შაჰან არზრუნი
შაჰან არზრუნი (სომხ. Շահան Արծրունի; დ. 8 ივნისი, 1943) სომეხი — კლასიკური პიანისტი, ეთნომუსიკოლოგი, ლექტორი, კომპოზიტორი, მწერალი და პროდიუსერი, რომელიც ცხოვრობს ნიუ-იორკში .
| შაჰან არზრუნი | |
|---|---|
 | |
| დაიბადა | 8 ივნისი, 1943 სტამბოლი, თურქეთი |
| ეროვნება | სომეხი |
| საქმიანობა | პიანისტი |
ადრეული ცხოვრება და განათლება რედაქტირება
გამოჩენილი სომხი პიანისტი შაჰან არზრუნი, რომლის გვარი ეკუთვნის ძველ სომეხ თავადაზნაურობას, დაიბადა სტამბულში, თურქეთში, 1943 წლის 8 ივნისს. მისი მამა არის სტეპან ჯირაირ არზრუნი, ხოლო დედა მარიამ კალპაკი. კომპოზიტორი სირვარტ კალპაკიან კარამანუკი მისი დედის დეიდაა, რომელმაც არზრუნი 4 წლის ასაკში წაახალისა, რომ ფორტეპიანოზე დაეკრა; არზრუნი საჯარო სივრცეში პირველად გამოჩნდა ხუთი წლის ასაკში. [1] მან მიიღო ზოგადი განათლება ესაიანში [2] და გეტრონაგანში [3] სომხურ ლიცეუმებში და დაამთავრა სტამბოლის მუნიციპალური კონსერვატორია (ახლანდელი სტამბულის უნივერსიტეტის სახელმწიფო კონსერვატორია), სადაც სწავლობდა ფორტეპიანოს ფერდი სტაცერთან, ხოლო ჰარმონიას რაშიტ აბედთან ერთად.
ის ნიუ-იორკში გადავიდა 1964 წელს, ჯულიარდის მუსიკის სკოლაში სწავლისთვის, მას სკოლაში კალუსტ გულბენკიანის ფონდის სტიპენდიით უნდა ესწავლა. იქ მისი მთავარი მასწავლებლები იყვნენ საშა გოროდნიცკი, რომელიც ფორტეპიანოს ასწავლიდა, ფელიქს გალიმირი კამერულ მუსიკას, ჯოზეფ ბლოხი საფორტეპიანო ლიტერატურას, ხოლო ჰოლ ოვერტონი კომპოზიციას. არზრუნმა დაამთავრა ჯულიარდი, მიიღო ბაკალავრის ხარისხი 1967 წელს, ხოლო მეცნიერებათა მაგისტრის ხარისხი 1968 წელს. დოქტორანტურის სწავლა ასევე ნიუ იორკის უნივერსიტეტში გადაწყვიტა.
კარიერა რედაქტირება
შეერთებულ შტატებში მცხოვრები მოტივირებული არზრუნი განუწყვეტლივ იკვლევს თავისი სომხური მემკვიდრეობის მუსიკალურ ფესვებს. იგი იკვლევს ტრადიციულ სომხურ მუსიკას, ჩაწერილი აქვს სომხური საფორტეპიანო მუსიკის სამ-დისკიანი ანთოლოგია. ასევე თანაპროდიუსერია ინსტრუმენტული და ვოკალური სომხური მუსიკის რვა დისკიანი კომპლექტის. არზრუნმა ასევე გამოაქვეყნა ნაშრომები და მოაწყო სიმპოზიუმები ისეთი დაწესებულებებისათვის, როგორიცაა ჰარვარდის უნივერსიტეტი, კოლუმბიის უნივერსიტეტი და მიჩიგანის უნივერსიტეტი. იგი ასევე ავტორია რამდენიმე სტატიისა და აკადემიური ჟურნალისა, დაწერილი აქვს New Grove-ის ლექსიკონის რამდენიმე გამოცემა და შუა საუკუნეების ლექსიკონი.
1869 წელს, მიიწვიეს სტეინვეის ფორტეპიანოზე დასაკრავად, მეტროპოლიტენი ხელოვნების მუზეუმში, მუზეუმის ისტორიული ინსტრუმენტების კოლექციის ასი წლისთავის აღსანიშნავად. 2001 წელს, ვაშინგტონში, მან წაიკითხა ლექცია სომხური ლიტურგიკული საგალობლების შესახებ აშშ-ს კონგრესის ბიბლიოთეკის მოწვევით.
არზრუნი გამოჩნდა რამდენიმე სატელევიზიო და რადიო გადაცემაში, მათ შორისაა: The Tonight Show Starry Johnny Carson, The Mike Douglas Show და PBS–ის არაერთი სპეციალური გადაცემაში; არზრუნს რამდენჯერმე გამოსვლა ჰქონდა თეთრ სახლში, ასევე ბრიტანეთის, დანიის, შვედეთისა და ისლანდიის სასამართლოებში. 2008 წელს მას მიენიჭა სომხეთში ერევნის კომიტასის სახელმწიფო კონსერვატორიის "საპატიო პროფესორის" ჯილდო. 2015 წელს შაჰან არზრუნი დაჯილდოვდა პრეზიდენტის მოვსეს ხორენაცის მედლით, სომხეთის რესპუბლიკის უმაღლესი კულტურული ჯილდოთი. [4]
2017 და 2019 წლებში ესტუმრა სომხეთის სხვადასხვა პროვინციების სამწვრთნელო ახალგაზრდა მუსიკოსებს და საშემსრულებლო სოლისტებს. მგზავრობისას ის გაჩერდა ძველ, შორეულ მონასტრებში, შეისწავლა და გადაიღო ადგილის ფოტოები. ეს დოკუმენტაცია ამჟამად ემყარება სტატიების სერიას, რომელიც ყოველთვიურად პაროსში, სტამბულში ქვეყნდება.
Covid-19 პანდემიის გამო, შაჰან არზრუნი კონცერტებს ინტერნეტ სივრცეში მართავს სლოგანით, „ერთად სომხეთისთვის“, შემოსული თანხებით ფინანსურად ეხმარება სომხეთს. [5]
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- შაჰან არზრუნი
- შაჰან არზრუნი BBC– ს კომედიური გიდის დროს
- Arzruni ნახვა დაარქივებული 2016-01-17 საიტზე Wayback Machine.
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ „Հրաշք մանուկ -- Շահան Արծրունի (Wunderkind: Sahan Arzruni)“. Marmara. 1949-11-14.
- ↑ http://www.esayan.com/
- ↑ http://www.getronagan.k12.tr/en/
- ↑ დაარქივებული ასლი. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-01-14. ციტირების თარიღი: 2021-10-06.
- ↑ „Միասնաբար առ Հայաստան (Together for Armenia)“ (Armenian) (12342). Istanbul. Jamanak. 15 September 2020. p. 3.