აგლუტინაციური ენები
აგლუტინაციური ენები (ლათ. agglutinare — შეწებება) — ენები, რომლებშიც სიტყვათცვლილება ხდება აგლუტინაციის გზით. გამორიცხული არ არის აგლუტინაციურ ენებში დადასტურდეს ფლექსიური ან ანალიზური ენებისთვის დამახასიათებელი წყობა, ანდა პირიქით სხვა ტიპის ენებში დაიძებნოს აგლუტინაციის შემთხვევები. მაგალითად, ქართულში ფუძედრეკადი ზმნებისთვის (თვით სიტყვა დრეკაც დრეკადია: ვდრეკ - ვდრიკე) დამახასიათებელია ფუძის ფლექსია; ძველ ქართულში გვხვდება ანალიზური წყობაც, მაგალითად, აბრაჰამ შვა ისააკ (სუბიექტი და ობიექტი არაა გარჩეული მორფოლოგიურად) მორფოლოგიური ტიპოლოგიის მიხედვით აგლუტინაციურია ენა, რომელშიც ყოველი გრამატიკული მნიშვნელობა ერთი ფონეტიკური ფორმით გამოიხატება, მორფემები ფუძის შემდეგ ერთიმეორის გვერდითაა განლაგებული და სიტყვა ადვილად იშლება შემადგენელ ნაწილებად. ენათა ეს ტიპი სინთეზურ ენებს განეკუთვნება.
ტერმინი აგლუტინაციური ენა 1836 წელს შემოიტანა გერმანელმა ენათმეცნიერმა ვილჰელმ ფონ ჰუმბოლდტმა.
აგლუტინაციური ენების კლასიკურ მაგალითს თურქული წარმოადგენს, რომელშიც ერთი სიტყვის ფარგლებში მრავალი მორფემის თავმოყრაა შესაძლებელი. ამავე ტიპს ეკუთვნის ალთაური, ფინურ-უნგრული, ქართველური, მთის იბერიულ კავკასიური ენები, ამერიკელ ინდიელთა ენების ნაწილი, ზოგიერთი აფრიკული ენა, კორეული, იაპონური, ესპერანტო.
იხილეთ აგრეთვე
რედაქტირებალიტერატურა
რედაქტირება- ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 1, თბ., 1975. — გვ. 60.