სუმის ბრძოლა

(გადამისამართდა გვერდიდან სუმისათვის ბრძოლა)
სუმის ბრძოლა
აღმოსავლეთ უკრაინის კამპანიის ნაწილი
თარიღი 24 თებერვალი – 4 აპრილი, 2022 (1 თვე, 1 კვირა და 4 დღე)
მდებარეობა სუმი, სუმის ოლქი, უკრაინა
სტატუსი

უკრაინის გამარჯვება

  • რუსეთის ჯარებმა სუმის ოლქიდან უკან დაიხიეს
მხარეები
რუსეთის დროშა რუსეთი უკრაინის დროშა უკრაინა
სამხედრო ნაწილები
რუსეთის შეიარაღებული ძალები
  • რუსეთის სახმლეთო ჯარები
    • 1-ელი საგვარდიო სატანკო არმია
    • მე-2 საგვარდიო მოტომსროლელი დივიზია
    • მე-4 საგვარდიო სატანკო დივიზია
    • 27-ე ცალკეული საგვარდიო მოტომსროლელი ბრიგადა
    • 47-ე საგვარდიო სატანკო დივიზია
უკრაინის შეიარაღებული ძალები
დანაკარგები
უკრაინის თანახმად:
100+ ტანკი[1]
104 დატყვევებული ჯარისკაცი[2]
უკრაინის თანახმად:
+81 დაღუპული[3][4][5][6][7]
12+ დაჭრილი[8]
უკრაინის თანახმად: 100+ დაღუპული სამოქალაქო პირი[9][10][11][12][13]
სუმის ბრძოლა ვიკისაწყობში

სუმის ბრძოლა — სამხედრო დაპირისპირება, რომელიც 2022 წლის 24 თებერვალს დაიწყო როგორც რუსეთის უკრაინაში შეჭრის აღმოსავლეთ უკრაინის კამპანიის ნაწილი.

თავდაპირველი მცირე წინააღმდეგობის გამო რუსულმა არმიამ თითქმის შეძლო უკრაინის ქალაქ სუმის დაპყრობა, რომელიც რუსეთ-უკრაინის საზღვართან მდებარეობს. თუმცა, უკრაინელმა ჯარისკაცებმა და მილიციამ ქალაქში შესული რუსული ძალების წინააღმდეგ გააჩაღეს წინააღმდეგობა, რასაც მოჰყვა ქუჩის მძიმე ბრძოლები.[14][15][16][17]

4 აპრილს უკრაინის ხელისუფლებამ სუმის ოლქიდან რუსული ძალების უკან დახევის შესახებ გამოაცხადა.

ბრძოლა რედაქტირება

 
დაზიანებული შენობა სუმში, 2022 წლის 27 თებერვალს.

2022 წლის 24 თებერვალს რუსულმა ტანკებმა და სამხედრო ნაწილებმა დაიწყეს სუმისკენ გადაადგილება და გარეუბანში დილის 3:00 საათზე დაიწყო ბრძოლები.[18] უკრაინელ დამცველებსა და რუსულ ძალებს შორის დაიწყო ქუჩის ფართო ომი. ბრძოლის შედეგად დაიწვა სუმის ეკლესია.[19] 24 თებერვალს დაახლოებით 22:30 საათზე ორ ძალებს შორის ბრძოლები სუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტთან გაგრძელდა, სადაც უკრაინის 27-ე საარტილერიო ბრიგადა იყო განლაგებული. 25 თებერვალს დილის 1:39 საათზე გავრცელდა ინფორმაცია, რომ რუსულმა ძალებმა ქალაქიდან უკან დაიხიეს.[20][21]

26 თებერვალს სუმის ქუჩებში ბრძოლები კვლავ განახლდა.[22] რუსეთის ჯარებმა შეძლეს ქალაქის ნახევარის აღება; თუმცა, დღის ბოლოს უკრაინულმა ძალებმა მთელი ქალაქი დაიბრუნეს. უკრაინელებმა ასევე გაანადგურეს რუსული ბენზინმზიდების კოლონა.[23] მერმა ალექსანდრე ლისენკომ 26 თებერვალს გაავრცელა ცნობა სამი მშვიდობიანი მოქალაქის დაღუპვის შესახებ, მათ შორის ერთი დაიღუპა რუსულ ბმ-21 „გრადის“ მიერ ვერეტენივკის, სუმის აღმოსავლეთ ნაწილში მდებარე უბნის, სარაკეტო დაბომბვის შედეგად.[24][25]

27 თებერვალს, დილით, რუსული საავტომობილო საშუალებების კოლონა აღმოსავლეთის მხრიდან დაიძრა სუმისკენ.[26] განხორციელდა სამოქალაქო მანქანის მიმართულებით სროლა, რის შედეგადაც მშვიდობიანი მოსახლეობა დაიღუპა.[27][28] გავრცელებული ინფორმაციით, რუსულ ძალებს მარაგები ამოეწურათ და მაღაზიების გაძარცვის მცდელობები დაიწყეს.[29]

28 თებერვალს უკრაინულმა ძალებმა განაცხადეს, რომ უკრაინულმა უპილოტო საბრძოლო თვითმფრინავმა ბაირაქტარ ტბ2-მა მრავალი რუსული სატრანსპორტო საშუალება გაანადგურა, მათ შორის 96 ტანკი, 20 ბმ-21 „გრადი“ და 8 ბენზინმზიდი.[30]

1 მარტს სუმის სამხედრო ბაზაზე მიტანილი იერიშის შედეგად დაიღუპა 70-ზე მეტი უკრაინელი სამხედრო.[6]

3 მარტს სუმის ოლქის გუბერნატორმა დმიტრო ჟივიცკიმ განაცხადა, რომ ხუთი ადამიანი დაშავდა 27-ე საარტილერიო ბრიგადის შენობებისა და სუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამხედრო განყოფილების დაბომბვისას.[31] 500-ზე მეტი საერთაშორისო სტუდენტი მოექცა ხაფანგში მას შემდეგ, რაც ქალაქგარეთ გზები და ხიდები განადგურდა და სუმის ქუჩებში ბრძოლები გაჩაღდა.[32]

 
რუსი სამხედრო ტყვეები სუმიში.

8 მარტს ჟივიცკი იტყობინებოდა, რომ ღამით რუსული ავიაციის მიერ საცხოვრებელ რაიონზე მიტანილი ავიადარტყმების შედეგად დაიღუპა სულ მცირე 21 მშვიდობიანი მოქალაქე და 4 სამხედრო.[7] ამას გარდა, დღისით, რუსეთთან ჰუმანიტარული დერეფნის შესახებ მიღწეული შეთანხმების ფარგლებში, დაიწყო მოსახლეობის ევაკუაცია. მოგვიანებით ჟივიცკიმ 5000 ადამიანის ევაკუაციის შესახებ გაავრცელა ინფორმაცია.[12][33]

21 მარტს სუმის სასუქის წარმოების ქარხანაზე მიტანილი ავიაიერიშის შედეგად მოხდა ამიაკის გარემოში გავრცელება და მიმდებარე მიწების დაბინძურება.[34] რუსეთმა აღნიშნულზე პასუხისმგებლობა არ აიღო და ინციდენტი უკრაინულ მხარეს დააბრალა.[35]

4 აპრილს სუმის ოლქის გუბერნატორმა დმიტრო ჟიმიცკიმ აღნიშნა, რომ მოწინააღმდეგეს ოლქში არცერთი ქალაქი და სოფელი აღარ ჰქონდა ოკუპირებული და ძირითადად გავიდნენ ამ ტერიტორიიდან, დარჩენილი ნაწილების განდევნაზე კი უკრაინული ძალები მუშაობდნენ.[36]

სქოლიო რედაქტირება

  1. „Бои под Сумами: артиллерия и "Байрактары" уничтожили 100 танков и 20 "Градов" оккупантов“. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 28 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  2. „More than 100 Russian servicemen taken prisoner in Sumy region“. Ukrinform. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 13 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 12 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archivedate=-ში (დახმარება)
  3. „Зеленський підписав указ про загальну мобілізацію“. 24 Канал (უკრაინული). 25 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  4. „У результаті бойових дій загинули два захисники з Білопілля. Про це 27 лютого повідомив Білопільський міський голова Юрій Зарко“. 27 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-02-27. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  5. „На Сумщині в боротьбі з диверсантами загинули двоє прикордонників“. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  6. 6.0 6.1 Reuters (2022-03-01). „Over 70 Ukrainian troops killed in military base shelling - governor“. Reuters (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 2022-04-22.
  7. 7.0 7.1 Nseyen, Nsikak (2022-03-08). „Russia invasion: Four Ukrainian soldiers, 10 others killed in Sumy“. Daily Post Nigeria (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 2022-04-22.
  8. Skakun, Serhey (26 თებერვალი, 2022). „На Сумщині за день близько сотні поранених, 4 – загиблих“ (უკრაინული). Dancor Online. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. ციტატა: „Суми: поранених 12“ [Amounts: 12 wounded] შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  9. „У Сумах обстріляли цивільне авто з дорослими та дітьми — загинула жінка“ (უკრაინული). 27 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-02-28. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  10. „ГОЛОВНЕ ЗА ДЕНЬНОВИНИТОП ТЕМА При обстрілах Сум загинули троє“ (უკრაინული). 27 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  11. „Russian forces attack residential area, killing one“ (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  12. 12.0 12.1 Sam Jones (8 მარტი, 2022). „Two children among at least 21 killed in Sumy airstrikes, officials say“. The Guardian. ციტირების თარიღი: 8 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  13. „Sumy governor: More than 100 civilians killed“. NHK Japan (ინგლისური). 14 აპრილი, 2022. ციტირების თარიღი: 21 აპრილი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  14. „Ukrainian soldiers clash with Russians in a fierce fight near Sumy, a regional capital located near the border with Russia“ (ინგლისური). 24 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  15. Röpcke, Julian [JulianRoepcke]. (24 თებერვალი, 2022) #Breaking #NewsMap The Putin regime army captured the city of #Sumy (264.000 inhabitants) in N-E #Ukraine. There seems to be no fighting and Russia tanks control the center. #PutinAtWar t.co/Fmjrt7BwZ9 en. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022
  16. Röpcke, Julian [JulianRoepcke]. (24 თებერვალი, 2022) Heavy urban fighting in Sumy. Seems some Ukrainian partisans are fighting the Russian occupiers. t.co/s7mmAsNcRb en. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022
  17. BNONews. (25 თებერვალი, 2022) WATCH: Heavy urban fighting in the Ukrainian city of Sumy – NYT. ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022
  18. „Росія атакувала українські міста: де відбулися бої“ (უკრაინული). ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  19. „У Сумах біля артучилища знову почався бій: горить церква – відео з місця події“ (უკრაინული). ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  20. „Ворог відступив: у Сумах біля кадетського корпусу закінчився переможний бій“ (უკრაინული). ციტირების თარიღი: 25 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  21. The Kyiv Independent [KyivIndependent]. (26 თებერვალი, 2022) ⚡️President's Office: Sumy fully returned to Ukrainian control. Presidential advisor Oleksiy Arestovych wrote that despite earlier reports that half the city was under Russian control, it has now returned fully to Ukrainian control. en. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022
  22. „Ukraine's Sumy city says fighting under way on streets“. National Post (ინგლისური). 26 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  23. „Russian invasion update: Ukrainian forces destroy convoy of fuel trucks in Sumy“. www.ukrinform.net (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  24. Vlasova, Iryna (27 თებერვალი, 2022). „При обстрілах Сум загинули троє“ (უკრაინული). Панорама. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=, |date=, და |archive-date=-ში (დახმარება)
  25. „Russian forces attack residential area, killing one“. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 27 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |archive-date=-ში (დახმარება)
  26. „A large column of Russian vehicles is pushing into the city of Sumy from the side of Khimprom“ (ინგლისური). 27 თებერვალი, 2022. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  27. „У Сумах обстріляли цивільне авто з дорослими та дітьми — загинула жінка“. 27 თებერვალი, 2022. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-02-28. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  28. „In Sumy the occupants fired at a civilian car“. ციტირების თარიღი: 27 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  29. Amelina, Kateryna (27 თებერვალი, 2022). „На Сумщине россияне ворвались в продуктовый магазин и воруют еду. Видео“ (რუსული). ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  30. „Бои под Сумами: артиллерия и "Байрактары" уничтожили 100 танков и 20 "Градов" оккупантов“. ციტირების თარიღი: 28 თებერვალი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date=-ში (დახმარება)
  31. „Russian missile strikes Sumy, 5 wounded“. Pravda. 3 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 3 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |accessdate= და |date=-ში (დახმარება)
  32. „Sumy: more than 500 international students trapped in Ukrainian town battered by shelling“. The Guardian. 2022-03-03. ციტირების თარიღი: 2022-03-04.
  33. „Ukraine's task is to hold off Russia for 7-10 days-senior official“. Reuters. 9 მარტი, 2022. ციტირების თარიღი: 9 მარტი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |access-date= და |date=-ში (დახმარება)
  34. „Ukrainian town told to shelter after shelling causes ammonia leak at chemical factory“. the Guardian (ინგლისური). 2022-03-21. ციტირების თარიღი: 2022-03-23.
  35. „Ammonia leak reported at Ukraine chemical plant after Russian airstrike“. Colorado Springs Gazette (ინგლისური). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2022-03-21. ციტირების თარიღი: 2022-03-23.
  36. „Russian troops no longer hold any settlements in Ukraine's Sumy region, says governor“. National Post (ინგლისური). 4 აპრილი, 2022. შეამოწმეთ თარიღის პარამეტრი |date=-ში (დახმარება)