ვიკიპედია

იმერეთის აჯანყება (1810): განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შემოწმებული ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილება
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
მNo edit summary
No edit summary
 
ხაზი 1:
{{მმ*|იმერეთის აჯანყება}}
[[File:King Solomon II of Imereti Georgia.jpg|მინი|[[სოლომონ II]], [[იმერეთი]]ს უკანასკნელი მეფე [[1789]]-[[1810]] წლებში, [[რუსეთი|რუსეთის იმპერიის]] წინააღმდეგ იმერეთის სამეფოს დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლის სულისჩამდგმელი.]]
'''იმერეთის აჯანყება 1810''' — ბრძოლა [[იმერეთის სამეფო|იმერეთის სამეფოს]] დამოუკიდებლობისათვის. აღმოსავლეთ საქართველოს რუსეთთან შეერთების შემდეგ რუსეთის მთავრობამ დაიწყო მოქმედება იმერეთის სამეფოს გაუქმებისა და მისი შეერთებისათვის.
 
მეფე [[სოლომონ II]] რუსეთის მთავრობას [[1804]] წლის ტრაქტატით გათვალისწინებული პირობების შესრულებას სთხოვდა. 20 თებერვალს ქუთაისში გამოქვეყნდა ბრძანება სოლომონ II-ის ტახტიდან გადაყენებისა და იმერეთში რუსეთის მმართველოს შემოღების შესახებ. ცარიზმის მოხელეებმა მოტყუებით ჩაიგდეს ხელში სოლომონ II და უცდიდნენ იმპერატორის ბრძანებას მისი პეტერბურგში გადასახლების შესახებ. მაგრამ მეფემ მოახერხა გაქცევა და თავი ახალციხის საფაშოს შეაფარა. აქედან მან აჯანყებისაკენ მოუწოდა იმერეთის მოსახლეობას, რომლის უკმაყოფილება თანდათან იზრდებოდა. რუსი მოხელეები, ისე როგორც აღმოსავლეთ საქართველოში, აქაც იძულებითი წესით მოითხოვდნენ გლეხებისაგან სურსათს, ტრანსპორტს და სხვა სამსახურს. უკმაყოფილო იყო თავადაზნაურობაც, რომელიც პრივილეგიებს კარგავდა. იმერეთში სახალხო-განმათავისეუფლებელი ბრძოლა გაჩაღდა.
 
თბილისიდანაჯანყების რუსეთისცენტრი მთავრობამიყო ლომსიანთხევი. პირველი შეტაკება მოხდა [[საქარა]]ში 22 ივნისს. ქაიოსრო აბაშიძემ 2000-იანი რაზმით დაამარცხა მაიორი კალატოზოვი. საქართველოს მთავარმართებელმა ალექსანდრ ტორმასოვმა თბილისიდან 3200 კაცისაგან შემდგარი ჯარი გაგზავნა, რომელიცდიმიტრი ორბელიანის ხელმძღვანელობით. ორბელიანმა რაზმი 2 ნაწილად გაიყოგაყო: დაერთი იმერეთსალის შეესია.გზით დაიძრა, ამმეორე ჯარისკი ვახანის. ერთი ნაწილი, ტიხოვკის ბატალიონი აჯანყებულებმა საზღვართანბნელათხევში დაამარცხესგაანადგურეს. შემდეგორბელიანი იმერეთისაკენიძულებული ახალიგახდა ჯარითოთხდღიანი დაიძრაბრძოლების გენერალ-ლეიტენანტიშემდეგ ბარონიშეჩერებულიყო. როზენი. მან16 ხარაგაულში,ივლისს ტორმასოვმა ორბელიანის ნაცვლად სარდლად დანიშნა [[ჩხერისგრიგოლ ციხეროზენი]]სთან. ორბელიანი როზენს არ დაელოდა, ჩხერამდე გზა გაიკვალა და ციხე დაიკავა. ჩხერში მეთაურობა გადაიბარა როზენმა. ჩხერიდან ქუთაისამდე გზაზე მან დაამარცხა 5 ათასი კაცისაგან შემდგარი იმერთა ჯარი. დაბრძოლაში ქუთაისსმოკლეს მიადგააჯანყებულთა ერთ-ერთი მეთაური დიმიტრი აბაშიძე. გენერალთან26 მივიდნენივლისს სამეგრელოსაცხრაწყაროსთან დაბრძოლაში გურიისროზენმა მთავრებიდაამარცხა აჯანყებულები, ამ ბრძოლაში დაიღუპა ქაიხოსრო აბაშიძე. 27 ივლისს მდინარე ყვირილასთან როზენმა დაამარცხა იმერლების 4000-იანი დადიანირაზმი ქაიხოსრო წერეთლის მეთაურობით. 28 ივლისს როზენმაისევ დაამარცხა წერეთელი სიმონეთის ტყეში და გურიელიქუთაისს მიადგა. რუსეთის4-10 მხარეზეაგვისტოს გადავიდამიმდინარეობდა იმერეთისბრძოლები ფეოდალთარიონთან ერთიდა ნაწილიგელთთან სოლომონ II-ის შესაპყრობად. სოლომონ II ერთხანს ხანისწყლის ხეობაში გამაგრდა, მაგრამ ბოლოს დამარცხდა და სექტემბრის მიწურულს იძულებული გახდა ისევ [[ახალციხის საფაშოსათვისსაფაშო]]სათვის შეეფარებინა თავი. იმერეთში სამეფო გააუქმეს და რუსეთის მმართველობა შემოიღეს.
 
==ლიტერატურა==
{{ქსე|5|112-113|ნარსია გ.}}
*{{წიგნი|ავტორი=რეხვიაშვილი მ.|სათაური=იმერეთის სამეფო 1462-1810|ადგილი=თბილისი|გამომცემლობა=უნივერსიტეტის გამომცემლობა|წელი=1989|გვერდები=376-386|ბმული=http://dspace.nplg.gov.ge/handle/1234/275096}}
*''ბერძენიშვილი ნ.,'' საქართველო XIX საუკუნის პირველ მეოთხედში, მის წგნ.: საქართველოს ისტორიის ნარკვევები, ტ. 4, თბ., 1973;
 
*''ნარსია გ.,'' ქსე, ტ. 5, გვ. 112-113, თბ., 1980
[[კატეგორია:საქართველოს აჯანყებები]]
[[კატეგორია:აჯანყებები რუსეთის იმპერიის წინააღმდეგ]]
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/იმერეთის_აჯანყება_(1810)“-დან