გროგი
გროგი — მრავალფეროვანი ალკოჰოლური სასმელი. თავდაპირველად ეს სიტყვა აღწერდა წყალსა და რომთან დაკავშირებულ სასმელს, რომელიც ბრიტანელმა ვიცე-ადმირალმა ედვარდ ვერნონმა შეიტანა საზღვაო ესკადრაში, რომელსაც მეთაურობდა დასავლეთ ინდოეთში 1740 წლის 21 აგვისტოს. ვერნონს ეცვა ფაის (grogram) ქურთუკი, მეტსახელად ძველი გროგი. ეს ვერსია მიიჩნევა ამ სიტყვის წარმოშობის ისტორიად. სიტყვა გროგ პირველად ამ გაგებით გამოიყენეს 1770 წელს, თუმცა სხვა წყაროებში მითითებულია 1749. თანამედროვე დროში ტერმინ გროგს მრავალფეროვანი მნიშვნელობა აქვს სხვადასხვა კულტურაში.
წარმოშობა და ისტორია რედაქტირება
მეზღვაურებს სჭირდებათ მნიშვნელოვანი რაოდენობით სუფთა წყალი გრძელ მოგზაურობებში. ზღვის წყალი სასმელად უვარგისია, სასმელი წყლის კასრებში შენახვის შემდეგ წყალში წყალმცენარეები ჩნდება და ტალახიანი ხდება. ამიტომ დამდგარ წყალს ატკბობდნენ ლუდით ან ღვინით, რათა ის გემრიელი ყოფილიყო. რაც უფრო გრძელი იყო მოგზაურობა, წყლის შენახვის ამოცანა უფრო რთულდებოდა და მეზღვაურებს წყლის ყოველდღიურ მნიშვნელოვან რაციონს, პლუს ლუდი და ღვინო დაემატა.
ინგლისის მიერ იამაიკაში შეჭრის (1655 წ.) შემდეგ, რომი შეცვალა ლუდმა და კონიაკმა, როგორც სასმელის არჩევანი. მეზღვაურებს პირდაპირ მისცეს რომი და ზოგიერთმა მეზღვაურმა რომის რაციონის დაზოგვა გადაწყვიტა და ამიტომ მას უმატებდნენ წყალს. ამან გაზარდა მისი შედეგები და დააჩქარა გაფუჭების პროცესი. ვერნონის 1740 წლის ბრძანება განისაზღვრა რომის შერევის ულუფები, რაც სამეფო ფლოტის ოფიციალური რეგულაციის ნაწილი გახდა 1756 წელს და ორ საუკუნეზე მეტხანს გაგრძელდა. ეს იძლევა წყლის და რომის თანაფარდობას 4: 1.
სახელწოდება „გროგი“ სავარაუდოდ ადმირალი ვერნონისგან მომდინარეობს, რომელიც ცნობილი იყო, როგორც „ძველი გროგი“ იმიტომ, რომ ის ატარებდა ფაის (ინგ. grogram) ნაჭრის მოსასხამი. ტერმინი გამოიყენებოდა 1749 წლისთვის, როდესაც ვერნონი ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო. დანიელ დეფოს ბიოგრაფის ვარაუდით, „ძველი გროგიდან“ წარმოშობა არასწორია, რადგან დეფომ ეს ტერმინი გამოიყენა 1718 წელს [1] მაგრამ ეს ემყარება დეფოს ნაწარმოების მცდარ ციტირებას, რომელშიც სინამდვილეში გამოყენებულია სიტყვა „კოჭა“. [2]
სხვადასხვა რეცეპტები რედაქტირება
მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი ირწმუნება, რომ ფლოტის გროგის ტრადიციულ რეცეპტს აკეთებს, არსებობს სხვა რამდენიმე მიღებული ფორმა. სამეფო ფლოტის გროგის რეცეპტი შეიცავს ლიმნის წვენს, წყალს, რომს და დარიჩინს. კარიბის ზღვის ჩვეულებრივ რეცეპტში შედის წყალი, მსუბუქი რომი, გრეიფრუტის წვენი, ფორთოხლის წვენი, ანანასის წვენი, დარიჩინი და თაფლი.
თანამედროვე გამოყენება რედაქტირება
სასმელის თანამედროვე ვერსიებს ხშირად ამზადებენ ცხელი ან მდუღარე წყლით, ზოგჯერ კი შეიცავს ლიმონის წვენს, ცაცხვის წვენს, დარიჩინს ან შაქარს არომატის მისაცემად. შეერთებულ შტატებში ვაშლის სიდრს ზოგჯერ ანაცვლებს წყალს. რომი წყალთან, შაქართან და მუსკატის კაკალთან ერთად ცნობილი იყო ბამბოს სახელით და უფრო პოპულარული იყო მეკობრეებსა და ვაჭრებში. ამის საპირისპიროდ, ავსტრალიასა და ახალ ზელანდიაში ამ სიტყვაში იგულისხმება ნებისმიერი ალკოჰოლური სასმელი.
შვედეთში და ინგლისურენოვან სამყაროში არსებულ ზოგიერთ სუბკულტურაში, გროგი არის სასმელების საერთო აღწერა არა რეცეპტით, არამედ სხვადასხვა სახის ალკოჰოლური და გამაგრილებელი სასმელების, ხილის წვენის ან მსგავსი ინგრედიენტების შერევით. შვედეთში ნარევი ჩვეულებრივ არის 3:1 და 1:1 გამაგრილებელი სასმელი და ალკოჰოლი. შვედურ გროგსა და შერეულ სასმელებს შორის განსხვავება არის ინგრედიენტების რაოდენობა. სასმელებში ინგრედიენტების რაოდენობა შეიძლება განსხვავდებოდეს, მაგრამ გროგს, როგორც წესი, აქვს მხოლოდ ერთი სახის სასმელი (ყველაზე ხშირად რომი, არაყი ან ბრინვინი, ვისკი ან კონიაკი) და ერთი სახის უალკოჰოლო სასმელი.
ევროპის სხვა ნაწილებში, განსაკუთრებით ნიდერლანდებში, ბელგიასა და საფრანგეთში, გროგს იყენებენ ცხელი სასმელისთვის, რომელიც ჩვეულებრივ მზადდება შავი ჩაის, ლიმნის წვენის, თაფლისა და რომის ნაზავისგან. ეს არის ზამთრის პოპულარული სასმელი, რომელიც მიღებულია ბელგიასა და საფრანგეთში ჩვეულებრივი გაციების სამკურნალოდ [3] ან ნიდერლანდებში გრიპის საწინააღმდეგოდ. [4]
კაბო-ვერდეში გროგი არის შაქრის ლერწმისგან დამზადებული გამოხდილი სპირტი, რომის მსგავსი.
ფიჯიში ტერმინი გროგი გულისხმობს სასმელს, რომელიც მზადდება მზისგან გამხმარი კავას ფესვის წვრილად დაჭრით და ცივ წყალთან შერევით. ტრადიციულად, გროგს სვამენ ქოქოსის გახეხილი ნახევარგარსიდან, რომელსაც უწოდებენ ბილოს. [5]
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Richard West, The Life and Strange Surprising Adventures of Daniel Defoe 227 (1998).
- ↑ Daniel Defoe, The Family Instructor, Vol. 2, p. 291 (1718).
- ↑ Hoe maak ik de perfecte grog?.
- ↑ Helpt kippensoep of grog écht als je griep hebt?.
- ↑ Fiji -> In depth -> Food and Drink. Frommers. ციტირების თარიღი: 7 August 2014.