ათარი

ფარიდ ალ-დინ მოჰამედ იბნ იბრაჰიმ ათარი (სპარს. فَریدالدّین ابوحامِد محمّد عطّار نِیشابوری; დ. 1119, 1136, 1142 ან 1145 — გ. ვარაუდით 1229) — სპარსელ-ტაჯიკი პოეტი, სეფიური ლიტერატურის თვალსაჩინო წარმომადგენელი. ნიშაბურელ მოქალაქეს, ხელობით მეაფთიაქეს, საკმაოდ ფართო განათლება მიუღია. მისი შემოქმედება გამსჭვალულია მისტიური თეოსოფიის იდეებით. ძირითადი თემა — ღვთისადმი მისტიური სიყვარული, აბსოლუტური ჭეშმარიტების ძიება თვითშემეცნებისა და საკუთარი თავის ღვთაების წილად მიჩნევის გზით — ათარის თხზულებები შენიღბულია ალეგორიით. ამ მხრივ საყურადღებოა პოემები „ფრინველთა საუბარი“ (დაახლ. 1175), „ბულბულის წიგნი“ და სხვ. IX–XII საუკუნეების პოეტთა და სწავლულთა შესახებ მეტად საინტერესო ფაქტობრივი ცნობების შემცველია მისი „ღვთიური წიგნი“, პროზაულ „წმინდანთა ისტორიაში“ კი სუფი მოღვაწეების ცხოვრებაა გადმოცემული. ათარის ცნობილი ნაწარმოებებია აგრეთვე „დარიგებათა წიგნი“, „ზეაღსვლის წიგნი“, „თავისუფალის წიგნი“, ლირიკული ლექსების კრებული და სხვ.; ათარის შემოქმედება მოლკლორული მასალის სიუხვითა და ფორმის სისადავით გამოირჩევა. მისმა ლიტერატურულმა მოღვაწეობამ უდიდესი გავლენა მოახდინა როგორც ირანის, ისე მეზობელი ქვეყნების სუფიური ლიტერატურის შემდგომ განვითარებაზე (ჯალალ ალ-დინ რუმი, ნავოი და სხვ.).

ათარი
სპარს. فَریدالدّین ابوحامِد محمّد عطّار نِیشابوری
დაბადების თარიღი	მარტი, 1145
დაბადების ადგილი	ნიშაბური, სელჩუკთა სახელმწიფო
გარდაცვალების თარიღი	26 აპრილი, 1221 (76 წლის)
გარდაცვალების ადგილი	ნიშაბური, მონღოლთა იმპერია
დასაფლავებულია	Attar Mausoleum
საქმიანობა	ფილოსოფოსი, პოეტი, მწერალი , ფარმაცევტი, ბიოგრაფი, მისტიკოსი და Sufi
მოქალაქეობა	ირანი
Magnum opus	ფრინველთა საუბარი, Tazkirat al-Awliya, Mokhtar-nameh და Book of secrets
ათარი ვიკისაწყობში

ლიტერატურა

• Бертельс Е. Э., Суфизм, и Суфийская литература, Избр. труды, [т. 3], М., 1965.

• კალაძე ი., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, თბ., 1975. — გვ. 223.