ვიკიპედია

ჯილიბის ბრძოლა

ამ გვერდს არა აქვს შემოწმებული ვერსია, სავარაუდოდ მისი ხარისხი არ შეესაბამებოდა პროექტის სტანდარტებს.
ჯილიბის ბრძოლა
სომალის ომი (2006-2009) ნაწილი
თარიღი 31 დეკემბერი, 2006–1 იანვარი, 2007
მდებარეობა ჯილიბის მახლობლად, სომალი
შედეგი ეთიოპიის/გარდამავალი ეროვნული მთავრობის გამარჯვება
მხარეები
ისლამური სასამართლოების კავშირი
პრო-ისლამური მილიცია
უცხოელი მებრძოლები 		სომალის დროშა გარდამავალი ფედერალური მთავრობა (TFG)
ეთიოპიის დროშა ეთიოპია
მეთაურები
შარიფ შეიხ აჰმედი
იუსუფ ჰასანი 		სომალის დროშა ბარე ადან შირე ჰირალე
ძალები
3,000 ისლამური მილიცია და უცხოელი მოჯაჰიდი
 ეთიოპიის ტანკები, არტილერია, მიგ-ის საავიაციო გამანადგურებლები

ჯილიბის ბრძოლა — 2006 წლის სომალის ომის შემადგენელი ბრძოლა, სადაც ისლამური სასამართლოების კავშირი (ICU) და მასთან დაკავშირებული მილიციები იბრძოდნენ ეთიოპიის და გარდამავალი ფედერალური მთავრობის (TFG) ძალების წინააღმდეგ ქალაქ ჯილიბის კონტროლისთვის. ეს დაიწყო 2006 წლის 31 დეკემბერს, როდესაც ისლამური სასამართლოების კავშირის ძალებმა სანგრები გათხარეს და გაამაგრეს ქალაქი, რათა თავიდან აეცილებინათ კისმაიოსთან მიახლოების შესაძლებლობა, რომელიც მათ ბოლო დასაყრდენად მიიჩნეოდა.

ისტორია

რედაქტირება

მოგადიშოს დაცემის შემდეგ, ისლამური სასამართლოების კავშირიდან დაახლოებით 3000 მებრძოლი გაიქცა საპორტო ქალაქ კისმაიოში. [1] [2] კისმაიოში, აღმასრულებელმა ლიდერმა, შარიფ შეიხ აჰმედმა განაცხადა: „ჩვენ არ გავექცევით ჩვენს მტრებს. ჩვენ არასოდეს წავალთ სომალიდან. ჩვენ დავრჩებით სამშობლოში.“ [3]

ჯილიბში ისლამისტებმა სანგრებისა და თავდაცვითი პოზიციების დასაცავად ბულდოზერები გამოიყენეს. მათ ჰყავდათ დაახლოებით 3000 მებრძოლი და 60 ტექნიკური მოწყობილობა, რომლებზეც დამონტაჟებული იყო საზენიტო და ტანკსაწინააღმდეგო იარაღი. 4700-მდე ადამიანმა დატოვა ტერიტორია ბრძოლის დაწყებამდე.[4]

შაბათს, 30 დეკემბერს, ეთიოპიისა და გარდამავალი ფედერალური მთავრობის ერთობლივმა ჯარებმა მიაღწიეს ქალაქ ჯილიბს, ბოლო დიდ ქალაქს კისმაიოსკენ მიმავალ გზაზე. შარიფ შეიხ აჰმედმა ისლამური სასამართლოების ჯარისკაცებს ბრძოლისკენ მოუწოდა.[5] [6]

ბრძოლა

რედაქტირება

კვირას, 31 დეკემბერს, ბრძოლები დაიწყო მანგოს სქელ ტყეებში ჰელაშიდის მახლობლად, ჯილიბის ჩრდილო-დასავლეთით. თავდასხმის დროს ეთიოპიის მიგ- ის მებრძოლებმა, ტანკებმა, არტილერიამ და ნაღმმტყორცნებმა დაარტყეს ისლამურ პოზიციებს. მაცხოვრებლებმა განაცხადეს, რომ ჯილიბისკენ მიმავალი გზა სავსე იყო დისტანციური მართვის სახმელეთო ნაღმებით, რომელიც დაამონტაჟა ისლამური სასამართლოების კავშირმა. [7] გარდამავალი ფედერალური მთავრობის და ეთიოპიის ძალებმა ასევე შეუტიეს ბულობალეს ნაღმტყორცნებით და რაკეტებით. [4]

დაახლოებით საღამოს 5:00 საათზე, მძიმე ცეცხლსასროლი იარაღის გამოყენებით ბრძოლა დაიწყო ქალაქ ჯილიბის გარეუბანში ისლამ მებრძოლებსა და ეთიოპიის მიერ მხარდაჭერილ დროებით სამთავრობო ჯარებს შორის. გავრცელებული ინფორმაციით, ეთიოპიის ძალებმა ტანკები და ჯავშანტექნიკა გამოიყენეს. [8] ადგილობრივი მცხოვრებლების თქმით, მძიმე საარტილერიო ცეცხლის ხმა ისმოდა ჯილიბის მახლობლად მდებარე ქალაქ ჯამამეში. [9]

ისლამისტების მეთაურმა შეიხ იუსუფ ჰასანმა თქვა: „ბრძოლა დაიწყო. ორივე მხარეს დიდი დანაკარგები აქვს“ და დასძინა, რომ „არ აპირებენ დანებებას. ჩვენ ვიბრძოლებთ ჯილიბისა და კისმაიოს დასაცავად, სანამ არ მოვკვდებით.“ [10]

სომალის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ისმაილ მუჰამედ ჰურე ბუბამ განაცხადა, რომ ბრძოლა მთავრობისთვის სასარგებლოდ მიმდინარეობდა და კისმაიოს გარშემო ბრძოლებს შესაძლოა, კიდევ ორი დღე დასჭირდეს. მან მოითხოვა, რომ სომალის სანაპიროზე დაკვირვებოდნენ ნავები, პატარა კატარღებს, რომელთაც, სავარაუდოდ, შეეძლოთ კისმაიოში ისლამისტების გადარჩენა ან გაძლიერება. [11] სპიკერმა თქვა, რომ შეერთებული შტატების მეხუთე ფლოტის საზღვაო სამუშაო ჯგუფი, რომელიც გამოსულია ჯიბუტიდან, პატრულირებდა სომალის სანაპიროზე, რათა თავიდან აიცილონ ისლამური სასამართლოების კავშირის მებრძოლების „შეტევა, პერსონალის, იარაღის ან სხვა მასალის ტრანსპორტირება“. [7]

ღამის განმავლობაში საარტილერიო დარტყმები გაგრძელდა, რის შედეგადაც ისლამურმა კავშირმა ფრონტის ხაზებზე მოქმედებები შეაჩერა. შეიმჩნეოდა ისლამური სასამართლოების კავშირის წევრებს შორის უთანხმოება. შიდა აჯანყებამ გამოიწვია მათი ძალების დაშლა და მათ მიატოვეს ჯილიბის და კისმაიოს პოზიციები. საღამოს 10 საათზე ბრძოლის ხმები შეწყდა. [12] შუაღამისას ჯილიბში მათი ფრონტი ჩამოინგრა და დაიწყეს გაქცევა. 2:00 საათისთვის კისმაიოდანაც გაიქცნენ. ადგილობრივი მილიციელები პატრულირებდნენ ქუჩებში და ძარცვავდნენ ისლამური კავშირის წევრების ქონებას. გავრცელებული ინფორმაციით, ისინი გარბოდნენ კუნძულ რასკამბონისკენ სამხრეთ სომალიში, ან კენიის საზღვარზე.[13] [14]

 
მდგომარეობა სომალიში, 2007

შედეგად, გარდამავალმა მთავრობამ მოითხოვა კენიისგან სომალის საზღვრის გამაგრება. BBC-ის ცნობით, კენიის ჯავშანტექნიკა გამოჩნდა საზღვრისკენ, თუმცა მთავრობას ოფიციალური განცხადება არ გაუკეთებია. [15]

შემდგომი ეტაპი

რედაქტირება

როდესაც ისლამურმა სასამართლობის კავშირმა უკან დაიხია კენიის საზღვრისკენ, გარდამავალი ფედერალური მთავრობის ძალები ნელ-ნელა მიიწევდნენ კისმაიოსკენ, რათა თავიდან აეცილებინათ მიწების დანაღმვის საშიშროება. 2007 წლის 1 იანვრისთვის მათ მიაღწიეს კისმაიოს, რომელიც აიღეს უბრძოლველად.[14]

ამის შემდეგ, ოპერაციებმა გადაინაცვლა კენიასთან საზღვრების დასაცავად აფმადოვისა და ბადჰადჰეს პროვინციებში ქვემო ჯუბის რეგიონში. ეთიოპიის თვითმფრინავებმა და თავდასხმელმა შვეულმფრენებმა დაარტყეს ქალაქ დობლის ( დჰუბლი ), აფმადოუს პროვინციაში, კენიის საზღვრიდან არც თუ ისე შორს. ბრძოლა შეწყდა შუაღამის შემდეგ. [16]

მოხსენებებში ნათქვამია, რომ 4 იანვარს ისლამური კავშირის ჯარები გაიყო აფმადოუსა და ბადადეს რაიონებში და შესაძლოა კონცენტრირებული ყოფილიყვნენ ყოფილ ალ-იტჰად ალ-ისლამიაში, (AIAI) ციხესიმაგრე რას კამბონიში . [17] გარდამავალმა ფედერალურმა მთავრობამ და ეთიოპიის ძალებმა განაცხადეს, რომ აიღეს ოლქის დედაქალაქი აფმადოუ (2 იანვარი) და დობლი კენიის საზღვრის გასწვრივ (3 იანვარი) და ამჟამად მიდიოდნენ ბადადეში, ოლქის დედაქალაქში, რასკამბონის ჩრდილოეთით. [18]

სქოლიო

რედაქტირება
  1. ↑ „Islamists abandon Somali capital“. BBC. 28 December 2006. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2019-11-20. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  2. ↑ „Somali prime minister arrives to cheers in Mogadishu“ (PDF). CNN. 29 December 2006. დაარქივებულია ორიგინალიდან (PDF) — 9 April 2016. ციტირების თარიღი: 2019-07-20.
  3. ↑ „Thousands greet Somalia's prime minister as he enters capital“. Associated Press. 29 December 2006. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 11 May 2007. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  4. ↑ 4.0 4.1 Abdi, Sahra (31 December 2006). „Somali Islamists attacked near last bastion“. Reuters. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-03-31. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  5. ↑ McCrummen, Stephanie (31 December 2006). „Further Combat Looms in Somalia“. The Washington Post. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2017-09-05. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  6. ↑ „Somalia: Joint forces advance to Kismayo city, Islamist base“. SomaliNet. 30 December 2006. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 9 August 2011. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  7. ↑ 7.0 7.1 „Thousands Flee Somalia Fighting“. CBS News. Associated Press. 2006-12-31. ციტირების თარიღი: 2021-09-05.
  8. ↑ Yusuf, Aweys Osman (2006-12-31). „Somalia: Fighting rages around Jilib near the port town of Kismayu“. Shabelle Media Networks. დაარქივებულია ორიგინალიდან — September 30, 2007. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  9. ↑ „Fierce fighting breaks out in southern Somalia“. SomaliNet. 2006-12-31. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-01-10. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  10. ↑ „Clashes as Somali forces advance on Islamist stronghold“. bakutoday.net. Agence France-Presse. 2006-12-31. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2011-05-16. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  11. ↑ Majtenyi, Cathy (2006-12-31). „Somali Troops Advance, Ask For Help Monitoring Coast“. Voice of America. დაარქივებულია ორიგინალიდან — December 31, 2006. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  12. ↑ „Islamists flee final bastion“. Independent On-Line (IOL). Reuters. 2007-01-01. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2006-06-15. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  13. ↑ „Islamic fighters abandon Somalia stronghold“. bakutoday.net, NBC News. 2007-01-01. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2016-04-22. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  14. ↑ 14.0 14.1 Farah, Mohamed Abdi (2007-01-01). „Somalia: Islamists lost their last strongholds“. SomaliNet. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-01-17. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  15. ↑ „Somalia targets Islamists' escape“. BBC. 2007-01-01. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2018-07-20. ციტირების თარიღი: 2007-01-01.
  16. ↑ „Battle for Somalia nears Kenya border - residents“. alertnet. Reuters. 2007-01-03. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-01-05. ციტირების თარიღი: 2007-01-04.
  17. ↑ Ochami, David; Nzau Musau (2007-01-04). „6 Kenyans killed in Somalia air strikes; border closed“. Kenya Times.
  18. ↑ Duhul, Salad; Elizabeth A Kennedy; Mohamed Olad Hassan; Mohamed Sheikh Nor; Salad Duhul; Nasteex Dahir Farah; David Ochami; Godfrey Olukya (2007-01-04). „Kenya tightens border with Somalia“. Mail & Guardian. South Africa. Associated Press. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-10-01. ციტირების თარიღი: 2007-01-04.
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ჯილიბის_ბრძოლა“-დან