შარლ III მსუქანი
შარლ III (მსუქანი) (დ. 13 ივნისი, 839 — გ. 13 იანვარი, 888) — კაროლინგების დინასტიიდან ფრანკთა სახელმწიფოს იმპერატორი 881-888 წლებში. იყო ლუდვიგ II გერმანელის უმცროსი შვილი, ასევე კარლოს დიდის შვილთაშვილი და ფრანკთა ერთიანი სამეფოს უკანასკნელი იმპერატორი.
ცხოვრების განმავლობაში, შარლი კაროლინგთა ყოფილი იმპერიის სხვადასხვა სამეფოს მმართველი იყო. 876 წელს მიღებული ალემანიის საფეოდალოს შემდეგ, აღმოსავლეთ ფრანკთა სამეფო ორ ნაწილად დაიყო. ასევე, მან მიაღწია და უარი ათქმევინა თავის უფროს ძმას კარლომანს ტახტზე, რადგანაც ინსულტის გამო უნარი წაერთვა. 881 წელს რომის პაპის იოანე VIII-ის მიერ შარლი იმპერატორად ეკურთხა, რის შემდეგაც ძმისგან ლუი ახალგაზრდისგან მემკვიდრეობით მიიღო ტერიტორიები (ბავარია და საქსონია), მომდევნო წელს კი ერთიანი აღმოსავლეთ ფრანკთა სამეფო აღდგა. 884 წელს, შარლის ბიძაშვილის, კარლომან II-ის გარდაცვალების შემდეგ, მან მემკვიდრეობით მიიღო მთელი დასავლეთ ფრანკთა სამეფო და აღდგა კაროლინგების იმპერიის მთლიანობა.
მიუხედავად ამისა, იმპერიის ერთიანობა არ აღმოჩნდა მყარი. 887 წლის ნოემბერში შარლის ძმისშვილმა არნულფ კარინტიელმა მოაწყო სახელმწიფო გადატრიალება და შარლი ჩამოცილებულ იქნა აღმოსავლეთ ფრანკთა სამეფოს, ლოთარინგიისა და იტალიის მმართველობისგან. მას შემდეგ, რაც ის აიძულეს მიეტოვებინა მართვის სადავეები, მისი გადადგომიდან რამდენიმე კვირის შემდეგ, 888 წლის იანვარში შარლი ბუნებრივი სიკვდილით გარდაიცვალა. შარლის სიკვდილიდან უმალვე იმპერია დაიშალა და დაიყო ხუთ სამემკვიდრეო სამეფოდ, რის შემდეგაც ერთიანობა აღარასდროს აღმდგარა.
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირება- MacLean, Simon. Kingship and Politics in the Late Ninth Century: Charles the Fat and the end of the Carolingian Empire. Cambridge University Press: 2003.
- Leyser, Karl. Communications and Power in Medieval Europe: The Carolingian and Ottonian Centuries. London, 1994.
- Reuter, Timothy. Germany in the Early Middle Ages, c. 800–1056. Longman, 1991.
- Reuter, Timothy (trans.) The Annals of Fulda დაარქივებული 2010-02-26 საიტზე Wayback Machine. . (Manchester Medieval series, Ninth-Century Histories, Volume II.) Manchester: Manchester University Press, 1992.
- Duckett, Eleanor. Death and Life in the Tenth Century. University of Michigan Press, 1968.
- Smith, Julia M. H. Province and Empire: Brittany and the Carolingians. Cambridge University Press: 1992.
- Annales Fuldenses translated by Timothy Reuter, with commentary (subscription needed). დაარქივებული 2010-02-26 საიტზე Wayback Machine. , medievalsources.co.uk