იმსახურებს დიდ მუზეუმს“ და ახალი შენობა გაიხსნა 1984 წლის იანვარში.

კოლექციები რედაქტირება

მუზეუმის კოლექციები [12] მოიცავს 24000-ზე მეტ ხელოვნების ნიმუშს მთელი მსოფლიოდან, დაწყებული უძველესი დროიდან თანამედროვე დრომდე.

ამერიკული ხელოვნების კოლექცია მოიცავს ფერწერულ ნამუშევრებს, ქანდაკებებს და ქაღალდზე შესრულებულ ნახატებს, შეერთებული შტატებიდან, კოლონიური პერიოდიდან მეორე მსოფლიო ომამდე. აქ ასევე განთავსებულია მექსიკის და კანადის ხელოვნება. კოლექციაშია: ჩაილდ ჰასამის იხვის კუნძული (1906 წ.), ედუარდ ჰოპერის ლაითჰაუს ჰილი (1927 წ.), ენდრიუ უაიეტის ეს ჯენტლმენი (1960), ჯორჯია ო'კაიფის შიშველი ხის ჩემოდნები თოვლით (1946 წ.) და ჯერალდ მერგის საპარსი და უყურებს(1924, 1925). კოლექციის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილია ფრედერიკ ედვინ ჩერჩის აისბერგები (1861). ეს ნახატი დიდი ხნის განმავლობაში დაკარგული იყო. ნახატი მუზეუმს გადასცეს 1979 წელს, ნორმა და ლამარ ჰანტმა. დალასის ხელოვნების მუზეუმს ასევე აქვს ტეხასის ხელოვნების ერთ-ერთი ყველაზე დიდი კოლექცია. ეს ჯერი ბივატერსის, მუზეუმის დირექტორის დიდი ძალისხმევის შედეგია, რომელიც ამ თანამდებობას 1943 წლიდან 1964 წლამდე იკავებდა. მუზეუმში ასევე ინახება რობერტ ჯენკინს ონდერდონკის, ჯულიან ონდერდონკის, ალექსანდრე ჰოგის, კლარა მაკდონალდ უილიამსონის, დევიდ ბეიტსის, დოროთი ოსტინის, მაიკლ ოუენის და ოლინ ჰერმან ტრევისის ნამუშევრები.

მენეჯმენტი რედაქტირება

2015 წლის სექტემბერში მაქსველ ანდერსონმა დატოვა დირექტორის თანამდებობა და მის ნაცვლად დაინიშნა ვალტერ ელკოკი.

 
ედგარ დეგა, მასაჟისტი, (1896-1911 წლები)
 
ოგიუსტ როდენი, მოქანდაკე და მისი მუზა, 1893 წელი

ბიბლიოგრაფია რედაქტირება

  • დალასის ხელოვნების მუზეუმი 100 წელი, დოროთი კოსინსკი ლორენ შელთან ერთად (2003)
  • დალასის ხელოვნების მუზეუმი, კოლექციის გზამკვლევი, მმართველი რედაქტორი: დებრა ვიტრუპი (1997)
  • https://www.dma.org/about/museum-history
  • კევინ W. ტაკერი, ელიზაბეტ შმუტერმაიერი, ფრან ბაასი: ვიტგენშტეინ -ვიტრინი - თანამედროვე სიმდიდრე ვენაში, ნიუ ჰეივენსა და ლონდონში, 2016 [13]

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. ↑ 1.0 1.1 archINFORM — 1994.
  2. ↑ The Dallas Arts District -. ციტირების თარიღი: 3 July 2015
  3. ↑ Architectural Record - McGraw-Hill Construction. ციტირების თარიღი: 3 July 2015
  4. ↑ Press Room - Dallas Museum of Art.
  5. ↑ As The Nelson-Atkins Museum Of Art Eyes Expansion, Here's How It Compares To Its Peers.
  6. ↑ Museum History. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 1 მარტი 2012. ციტირების თარიღი: 3 July 2015
  7. ↑ Default Parallels Plesk Page. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 4 ივლისი 2015. ციტირების თარიღი: 3 July 2015
  8. ↑ Bywaters, Williamson Gerald (Jerry).
  9. ↑ Meadows Museum at Southern Methodist University, Dallas, Texas: Exhibitions. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-11-07. ციტირების თარიღი: 2021-09-06.
  10. ↑ O'Connor, Colleen (1992-12-15). „TEX. MUSEUM HEAD QUITS AFTER ARREST“. Washington Post (ინგლისური). ISSN 0190-8286. ციტირების თარიღი: 2021-06-09.
  11. ↑ Archived copy. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2010-10-27. ციტირების თარიღი: 2010-11-02
  12. ↑ ’’Dallas Museum of Art, A Guide to the Collection’’ Managing Editor: Debra Wittrup (1997)
  13. ↑ The Wittgenstein Vitrine - Dallas Museum of Art.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/w/index.php?title=დალასის_ხელოვნების_მუზეუმი&oldid=4256927“-დან