ბიზანტისტიკა

ბიზანტისტიკა, ბიზანტიოლოგია — ჰუმანიტარული მეცნიერებების ინტერდისციპლინარული განშტოება, რომელიც მოიცავს აღმოსავლეთ რომის იმპერიის ისტორიას, კულტურას, დემოგრაფიას, ტანისამოსს, რელიგია/თეოლოგიას, ხელოვნებას, ლიტერატურა/ეპიგრაფიას, მუსიკას, მეცნიერებას, ეკონომიკას, მონეტებსა და პოლიტიკას. გერმანიაში დისციპლინის ფუძემდებელად ითვლება ფილოლოგი ჰიერონიმუს ვულფი (1516–1580), რენესანსის ჰუმანისტი, რომელმაც აღმოსავლეთ რომის იმპერიას უწოდა „ბიზანტია“, რომელიც 476 წელს დასავლეთ რომის იმპერიის დაცემის შემდეგაც განაგრძობდა არსებობას. ოსმალეთის იმპერიის მიერ კონსტანტინოპოლის დაპყრობიდან, ასი წლის შემდეგ, ვულფმა დაიწყო ბიზანტიელი ფილოსოფოსების ნაშრომების შეგროვება, რედაქტირება და მათი თარგმნა. სხვა ჰუმანისტების მეშვეობით ბიზანტიოლოგია დამკვიდრდა ნიდერლანდებსა და იტალიაში. ბიზანტიოლოგის მკლევარს ბიზანტისტი ეწოდება.

ორგანიზაციები

• Institute for Byzantine Studies (სერბ. Vizantološki institut), აკადემიური ინსტიტუტი დაკავშირებული სერბეთის მეცნიერებისა და ხელოვნების აკადემიასთან.
• Institut für Byzanzforschung (IBF), ავსტრიის მეცნიერებათა აკადემია
• Institute for Byzantine and Modern Greek Studies (IBMGS), არაკომერციული კულტურული ორგანიზაცია, ბელმონტი, მასაჩუსეტსი
• International Association of Byzantine Studies (AIEB)
• Byzantine Studies Association of North America, Inc. (BSANA)
• Australian Association for Byzantine Studies (AABS) დაარქივებული 2022-10-21 საიტზე Wayback Machine. , არაკომერციული ორგანიზაცია, ავსტრალია და ახალი ზელანდია
• Society for the Promotion of Byzantine Studies (SPBS), გაერთიანებული სამეფო
• Byzantine Institute of America, Dumbarton Oaks, ვაშინგტონი
• Leibniz-WissenschaftsCampus Mainz: Byzanz zwischen Orient und Okzident, გერმანია.

ჟურნალები

• Byzantine and Modern Greek Studies, ბირმინგემი, ISSN 0307-0131.
• Byzantina Symmeikta, ათენი, ISSN 1105-1639.
• Byzantinische Zeitschrift, მიუნხენი, ISSN 0007-7704.
• Byzantinoslavica, პრაღა, ISSN 0007-7712
• Byzantion: revue internationale des études byzantines, ბრიუსელი.
• Dumbarton Oaks Papers, ვაშინგტონი, ISSN 0070-7546.
• Gouden hoorn, ამსტერდამი, ISSN 0929-7820
• Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik, ვენა, ISSN 0378-8660.
• Revue des études byzantines, პარიზი, ISSN 0373-5729.
• Rivista di studi bizantini e neoellenici, რომი, ISSN 0557-1367.
• The Byzantine Review, მიუნსტერი, ISSN 2699-4267.(The Byzantine Review)
• Византийский временник, მოსკოვი, ISSN 0132-3776
• Zbornik radova Vizantološkog instituta, ბელგრადი, ISSN 0584-9888.

ცნობილი ბიზანტისტები

• ათანასე ანგელოუ (დ. 1951), ბერძენი, ლიტერატურა
• სერგეი ავერინცევი (1937–2004), რუსი, კულტურა
• პიტერ ხარანისი (1908–1985), ბერძენი/ამერიკელი, ისტორია და დემოგრაფია
• ფრანც დელგერი (1891–1968), გერმანელი, დიპლომატია
• ბოჟიდარ ფერიანჩიჩი (1929–1998), სერბი, ისტორია
• ანრი გრეგუარი (1881–1964), ბელგიელი, ფილოლოგია
• ფილიპ გრიერსონი (1910-2006), ბრიტანელი, ისტორია და ნუმიზმატიკა
• ვენენსი გრუმელი (1890–1967), ფრანგი, ისტორია და ქრონოლოგია
• ჯუდიტ ჰერინი (დ. 1942), ბრიტანელი, არქეოლოგია
• კარლ ჰოპფი (1832–1873), გერმანელი, ისტორია
• ჰერბერტ ჰუნგერი (1914–2000), ავსტრიელი, ლიტერატურა
• ალექსანდრე კაჟდანი (1922–1997), რუსი/ამერიკელი, ისტორია
• ჰექტორ ერერა კახასი (1930–1997), ჩილელი, დიპლომატია
• ანჟელიკი ლაიუ (1941–2008), ბერძენი-ამერიკელი, საზოგადოება
• ვიკტორ ლაზარევი (1897–1976), რუსი, ხელოვნება
• რუთ მაკრიდესი (1969-2019), ამერიკელი/ბრიტანელი, ისტორია, ლიტერატურა და სამართალი
• ჯონ მეიენდორფი (1926–1992), ფრანგი/ამერიკელი, თეოლოგია
• გიულა მორავჩიკი (1892–1972), უნგრელი, ფილოლოგია
• ვილჰელმ ნისენი (1925–1994), გერმანელი, თეოლოგია
• ჯორჯ ოსტროგორსკი (1902–1976), იუგოსლავი/რუსი
• ვასილი რეგელი (1857–1932), რუსი
• ემილ რენო (1870–?), ფრანგი, ისტორია
• სილვია რონჩი (b. 1958), იტალიელი, ფილოლოგია
• სტივენ რანსიმანი (1903–2003), ინგისელი, ბიზანტია და ჯვაროსნები
• გუსტავ შლუმბერგერი (1844–1929), ფრანგი, ნუმიზმატია
• უორენ ტრედგოლდი (b. 1949), ამერიკელი, ბიზანტიის სამხედრო ორგანიზაცია
• ფიოდორ უსპენსკი (1845–1928), რუსი, ბიზანტია-ბულგარეთის ურთიერთობები
• ალექსანდრე ვასილიევი (1867–1953), რუსი, ისტორია და კულტურა
• ვასილი ვასილიევსკი (1838–1899), რუსი
• სპეროს ვრიონისი (1928–2019), ბერძენი/ამერიკელი, ისტორია
• დიონისე ზაქითინოსი (1905–1993), ბერძენი, ისტორია

ლიტერატურა

• (1997) The glory of Byzantium: art and culture of the Middle Byzantine era, A.D. 843-1261. New York: The Metropolitan Museum of Art. ISBN 9780810965072. 
• Baynes, Norman Hepburn (1955). Byzantine studies and other essays. London: U. of London. 
• Kazhdan, Aleksandr Petrovich (1982). People and power in Byzantium: an introduction to modern Byzantine studies. Dumbarton Oaks. 
• Gregory, Timothy E. (1990). „Intensive archaeological survey and its place in Byzantine studies“. Byzantine Studies. 13 (2): 155–175.
• Charanis, Peter (1972). Studies on the demography of the Byzantine empire: collected studies. Variorum Publishing. 
• Hendy, Michael F. (1969). „Coinage and money in the Byzantine Empire, 1081-1261“. 12. Dumbarton Oaks Center for Byzantine Studies.
• Jeffreys, Elizabeth; Haldon, John F.; Cormack, Robin (2008) The Oxford handbook of Byzantine studies. Oxford University Press. 
• (1957) რედ. Barker, Ernest: Social and Political Thought in Byzantium: From Justinian I to the Last Palaeologus. Oxford: Clarendon Press. 
• Vasiliev, Alexander A. (1927). „Byzantine Studies in Russia, Past and Present“. The American Historical Review. 32 (3): 539–545. doi:10.2307/1837746. JSTOR 1837746.
• Beck, Hans-Georg (1977). Byzantinistik heute (de). Berlin: De Gruyter. ISBN 3-11-007220-3. 
• Hunger, Herbert (1973). Byzantinische Grundlagenforschung (de). London. 
• Irmscher, Johannes (1971). Einführung in die Byzantinistik (de). Berlin. 
• Mazal, Otto (1989). Handbuch der Byzantinistik (de). Graz. 
• Moravcsik, Gyula (1976). Einführung in die Byzantologie (de). Darmstadt. 
• Stouraitis, Ioannis (2014). „Roman Identity in Byzantium: A Critical Approach“ (PDF). Byzantinische Zeitschrift. 107 (1): 175–220. doi:10.1515/bz-2014-0009. S2CID 174769546. დაარქივებულია ორიგინალიდან (PDF) — 2016-06-04. ციტირების თარიღი: 2021-08-31.

რესურსები ინტერნეტში

• Byzantine Paleography Bibliography. Fordham University. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2013-05-09. ციტირების თარიღი: 2021-08-31.