აზერბაიჯანის ფინანსთა სამინისტრო
აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ფინანსთა სამინისტრო (აზერ. Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi) — აზერბაიჯანის აღმასრულებელი ორგანო, რომელიც უზრუნველყოფს ერთიანი სახელმწიფო ფინანსური პოლიტიკის გატარებასა და სახელმწიფო ფინანსური აქტივების მართვას.
| აზერბაიჯანის ფინანსთა სამინისტრო აზერ. Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi | |
| უწყების შესახებ | |
|---|---|
| შეიქმნა | 1918 |
| მინისტრი | სამირ შარიფოვი |
| უწყების ხელმძღვანელი | მინისტრი |
| უწყების ტიპი | სახელმწიფო უწყება |
| საიტი | |
| maliyye.gov.az | |
აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ფინანსთა სამინისტრო მოქმედებს წესდების შესაბამისად, რომელიც დამტკიცებულია აზერბაიჯანის რესპუბლიკის პრეზიდენტის 2009 წლის 9 თებერვლის #48 ბრძანებით. ამავე ბრძანებულებით დამტკიცებულია სამინისტროს სტრუქტურა, აგრეთვე სახელმწიფო ხაზინის სააგენტო, სახელმწიფო ვალის მართვის სააგენტო, სახელმწიფო ფინანსური კონტროლის სამსახური, სახელმწიფო დაზღვევის სამსახური, სახელმწიფო დაზღვევის ზედამხედველობისა და ძვირფასი ლითონებისა და ქვების ზედამხედველობის სამსახური, რომლებიც შედის სამინისტროს სტრუქტურაში. ყველა ზემოხსენებული სააგენტო და მომსახურება სამინისტროსთან ერთად ქმნის ქვეყნის ერთიან ფინანსურ სისტემას. ნახიჩევანის ავტონომიური რესპუბლიკის ფინანსთა სამინისტრო ასევე ექვემდებარება აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ფინანსთა სამინისტროს[1]. ფინანსური მეცნიერებისა და ტრენინგის ცენტრი, საინფორმაციო ცენტრი და შპს „ფინანსური და სააღრიცხვო ანგარიშგების გადანაწილება“ არ ეხებიან აღნიშნულ სისტემას მინისტრთა კაბინეტის 2010 წლის 6 აპრილის #55 დადგენილების შესაბამისად[2].
სამინისტრო თავის საქმიანობაში ხელმძღვანელობს აზერბაიჯანის რესპუბლიკის კონსტიტუციას, აზერბაიჯანის რესპუბლიკის კანონებს, აზერბაიჯანის რესპუბლიკის პრეზიდენტის ბრძანებულებებსა და დადგენილებებს, აზერბაიჯანის რესპუბლიკის მინისტრთა კაბინეტის დადგენილებებსა და ბრძანებებს, საერთაშორისო ხელშეკრულებებს, რომლის მონაწილეცაა აზერბაიჯანის რესპუბლიკა და ნამდვილ წესდებას[3].
ისტორია რედაქტირება
დღევანდელი აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე ფინანსთა სამინისტროს შექმნის ისტორია თარიღდება 1918 წლით[4], როდესაც, 28 მაისს - იმ დღეს, როდესაც დაარსდა აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკა - მთავრობის პირველ ფინანსთა მინისტრად ნასიბ იუსიფბეილი დასახელდა. იმავე წლის 21 ოქტომბერს ოფიციალურად შეიქმნა ადრ-ის ფინანსთა სამინისტრო და დამტკიცდა მისი დებულება და სტრუქტურა.
აზერბაიჯანის დემოკრატიული რესპუბლიკის დაშლის შემდეგ, ფინანსთა სამინისტრო კვლავ ფუნქციონირებდა აზერბაიჯანის სსრ ტერიტორიაზე, 1956 და 1971 წლებში აზერბაიჯანის სსრ მინისტრთა საბჭოს ბრძანებულებით დამტკიცებული დებულების შესაბამისად[5]. იმ დროისთვის სამინისტროს ძირითადი მოვალეობები იყო სახსრების მოზიდვა სახელმწიფო ბიუჯეტში და მათი გადანაწილება ქვეყნის ეროვნული ეკონომიკის განვითარების ღონისძიებებთან მიმართებაში, აგრეთვე აზერბაიჯანის სსრ-ში ხალხური და კულტურული დონის ამაღლება. ნამდვილი დადგენილება, რომელიც განსაზღვრავს სამინისტროს უფლებებსა და მოვალეობებს, არის აზერბაიჯანის რესპუბლიკის პრეზიდენტის 2009 წლის 9 თებერვლის #48 ბრძანება „აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ფინანსთა სამინისტროს დებულების დამტკიცების შესახებ“[1].
ხელმძღვანელობა რედაქტირება
- შარიფოვ, სამირ რაუფ ოღლუ - მინისტრი
- ფატი-ზადე, ილგარ ფატი ოღლუ - მინისტრის პირველი მოადგილე
- ბაირამოვ, აზერ აზიზ ოღლუ - მინისტრის მოადგილე
- სულეიმანოვ, ნამიგ სულეიმან ოღლუ - აპარატის ხელმძღვანელი
სტრუქტურა რედაქტირება
- სამინისტროს აპარატი
- ბიუჯეტის განყოფილება
- საგადასახადო პოლიტიკის და შემოსავლების დეპარტამენტი
- სახელმწიფო აპარატის დაფინანსების განყოფილება
- სოციალური დაფინანსების დეპარტამენტი
- საერთაშორისო ურთიერთობების დეპარტამენტი
- ეკონომიკური სფეროს დაფინანსების განყოფილება
- სოციალური პროგრამების დაფინანსების განყოფილება
- ინფრასტრუქტურული პროგრამების დაფინანსების განყოფილება
- ფინანსური და სადაზღვევო ბაზრების რეგულირების დეპარტამენტი
- მაკროეკონომიკური პროგნოზირების და ეკონომიკური ანალიზის დეპარტამენტი
- თანამედროვე ტექნოლოგიისა და ავტომატური მართვის სისტემების განყოფილება
- ბუღალტრული აღრიცხვის განყოფილება
- სახელმწიფო ხაზინის სააგენტო
- სახელმწიფო ვალის მართვის სააგენტო
- სახელმწიფო დაზღვევის კონტროლის სააგენტო
- სახელმწიფო ფინანსური კონტროლის სააგენტო
- ძვირფასი ლითონების კონტროლის სახელმწიფო სააგენტო
სამინისტროს უფლებები და მოვალეობები რედაქტირება
უფლებები რედაქტირება
- მიიღოს და შეადგინოს ანალიზური მასალები და გამოთვლები სტრუქტურული ერთეულებიდან, მუნიციპალიტეტებიდან და ზედმეტ საბიუჯეტო ფონდებიდან, საკუთრების ან იურიდიული ფორმის მიუხედავად, ბიუჯეტის პროექტის მომზადებისთვის აუცილებელი;
- მიიღოს ანგარიშები ფუნქციონალურ, ეკონომიკურ და ადმინისტრაციულ კლასიფიკაციებზე, ორგანიზაციების მიერ დადგენილი წესით, რომლებიც იღებენ სუბსიდიებსა და სხვა ფინანსურ დახმარებას საბიუჯეტო ორგანიზაციებისა და სახელმწიფო ბიუჯეტისგან;
- სახელმწიფო ბიუჯეტიდან გამოყოფილი სახსრების ხარჯების დაუსაბუთებლობის შემთხვევაში (თავდაცვის ხარჯების გამოკლებით), სახელმწიფო ბიუჯეტში უკვე გადახდილი თანხების შეზღუდვა და ანაზღაურება, კანონპროექტის დაგვიანებით წარდგენა;
- მიიღოს ზომები სახელმწიფო ბიუჯეტიდან გამოყოფილი თანხების, მათ შორის, მიზნობრივი ბიუჯეტიდან გამოყოფილი თანხების გასაღებად, კანონით დადგენილი წესით;
- განახორციელოს ფინანსური კონტროლი დაწესებულებებზე, საწარმოებსა და ორგანიზაციებზე, რომლებიც იყენებენ სახელმწიფო ბიუჯეტის სახსრებს;
- კანონმდებლობის საფუძველზე, აგრეთვე სახელმწიფო სამართალდამცავი და სასამართლო ხელისუფლების ორგანოების გადაწყვეტილებების საფუძველზე, ინსპექტირების ჩატარება ინსტიტუტებში, საწარმოებსა და ორგანიზაციებში
- განახორციელოს სახელმწიფო საწარმოების, ინსტიტუტებისა და ორგანიზაციების ფინანსური და ეკონომიკური საქმიანობის ანალიზი;
- გაუწიოს კონტროლი ფინანსთა სამინისტროს მიერ ლიცენზირებულ ორგანიზაციებს;
- აკონტროლოს ძვირფასი ლითონებისა და ძვირფასი ქვების დამუშავებაში ჩართულ ინსტიტუტებს, საწარმოებსა და ორგანიზაციებს;
- კანონის თანახმად და მისი უფლებამოსილების შესაბამისად გამოსცეს სავალდებულო ბრძანებები და დადგენილებები.
მოვალეობები რედაქტირება
- შესთავაზოს ერთიანი სახელმწიფო საფინანსო, საბიუჯეტო და საგადასახადო პოლიტიკის გატარების გზები და ამ პოლიტიკის განხორციელება;
- სახელმწიფო ბიუჯეტის გეგმის მომზადება და მისი განხორციელება;
- საჯარო ფინანსების სტაბილიზაცია და ფინანსური ბაზრის განვითარება;
- აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ეკონომიკისთვის უცხოური კაპიტალის მოზიდვა, მათი ხარჯვისა და გადახდის წყაროების გადაადგილების ჩანაწერების აღრიცხვა;
- ბიუჯეტისა და ხარჯვის სისტემის გაუმჯობესება, ფისკალური პროგნოზირება, დაფინანსების მექანიზმები, ბუღალტრული აღრიცხვის წესები და ანგარიშები;
- მენეჯმენტის ეფექტურობის მონიტორინგი, მათ შორის, სახელმწიფო ბიუჯეტის განაწილებისა და ხარჯების ჩათვლით;
- გაზომვის განხორციელება (ნიმუშების დადგენა) კონტროლის განხორციელება აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ტერიტორიაზე[5][6].
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ 1.0 1.1 Decree of the President of Azerbaijan Republic on approval of Statute of the Ministry of Finance.
- ↑ Кабинет Министров Азербайджанской Республики. Утверждение 'Перечня подчиняющихся структур, не входящих в состав структуры Министерства финансов Азербайджанской Республики'.
- ↑ Ministry of finance - maliyye.gov.az
- ↑ The Ministry of Finance of the Republic of Azerbaijan: Private Company Information
- ↑ 5.0 5.1 Министерство Финансов Азербайджанской Республики
- ↑ Ministry of Finance of the Republic of Azerbaijan.