ალ-მუთაზი (არაბ. المعتز; დ. 847 — გ. ივლისი/აგვისტო 869) — აბასიანთა სახალიფოს ხალიფა ბაღდადში 866-869 წლებში, „სამარის ანარქიის” დროს. ტახტზე ავიდა თურქების მხარდაჭერით 19 წლის ასაკში, რის მიხედვითაც იგი ყველაზე ახალგაზრდა აბასიან ხალიფად ითვლება.[1] მის ირგვლივ არსებობდა მრავალი ურთიერთდაპირისპირებული პოლიტიკური ძალა, რაც ხელსაყრელ ნიადაგს ქმნიდა არეულობისათვის. ალ-მუთაზის მმართველობა გამოირჩევა სისასტიკითა და ტერორით. მან სიკვდილით დასაჯა წინამორბედი ხალიფა ალ-მუსთაინი მიცემული უსაფრთხოების გარანტიის მიუხედავად, ასევე საკუთარი ძმა ალ-მუეიიადი, რომელიც მის შემდეგ ტახტის ყველაზე რეალურ მემკვიდრედ ითვლებოდა, მეორე ძმა აბუ აჰმედი კი დააპატიმრა, ხოლო როდესაც თურქებმა მისი გათავისუფლება სცადეს მოაკვლევინა, მოგვიანებით კი ეს ბუნებრივ სიკვდილად გამოაცხადა.

ალ-მუთაზი
المعتز‎‎‎
აბასიანთა სახალიფოს ხალიფა
მმართ. დასაწყისი: 866
მმართ. დასასრული: 869
წინამორბედი: ალ-მუსთაინი
მემკვიდრე: ალ-მუჰთადი
პირადი ცხოვრება
დაბ. თარიღი: 847
გარდ. თარიღი: ივლისი/აგვისტო 869
დინასტია: აბასიანები
მამა: ალ-მუთავაქილი
რელიგია: ისლამი

შემოსავლები უაზროდ იფლანგებოდა, ჯარისკაცები კი ანაზღაურებას ფაქტობრივად არ იღებდნენ, რამაც მოსახლეობაში უკმაყოფილება გამოიწვია. 869 წელს ალ-მუთაზი დაამხეს და მოკლეს.

ლიტერატურა

რედაქტირება
  • William Muir: The Caliphate, its rise, decline and fall
  1. History of the Arabs by Philip K Hitti
წინამორბედი:
ალ-მუსთაინი
აბასიანთა სახალიფოს ხალიფა
866-869
შემდეგი:
ალ-მუჰთადი