ფრანსუა ვიეტი

ფრანსუა ვიეტი
	ფრანგ. François Viète
დაბ. თარიღი	1540
დაბ. ადგილი	ფონტენე-ლე-კონტი, პუატუ, საფრანგეთის სამეფო
გარდ. თარიღი	13 დეკემბერი, 1603 ან 23 თებერვალი, 1603
გარდ. ადგილი	პარიზი, საფრანგეთის სამეფო
მოქალაქეობა	საფრანგეთი
საქმიანობა	ალგებრა, კრიპტოგრაფია, გეომეტრია და მათემატიკა
მუშაობის ადგილი	Antoinette d'Aubeterre, ანრი III ვალუა და ანრი IV
ალმა-მატერი	პუატიეს უნივერსიტეტი
განთქმული მოსწავლეები	ჟაკ ალომი, მარინ გეტალდიჩი, Jean de Beaugrand და ალექსანდერ ანდერსონი
სამეცნიერო ხარისხი	სამართლის ბაკალავრი
	გავლენა მოახდინეს
ხელმოწერა
	ფრანსუა ვიეტი ვიკისაწყობში

ფრანსუა ვიეტი (ნამდვილი სახელი — ფრანცისკუს ვიეტა, ლათ. Franciscus Vieta, დ. 1540 — გ. 23 თებერვალი ან 13 დეკემბერი, 1603) — ფრანგი მათემატიკოსი, ცნობილი ალგებრაში შეტანილი მნიშვნელოვანი წვლილით. აგრეთვე იურისტი.

დაიბადა ფონტენე-ლე-კონტში (პუატუ). სწავლობდა ადგილობრივ მონასტერში, მოგვიანებით კი — პუატრეს უნივერსიტეტში, სადაც 1560 წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. ცხრამეტი წლისა მუშაობდა ადვოკატად. მის სიცოცხლეში რამდენიმე ნაშრომი გამოქვეყნდა, რამაც დიდი წვრილი შეიტანა მათემატიკის განვითარებაში. მისი ნაშრომები გამოიცა მისი სიკვდილის შემდეგ, 1646 წელს, ლეიდენში.

სქოლიორედაქტირება

↑ François Vieta // Catholic Encyclopedia — NYC: D. Appleton & Company, 1913.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q302556"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3011053"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26933753"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 Д. Бобылев Виет // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1892. — Т. VIа. — С. 616–617.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892903"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4088920"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24362173"></a>
↑ გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა, ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა, ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა და სხვ. Record #118804480 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 M. Ca. Vieta, François // Encyclopædia Britannica — 11 — NYC: 1911. — Vol. 28. — P. 57–58.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q867541"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26933886"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61751"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 MacTutor History of Mathematics archive
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 Виет Франсуа // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ http://www.culture.gouv.fr/culture/actualites/celebrations2003/viete.htm
↑ https://archive.org/stream/histoireuniverse14thou#page/162/mode/2up

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q26933753">[[:en:s:Catholic_Encyclopedia_(1913)/François_Vieta|François_Vieta]]_//_''[[:en:Catholic_Encyclopedia|Catholic_Encyclopedia]]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნიუ-იორკი|NYC]]:_[[:en:D._Appleton_&_Company|D._Appleton_&_Company]],_1913.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q302556"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3011053"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26933753"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a></div>-1] François Vieta // Catholic Encyclopedia — NYC: D. Appleton & Company, 1913.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q302556"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3011053"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26933753"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q24362173"><i_class="wef_low_priority_links">[[:ru:Бобылёв,_Дмитрий_Константинович|Д._Бобылев]]</i>_[[:ru:s:ЭСБЕ/Виет_или_Вьет,_Франсуа|Виет]]_//_''[[:d:Q23892903|Энциклопедический_словарь]]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:სანქტ-პეტერბურგი|СПб]]:_[[:ru:Брокгауз_—_Ефрон_(издательство)|Брокгауз_—_Ефрон]],_1892._—_Т.&nbsp;VIа._—_С.&nbsp;616–617.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892903"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4088920"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24362173"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 Д. Бобылев Виет // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1892. — Т. VIа. — С. 616–617.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892903"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4088920"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24362173"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა]],_[[:d:Q170109|ბერლინის_სახელმწიფო_ბიბლიოთეკა]],_[[:d:Q256507|ბავარიის_სახელმწიფო_ბიბლიოთეკა]]_და_სხვ.</i>_[http://d-nb.info/gnd/118804480/_Record_#118804480]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-3] გერმანიის ეროვნული ბიბლიოთეკა, ბერლინის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა, ბავარიის სახელმწიფო ბიბლიოთეკა და სხვ. Record #118804480 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q26933886"><i_class="wef_low_priority_links">[[:en:Moritz_Cantor|M._Ca.]]</i>_[[:en:s:1911_Encyclopædia_Britannica/Vieta,_François|Vieta,_François]]_//_''[[:en:Encyclopædia_Britannica_Eleventh_Edition|Encyclopædia_Britannica]]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_11_—_[[:ნიუ-იორკი|NYC]]:_1911._—_Vol.&nbsp;28._—_P.&nbsp;57–58.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q867541"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26933886"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61751"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 M. Ca. Vieta, François // Encyclopædia Britannica — 11 — NYC: 1911. — Vol. 28. — P. 57–58.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q867541"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26933886"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61751"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q547473">MacTutor_History_of_Mathematics_archive<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 MacTutor History of Mathematics archive
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q17378135">Виет_Франсуа_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохорова]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-6] 6.0 ^6.1 Виет Франсуа // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:საფრანგეთის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb120511976_BnF_authorities]:_პლატფორმა_ღია_მონაცემები<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-7] Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[[http://www.culture.gouv.fr/culture/actualites/celebrations2003/viete.htm_http://www.culture.gouv.fr/culture/actualites/celebrations2003/viete.htm]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-8] ttp://www.culture.gouv.fr/culture/actualites/celebrations2003/viete.htm

[[https://archive.org/stream/histoireuniverse14thou#page/162/mode/2up_https://archive.org/stream/histoireuniverse14thou#page/162/mode/2up]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-9] ttps://archive.org/stream/histoireuniverse14thou#page/162/mode/2up

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

ფრანსუა ვიეტი
ფრანგ. François Viète

დაბ. თარიღი	1540^[1] ^[2] ^[3] ^[4] ^[5]
დაბ. ადგილი	ფონტენე-ლე-კონტი, პუატუ, საფრანგეთის სამეფო^[6] ^[2] ^[4]
გარდ. თარიღი	13 დეკემბერი, 1603(1603-12-13)^[7] ^[5] ან 23 თებერვალი, 1603(1603-02-23)^[8] ^[9]
გარდ. ადგილი	პარიზი, საფრანგეთის სამეფო^[6] ^[4]
მოქალაქეობა	საფრანგეთი
საქმიანობა	ალგებრა, კრიპტოგრაფია, გეომეტრია და მათემატიკა
მუშაობის ადგილი	Antoinette d'Aubeterre, ანრი III ვალუა და ანრი IV
ალმა-მატერი	პუატიეს უნივერსიტეტი
განთქმული მოსწავლეები	ჟაკ ალომი, მარინ გეტალდიჩი, Jean de Beaugrand და ალექსანდერ ანდერსონი
სამეცნიერო ხარისხი	სამართლის ბაკალავრი
გავლენა მოახდინეს Petrus Ramus
ხელმოწერა
ფრანსუა ვიეტი ვიკისაწყობში