ციტოლოგია
ვიკიპედიის სტანდარტების დასაკმაყოფილებლად, ეს სტატია ხელახლა დაწერას საჭიროებს. |
ციტოლოგია — მეცნიერება უჯრედის აგებულებისა და ცხოველთმოქმედების შესახებ.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7c/Epithelial-cells.jpg)
ყველა უჯრედი (ყველა მრავალუჯრედიან ორგანიზმში, ისევე როგორც ერთუჯრედიან ორგანიზმში, დაფარულია გარსით. იგი შედგება გარე შრისა და მის ქვეშ განლაგებული პლაზმური მემბრანისაგან, რომელიც უშუალოდ ციტოპლაზმას შემოსაზღვრავს. მისი სისქე დაახლოებით 9-10 ნმია.(ნმ არის 10 ხარისხად -9 მეტრი). ყველა მცენარეული და ცხოველური უჯრედის პლაზმური მემბრანა წარმოქმნილია ცილების და ლიპიდების(ცხიმები)მოლეკულებისაგან. ლიპიდების მოლეკულები ქმნის შედარებით მკვრივ ორმაგ შრეს, ცილები ნაწილობრივ ან მთლიანად განჭოლავს ლიპიდების შრეს.
პლაზმური მემბრანის ძირითადი ფინქციებია:
- დამცველობითი- იგი იცავს უჯრედის შიგთავსს გარე ზემოქმედებისაგან.
- საკონტაქტო- პლაზმური მემბრანა ქმნის სპეციალურ სტრუქტურებს, რომლებიც უზრუნველყოფენ უჯრედებს შორის კავშირს.
- სატრანსპორტო- ნივთიერებათა ცვლა უჯრედსა და გარემოს შორის. მიეკუთვნება: ფაგოციტოზი, რომლის მეშვეობით მყარი ნაწილაკები და პინოცოტოზი, რომლის მეშვეობით თხევადი ნივთიერებები აღწევს უჯრედში.
ფაგოციტოზი და პინოციტოზი ასახავს უჯრედების მიერ ნივთიერებათა შთანთქმის პროცესს- ენდოციტოზს. ამ პროცესის საპირისპიროა ეგზოციტოზი.
ანუ, ფაგოცოტოზი და პინოციტოზი არის უჯრედში მყარი და თხევადი ნითიერებების შეღწევა, მათ მიეკუთვნებიან ენდოციტოზს, ხოლო ამ პროცესის საპირისპიროა, ეგზოციტოზი.
უჯრედის ციტოპლაზმაში ასევე ჩაძირულია სხვადასხვა ორგანოიდები