შაკშუკა
შაკშუკა — ერთ-ერთი გამორჩეული და პოპულარული კერძი ისრაელში (ტაფამწვარი პომიდვრით, მწვანე წიწაკითა და ხახვით), რომლის თითო ულუფას ინდივიდუალურად, თუჯის ტაფებზე ამზადებენ. ეს კერძი ისრაელში ჩრდილო აფრიკის ქვეყნების ემიგრანტებმა ჩამოიტანეს თავიანთი რეგიონიდან. თამამად შეგიძლიათ დილა ამ სრულყოფილი, საკმაოდ მსუყე კერძით დაიწყოთ. მას ტრადიციულად მიირთმევენ საუზმეზე თბილი პიტა პურით ან ჩალასთან ერთად.
ის წარმოადგენს კვერცხის კერძს, რომელიც ფორთოხლის, ჩილის წიწაკისა და ნივრის სოუსით არის გაჟღენთილი ჩვეულებრივ სანელებლებთან ერთად, ციმციმში, პაპრიკაში, კაენის წიწაკასა და ნიგოზთან ერთად არი შეზავებული.
მიუხედავად იმისა, რომ კერძი თავდაპირეველად ჯერ კიდევ არსებობდა ხმელთაშუა და შუა აღმოსავლეთის რეგიონებში, მისი უახლესი კვერცხისა და ბოსტნეულის ფორმები წარმოიშვა ჩრდილოეთ აფრიკის მაღრიბის რეგიონში.
ეტიმოლოგია რედაქტირება
აღნიშნული პოპულარული კერძის სიტყვა "Shakshouka" (არაბულად: شَكْشُوكَةٌ) არის არაბული ჟარგონი (კონკრეტულად ტუნისის არაბული) და ნიშნავს "ნაზავს". აღნიშნული სიტყვა გამომდინარეობს არაბული ზმნიდან شَكَّ. კერძის სახელწოდება მაღრიბის არაბულ დიალექტში ნასესხებია ბერბერების ტომისგან.
ისტორია რედაქტირება
შაკშუკას მთავარი ინგრედიენტი პომიდვრის დაფუძნებული ღეროები გავრცელებული იყო მთელ იემენში, ოსმალეთის იმპერიაში, ეგვიპტეში, სირიაში, ბალკანეთსა და მაღრიბის რეგიონში. ამ ღერებს მაღრიბში შახშუკას ეძახდნენ. თავდაპირველად ოსმალეთის კერძი şakşuka იყო მოხარშული ბოსტნეულის კერძი, ხორცით ან ღვიძლით. პომიდორი და ჩილის წიწაკა ცხელი/ტკბილი შეზავდა კერძში, მოგვიანებით.
დღეისათვის კერძის ზუსტი წარმოშობა სადავოა, ამ მხრივ არაერთი მოსაზრება არსებობს. ასე მაგალითად, ებრაული ქრონიკის თანახმად, ზოგიერთ ისტორიკოსს მიაჩნია, რომ კერძი გავრცელდა ესპანეთსა და უფრო შუა აღმოსავლეთში თურქეთიდან. ზოგი კი ფიქრობს, რომ იგი წარმოშობითა მაროკოდან არის. არსებობს ამ კერძის წარმოშობის მესამე თეორიაც რომლის თანახმადაც, ის არის იემენიდან წამოსული, სადაც მას ემსახურება ჟუგი, ცხელი მწვანე პასტა. თუმცა აღსანიშნავია, რომ მიუხედავად იმისა კერძი ლევანტის მშობლიური არ არის, ის ისრაელში ტუნისელმა ებრაელებმა მოიტანეს.
ამ კერძის ათობით ვარიაცი არსებობს, რომელიც დღეს პოპულარულია ხალხში. კვერცხის გარეშე შაკუშუკის საფუძველს მბათუა ეწოდება. არსებობს მრავალი სახეობა, მათ შორის: მრავალფეროვანი ყველით, ბოსტნეულით, ძეხვეულით და ა.შ. თურქეთში ყველაზე გავრცელებული ვარიანტია კერძის ბადრიჯნით, წიწაკით, ხახვით, ნიორითა და პომიდორით შეზავებული სუნელებში. გარდა ამ ტიპის შაკშუკასი თურქეთში ვხვდებით ამ კერძის სხვადასხვა ვარიაციებს შეზავებულს ზეითუნის ზეთში.
აღნიშნული კერძის მთავარ ინგრედიენტებს წარმოადგენს: ხახვი, პომიდორი, წიწაკა, ზეთი, კვერცხი, მარილი, შავი წიწაკა, პაპრიკა, ქინძის სუნელი და ოხრახუში.