ფილიპე ნიუსი (პორტ. Filipe Nyusi; დ. 9 თებერვალი, 1959) — მოზამბიკის პოლიტიკური მოღვაწე, ქვეყნის მეოთხე პრეზიდენტი 2015 წლიდან. 1975 წლიდან მოზამბიკის მმართველი პარტია ფრელიმოს ამჟამინდელი ლიდერი. სამხრეთ აფრიკის განვითარების საზოგადოების თავმჯდომარედ 2020 წლის აგვისტოდან.[1] თანამდებობაზე ყოფნის დროს, პრეზიდენტმა ნიუსიმ ხელი შეუწყო მშვიდობასა და უსაფრთხოებას და ხელი მოაწერა მრავალ ხელშეკრულებას მთავარ ოპოზიციურ პარტიებთან, RENAMO-სთან, რათა მოზამბიკში საბოლოო და გრძელვადიანი მშვიდობა დამყარდეს.[2][3][4]

ფილიპე ნიუსი
ფილიპე ნიუსი
მოზამბიკის პრეზიდენტი
ამჟამინდელი თანამდებობა
დაიკავა15 იანვარი, 2015
წინამორბედიარმანდუ გებუსა

დაბადებული9 თებერვალი, 1959
ნამაუ, პორტუგალიის აღმოსავლეთი აფრიკა
პოლიტიკური პარტიაფრელიმო
მეუღლეიზაურა გონსალუ ფერანი
შვილები4

ფილიპე ნიუსი თავდაცვის მინისტრის თანამდებობაზე იყო 2008 წლიდან 2014 წლამდე არმანდუ გებუსას მმართველობის პერიოდში. ნიუსიმ მოიგო 2014 და 2019 წლების საპრეზიდენტო არჩევნები, მიუხედავად დარღვევების შესახებ ბრალდებებისა[5][6][7][8] ეროვნული საარჩევნო კომისიის პრეზიდენტმა განაცხადა, რომ „არჩევნები იყო თავისუფალი, სამართლიანი და გამჭვირვალე“.[9]

2015 წლის მარტიდან მოზამბიკში სულ მცირე 10 გახმაურებული ფიგურა მოკლეს.[10] მათ შორის არიან ოპოზიციური პარტიების ლიდერები, ჟურნალისტები და აკადემიკოსები.[11][12][13][14]

ნიუსის თანამდებობაზე ყოფნის პერიოდში მოზამბიკის ცენტრალურ და ჩრდილოეთ რეგიონებში ომის ესკალაციის საფრთხე გაიზარდა.[15][16]

  1. Southern Africa: ...nyusi Takes Chair, Praises Magufuli (18 August 2020). ციტირების თარიღი: 19 August 2020
  2. mozambique. Mozambique: Chief of international mediators welcomes agreement on Renamo's disarmament en-US. ციტირების თარიღი: 2021-06-15
  3. Moçambique: Nyusi e Momade assinam acordo de paz na Gorongosa | DW | 01.08.2019. ციტირების თარიღი: 2021-06-15
  4. Government of Mozambique and opposition party Renamo sign peace agreement to end decades of fighting | HD Centre. ციტირების თარიღი: 2021-06-15
  5. European Union Election Observation Mission Mozambique 2009 Final Report (2020). General and Provincial Elections 15 October 2019. European Union. 
  6. Commonwealth Observer Group (2020). Mozambique presidential, National & Provincial Assembly Elections 15 October 2019. The Commonwealth. 
  7. SAPO. Eleições moçambicanas marcadas por "irregularidades" de fraude e intimidação, dizem EUA pt. ციტირების თარიღი: 2020-08-28
  8. Dirigentes da Renamo encontrados mortos em Tete pt (18 October 2019). ციტირების თარიღი: 2021-02-11
  9. Tocha, Cátia. (2019-10-30) Moçambique: CNE reconhece irregularidades nas eleições gerais pt-PT. ციტირების თარიღი: 2021-02-17
  10. Mozambique: Prominent Opposition Leader Killed en (2016-10-11). ციტირების თარიღი: 2021-02-08
  11. Prominent Mozambique rights lawyer gunned down in Maputo en-GB (6 March 2015). ციტირების თარიღი: 2021-02-08
  12. CanalMoz. Brazão Mazula ataca esquadrões da morte e "gabinete do ódio" | CanalMOZ pt-BR. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2021-11-28. ციტირების თარიღი: 2020-09-10
  13. Killings in Mozambique Target Lawyers, Judges | Voice of America - English en. ციტირების თარიღი: 2021-02-08
  14. „Mozambique election observer killed by 'elite police' in drive-by shooting“. BBC News (ინგლისური). 2019-10-10. ციტირების თარიღი: 2021-02-08.
  15. Moçambique: Mariano Nhongo assume autoria de ataques em Sofala | DW | 16.03.2020. ციტირების თარიღი: 2020-08-28
  16. Centro de Moçambique volta a ser palco de ataques armados | DW | 11.02.2016. ციტირების თარიღი: 2021-02-17