ბუდუხური ენა
ბუდუხური ენა (თვითდასახელება: Будад мез / budad mez) — ნახური-დაღესტნური ენათა ოჯახის ლეზგიური ჯგუფის, შაჰდაღის ქვეჯგუფის უმწერლობო ენა. გავრცელებულია ძირითადად სოფელ ბუდუხში.
| ბუდუხური ენა Будад мез / budad mez | |
| გავრცელებულია | ყუბა,  აზერბაიჯანი
|
| ლინგვისტური კლასიფიკაცია | ნახურ-დაღესტნური ენები
|
| ენის კოდები | bdk |
| რუკა | |
 მოლაპარაკეთა არეალი | |
| ვიკისივრცე | |
| ენის თარგი | {{Lang-bdk}} |
|
| |
გრამატიკა
რედაქტირებაბუდუხური ენის ბგერითი სისტემა წარმოგვიდგენს იბერიულ-კავკასიური ენებისათვის დამახასიათებელ საერთო ვითარებას. აქვს ხმოვანი ჷ, აგრეთვე უმლაუტიზებული (ზოგჯერ უ თანხმოვნის გავლენით) და ფარინგალიზებული ხმოვნები. გრძელი და მოკლე ხმოვნების დაპირისპირება არ დასტურდება. ფონეტიკური პროცესებიდან აღსანიშნავია ხმოვანთა ჰარმონია. სახელს აქვს ბრუნვის კატეგორია. გამოიყოფა 7 ძირითადი ბრუნვა (სახელობითი, ერგატივი, ნათესაობითი I, მიცემითი II, მოქმედებითი, „კუთვნილებითი“) და ლოკატიურ ბრუნვათა ფორმები. არსებითი სახელის მრავლობითი რიცხვი იწარმოება აგლუტინაციის წესით. სახელი განარჩევს 3 (ისტორიულად — 4) კლასს. ზმნაში მხოლობით რიცხვში ვლინდება 4 კლასი, ოღონდ კლასთა ექსპონატები ხშირად ემთხვევა ერთმანეთს (ერთიანდება I და II ან III და IV კლასი). მრავლობით რიცხვში ჩვეულებრივ 2 ფორმაა (ერთი — I-II, მეორე — III-IV კლასისა). უღვლილება კლასოვანია (პირის კატეგორია არ გააჩნია): გარდაუვალ ზმნაში აღინიშნება სუბიექტის, გარდამავალში — პირდაპირი ობიექტის კლასი (ორსავე შემთხვევაში სახელობითი ბრუნვაა გამოყენებული). ჩამოყალიბებულია დრო-კილოთა სისტემა. დასტურდება აბსულუტივის ფორმები. წარმოდგენილია წინადადების 3 კონსტრუქცია: ნომინატიური, ერგატიული, დატიური.
ლიტერატურა
რედაქტირება- ვ. ფანჩვიძე, ენციკლოპედია „საქართველო“, ტ. 1, თბ., 1997. — გვ. 489.