ფრანსუა ვიეტი

ფრანსუა ვიეტი
	ფრანგ. François Viète
დაბ. თარიღი	1540
დაბ. ადგილი	ფონტენე-ლე-კონტი, პუატუ, საფრანგეთის სამეფო
გარდ. თარიღი	13 დეკემბერი, 1603 ან 23 თებერვალი, 1603
გარდ. ადგილი	პარიზი, საფრანგეთის სამეფო
მოქალაქეობა	საფრანგეთი
საქმიანობა	მათემატიკოსი , cryptographer და ადვოკატი
მუშაობის ადგილი	Antoinette d'Aubeterre, ანრი III ვალუა და ანრი IV
ალმა-მატერი	პუატიეს უნივერსიტეტი
განთქმული მოსწავლეები	ჟაკ ალომი, მარინ გეტალდიჩი, Jean de Beaugrand და ალექსანდერ ანდერსონი
სამეცნიერო ხარისხი	სამართლის ბაკალავრი
	გავლენა მოახდინეს
ხელმოწერა
	ფრანსუა ვიეტი ვიკისაწყობში

ფრანსუა ვიეტი (ნამდვილი სახელი — ფრანცისკუს ვიეტა, ლათ. Franciscus Vieta, დ. 1540 — გ. 23 თებერვალი ან 13 დეკემბერი, 1603) — ფრანგი მათემატიკოსი, ცნობილი ალგებრაში შეტანილი მნიშვნელოვანი წვლილით. აგრეთვე იურისტი.

დაიბადა ფონტენე-ლე-კონტში (პუატუ). სწავლობდა ადგილობრივ მონასტერში, მოგვიანებით კი — პუატრეს უნივერსიტეტში, სადაც 1560 წელს ბაკალავრის ხარისხი მიიღო. ცხრამეტი წლისა მუშაობდა ადვოკატად. მის სიცოცხლეში რამდენიმე ნაშრომი გამოქვეყნდა, რამაც დიდი წვრილი შეიტანა მათემატიკის განვითარებაში. მისი ნაშრომები გამოიცა მისი სიკვდილის შემდეგ, 1646 წელს, ლეიდენში.

სქოლიო რედაქტირება

↑ François Vieta // The Catholic Encyclopedia: An International Work of Reference on the Constitution, Doctrine, Discipline, and History of the Catholic Church — NYC: D. Appleton & Company, 1913. — (Catholic Encyclopedia)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q302556"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3011053"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26933753"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 Д. Бобылев Виет // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1892. — Т. VIа. — С. 616–617.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892903"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4088920"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24362173"></a>
↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118804480 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 M. Ca. Vieta, François // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 28. — P. 57–58.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5607942"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q912887"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q867541"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26933886"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61751"></a>
↑ ^5.0 ^5.1 MacTutor History of Mathematics archive — 1994.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ ^6.0 ^6.1 Виет Франсуа // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>
↑ Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>
↑ http://www.culture.gouv.fr/culture/actualites/celebrations2003/viete.htm
↑ https://archive.org/stream/histoireuniverse14thou#page/162/mode/2up

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q26933753">[[:en:s:Catholic_Encyclopedia_(1913)/François_Vieta|François_Vieta]]_//_''[[:en:Catholic_Encyclopedia|The_Catholic_Encyclopedia]]'':_''An_International_Work_of_Reference_on_the_Constitution,_Doctrine,_Discipline,_and_History_of_the_Catholic_Church''<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ნიუ-იორკი|NYC]]:_[[:en:D._Appleton_&_Company|D._Appleton_&_Company]],_1913._—_([[:en:Catholic_Encyclopedia|Catholic_Encyclopedia]])</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q302556"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3011053"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26933753"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a></div>-1] François Vieta // The Catholic Encyclopedia: An International Work of Reference on the Constitution, Doctrine, Discipline, and History of the Catholic Church — NYC: D. Appleton & Company, 1913. — (Catholic Encyclopedia)
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q302556"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3011053"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26933753"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q60"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q24362173"><i_class="wef_low_priority_links">[[:ru:Бобылёв,_Дмитрий_Константинович|Д._Бобылев]]</i>_[[:ru:s:ЭСБЕ/Виет_или_Вьет,_Франсуа|Виет]]_//_''[[:d:Q23892903|Энциклопедический_словарь]]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:სანქტ-პეტერბურგი|СПб]]:_[[:ru:Брокгауз_—_Ефрон_(издательство)|Брокгауз_—_Ефрон]],_1892._—_Т.&nbsp;VIа._—_С.&nbsp;616–617.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892903"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4088920"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24362173"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 Д. Бобылев Виет // Энциклопедический словарь — СПб: Брокгауз — Ефрон, 1892. — Т. VIа. — С. 616–617.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892903"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q656"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4088920"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24362173"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:გერმანიის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Deutsche_Nationalbibliothek]]</i>_[http://d-nb.info/gnd/118804480/_Record_#118804480]_//_ინტეგრირებული_ნორმატიული_ფაილი<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-3] Deutsche Nationalbibliothek Record #118804480 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q26933886"><i_class="wef_low_priority_links">[[:en:Moritz_Cantor|M._Ca.]]</i>_[[:en:s:1911_Encyclopædia_Britannica/Vieta,_François|Vieta,_François]]_//_''[[:en:Encyclopædia_Britannica_Eleventh_Edition|Encyclopædia_Britannica]]'':_''a_dictionary_of_arts,_sciences,_literature_and_general_information''<span_class="wef_low_priority_links">_/_[[:en:Hugh_Chisholm|H.&nbsp;Chisholm]]_—_11_—_[[:ნიუ-იორკი|New_York]],_[[:კემბრიჯი|Cambridge,_England]]:_[[:en:Cambridge_University_Press|University_Press]],_1911._—_Vol.&nbsp;28._—_P.&nbsp;57–58.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5607942"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q912887"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q867541"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26933886"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61751"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 M. Ca. Vieta, François // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 28. — P. 57–58.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5607942"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q912887"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q867541"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26933886"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61751"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q547473">MacTutor_History_of_Mathematics_archive<span_class="wef_low_priority_links">_—_1994.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a></div>-5] 5.0 ^5.1 MacTutor History of Mathematics archive — 1994.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q17378135">Виет_Франсуа_//_[[:ru:Большая_советская_энциклопедия_(третье_издание)|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:ალექსანდრე_პროხოროვი|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохоров]]_—_3-е_изд._—_[[:მოსკოვი|Москва]]:_[[:ru:Большая_российская_энциклопедия_(издательство)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a></div>-6] 6.0 ^6.1 Виет Франсуа // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q649"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827_citetype_Q595971"_data-entity-id="Q19938912"><i_class="wef_low_priority_links">[[:საფრანგეთის_ეროვნული_ბიბლიოთეკა|Bibliothèque_nationale_de_France]]</i>_[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb120511976_BnF_authorities]:_პლატფორმა_ღია_მონაცემები<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a></div>-7] Bibliothèque nationale de France BnF authorities: პლატფორმა ღია მონაცემები — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563"></a>

[[http://www.culture.gouv.fr/culture/actualites/celebrations2003/viete.htm_http://www.culture.gouv.fr/culture/actualites/celebrations2003/viete.htm]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-8] ttp://www.culture.gouv.fr/culture/actualites/celebrations2003/viete.htm

[[https://archive.org/stream/histoireuniverse14thou#page/162/mode/2up_https://archive.org/stream/histoireuniverse14thou#page/162/mode/2up]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-9] ttps://archive.org/stream/histoireuniverse14thou#page/162/mode/2up

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

ფრანსუა ვიეტი
ფრანგ. François Viète

დაბ. თარიღი	1540^[1] ^[2] ^[3] ^[4] ^[5]
დაბ. ადგილი	ფონტენე-ლე-კონტი, პუატუ, საფრანგეთის სამეფო^[6] ^[2] ^[4]
გარდ. თარიღი	13 დეკემბერი, 1603(1603-12-13)^[7] ^[5] ან 23 თებერვალი, 1603(1603-02-23)^[8] ^[9]
გარდ. ადგილი	პარიზი, საფრანგეთის სამეფო^[6] ^[4]
მოქალაქეობა	საფრანგეთი
საქმიანობა	მათემატიკოსი^[2] , cryptographer და ადვოკატი
მუშაობის ადგილი	Antoinette d'Aubeterre, ანრი III ვალუა და ანრი IV
ალმა-მატერი	პუატიეს უნივერსიტეტი
განთქმული მოსწავლეები	ჟაკ ალომი, მარინ გეტალდიჩი, Jean de Beaugrand და ალექსანდერ ანდერსონი
სამეცნიერო ხარისხი	სამართლის ბაკალავრი
გავლენა მოახდინეს :::Petrus Ramus
ხელმოწერა
ფრანსუა ვიეტი ვიკისაწყობში