ვიკიპედია

რაბათის ციხე: განსხვავება გადახედვებს შორის

ისტორიის ინტერაქციულად გადახედვა
[შეუმოწმებელი ვერსია][შემოწმებული ვერსია]
← წინა ცვლილებაშემდეგი ცვლილება →
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ვიზუალურივიკიტექსტი
იარლიყი: გაუქმებულია
მ Александрович1970-ის რედაქტირებები გაუქმდა; აღდგა გიო ოქრო-ის მიერ რედაქტირებული ვერსია
იარლიყი: სწრაფი გაუქმება
ხაზი 16:
| გეგმის წარწერა =
}}
'''ახალციხისრაბათის ციხე'''<ref>https://books.google.ge/books?id=vg0YAAAAYAAJ&q=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&dq=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwir6K7S44bzAhWOS_EDHWjzB8oQ6AF6BAgDEAI</ref><ref>https://books.google.ge/books?id=_vMVAQAAMAAJ&q=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&dq=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwir6K7S44bzAhWOS_EDHWjzB8oQ6AF6BAgCEAI</ref><ref>https://books.google.ge/books?id=I3AtAQAAIAAJ&q=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&dq=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwir6K7S44bzAhWOS_EDHWjzB8oQ6AF6BAgFEAI</ref><ref>https://books.google.ge/books?id=UfxWAAAAMAAJ&q=%D0%90%D1%85%D0%B0%D0%BB%D1%86%D0%B8%D1%85%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BA%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C&dq=%D0%90%D1%85%D0%B0%D0%BB%D1%86%D0%B8%D1%85%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F+%D0%BA%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwiA5IfH5IbzAhXnSPEDHSKDAqEQ6AF6BAgKEAI</ref><ref>ციხის ისტორიული და ოფიციალური სახელწოდებაა, '''ახალციხის ციხე</ref>''' — ისტორიული ციხე [[საქართველო]]ში, [[ახალციხის მუნიციპალიტეტი|ახალციხის მუნიციპალიტეტში]]. მდებარეობს ქალაქ [[ახალციხე]]ში, მდინარე [[ფოცხოვისწყალი|ფოცხოვისწყლის]] ნაპირზე, [[ზღვის დონე|ზღვის დონიდან]] 1000 მ სიმაღლეზე, რომელიც საუკუნეების წინ, ძველი სამცხის მთავარ ქალაქს და სამცხის ათაბაგთა რეზიდენციას წარმოადგენდა.<ref>https://www.akhaltsikhe.gov.ge/ge/istoria</ref><ref>[http://www.nplg.gov.ge/wikidict/index.php/ახალციხე_(ქალაქი_ახალციხის_მუნიციპალიტეტში) ახალციხე (ქალაქი ახალციხის მუნიციპალიტეტში)]</ref><ref>[https://books.google.ge/books?hl=ru&id=eGBpAAAAMAAJ&dq=ახალციხია+ციხე&focus=searchwithinvolume&q=ახალციხის+ციხე ხიმშიაშვილები (წყაროები, ლიტერატურა, პუბლიკაციები)]</ref>
 
==სახელწოდება==
ციხის ისტორია [[IX საუკუნე|IX საუკუნიდან]] იწყება მისი თავდაპირველი სახელწოდება „ლომსია“ იყო, რომელიც XI საუკუნის ომების დროს დაინგრა. XII საუკუნის დასაწყისში, ქალაქის ხელახალი შენება დაიწყო ბაშქენ II ჯაყელმა, რომელიც დავით აღმაშენებელის დავალებით, თურქ-სელჯუკთა წინააღმდეგ, საფორტიფიკაციო თავდაცვით სისტემებს ქმნიდა და ქალაქების აღდგენას ეწეოდა. სწორედ ამ პერიოდში დაერქვა ამ ადგილს „ახალციხე“. [[XII საუკუნე|XII]]–[[XIII საუკუნე]]ებში ციხე [[ჯაყელები]]ს რეზიდენციად იქცა.<ref>https://www.akhaltsikhe.gov.ge/ge/istoria</ref><ref>https://patriarchate.ge/news/1311</ref><ref>https://books.google.ge/books?hl=ru&id=kOvUAAAAMAAJ&dq=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%90+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&focus=searchwithinvolume&q=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94</ref><ref>https://books.google.ge/books?hl=ru&id=VEIMAQAAMAAJ&dq=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%90+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&focus=searchwithinvolume&q=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94</ref> ახალციხის ციხის სახელწოდებით არის ის მოხსენიებული ყველა ისტოირიულ წყაროში<ref> https://books.google.ge/books?id=IJ8VAQAAIAAJ&q=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&dq=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwi2x7yO54bzAhVgQvEDHQejBV0Q6AF6BAgGEAI</ref><ref>https://books.google.ge/books?id=NSw8AQAAMAAJ&pg=PA147&dq=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwitvLSY54bzAhXWR_EDHf0cC-k4ChDoAXoECAQQAg#v=onepage&q=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&f=false</ref>▼
ეგრეთწოდებული სახელწოდება "რაბათი" რომელსაც ძირითადად იყინებენ რეაბილიტაციის შემდეგ პირველად გხვდება მე-19 საუკუნეში და ის წარმოადგეს ახალციხის მხოლოდ ერთ ერთ უბანს.
ახალციხის მუნიპალიტეტის ოფიციალურ ვერ-გვერდზე ციხის სეხელწოდებაა აღნუშნულია როგორც „ახალციხის (რაბათის) ციხე“ , ახალციხის ციხის Facebook-ის ოფიციალურ გვერდზე კი აღნიშნულია სახელწოდებით „ახალციხის ციხე“ , საქართველოს საგანმანათლებლო წიგნებში ასევე აღნიშნულია სახელწოდებით „ახალციხის ციხე“<ref>https://www.akhaltsikhe.gov.ge/ge/istoria</ref>
 
==ისტორია==
▲ციხის ისტორია [[IX საუკუნე|IX საუკუნიდან]] იწყება. მისიახალციხის თავდაპირველი სახელწოდება „ლომსია“ იყო, რომელიც XI საუკუნის ომების დროს დაინგრა. XII საუკუნის დასაწყისში, ქალაქის ხელახალი შენება დაიწყო ბაშქენ II ჯაყელმა, რომელიც დავით აღმაშენებელის დავალებით, თურქ-სელჯუკთა წინააღმდეგ, საფორტიფიკაციო თავდაცვით სისტემებს ქმნიდა და ქალაქების აღდგენას ეწეოდა. სწორედ ამ პერიოდში დაერქვა ამ ადგილს „ახალციხე“. [[XII საუკუნე|XII]]–[[XIII საუკუნე]]ებში ციხე [[ჯაყელები]]ს რეზიდენციად იქცა.<ref>https://www.akhaltsikhe.gov.ge/ge/istoria</ref><ref>https://patriarchate.ge/news/1311</ref><ref>https://books.google.ge/books?hl=ru&id=kOvUAAAAMAAJ&dq=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%90+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&focus=searchwithinvolume&q=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94</ref><ref>https://books.google.ge/books?hl=ru&id=VEIMAQAAMAAJ&dq=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%90+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&focus=searchwithinvolume&q=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%98%E1%83%A1+%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94</ref> ახალციხის ციხის სახელწოდებით არის ის მოხსენიებული ყველა ისტოირიულ წყაროში<ref> https://books.google.ge/books?id=IJ8VAQAAIAAJ&q=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&dq=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwi2x7yO54bzAhVgQvEDHQejBV0Q6AF6BAgGEAI</ref><ref>https://books.google.ge/books?id=NSw8AQAAMAAJ&pg=PA147&dq=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwitvLSY54bzAhXWR_EDHf0cC-k4ChDoAXoECAQQAg#v=onepage&q=%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%AE%E1%83%94&f=false</ref>
ახალციხე სამცხის მნიშვნელოვანი სავაჭრო, კულტურული და ადმინისტრაციული ცენტრი იყო. იგი1578 წელს ოსმალებმა დაიპყრეს. 1628 წლიდან ახალციხის საფაშოს ცენტრი გახდა. XVII-XVIII საუკუნეებში ლეკი აბრაგების მიერ ტყვე ქრისტიანებით ვაჭრობის მთავარი ბუნაგი იყო. 1810 წლებში საათაბაგოს ნაწილი, ახალციხე და მისი მიმდებარე ტერიტორიები რუსებმა აიღეს. მაგრამ ბუქარესტის ზავით, 1812 წელს იგი კვლავ ოსმალეთს გადასცეს. 1828-1829 წლებში, რუსეთ-ოსმალეთის ომის დროს, რუსთა ჯარმა გენერალ ი. პასკევიჩის სარდლობით ბრწყინვალე გამარჯვება მოიპოვა. ადრიანოპოლის ზავის თანახმად, ახალციხე და 10 სანჯაყი რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში შევიდა. ი. პასკევიჩის ბრძანებით არზრუმიდან და არტაანიდან სამცხეში 100 000 კომლი სომეხი ჩაასახლეს. ქართველებს მიწები ჩამოართვეს. სომხებს გადასცეს და 7 წლით ბეგარისგან გაათავისუფლეს, რამაც მძიმე ეკონომიკურ და ეთნიკურ პირობებში ჩააყენა ქართველი მოსახლეობა. 1840 წლიდან ახალციხე მაზრის ცენტრი იყო. 1846 წელს ქუთაისის გუბერნიის, შემდეგ კი თბილისის გუბერნიის სამაზრო ქალაქი გახდა. 1853 წლის ნოემბერში ყირიმის ომის დროს ახალციხესთან რუსულ-ქართულმა ჯარმა ი.ანდრონიკაშვილის სარდლობით სასტიკად დაამარცხა ოსმალები. 1918 წლის ივნისში დამოუკიდებელი საქართველოს დროს ოსმალებმა ახალციხე, ახალქალაქი, ასპინძა და ბათუმი დაიკავეს, საქართველოს რესპუბლიკის ჯარმა ისინი განდევნა. 1921 წ. 8 მარტს ახალციხე რევოლუციურმა მე-11 წითელი არმიის ნაწილებმა დაიკავეს და ქალაქში საბჭოთა ხელისუფლება დაამყარეს. საბჭოთა ხელისუფლების წლებში ახალციხე რაიონული ცენტრი იყო, ხოლო ბოლო დროს რეგიონული ცენტრია.<ref>https://www.coe.int/ka/web/i-choose-equality/blogs/-/asset_publisher/Ll9RU5VJJdSc/content/old-diverse-akhaltsikhe?inheritRedirect=false&redirect=https%3A%2F%2Fwww.coe.int%2Fka%2Fweb%2Fi-choose-equality%2Fblogs%3Fp_p_id%3D101_INSTANCE_Ll9RU5VJJdSc%26p_p_lifecycle%3D0%26p_p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26p_p_col_id%3Dcolumn-1%26p_p_col_pos%3D2%26p_p_col_count%3D3</ref><ref>https://library.iliauni.edu.ge/qarthuli-istoriuli-sabuthebis-korpusi-mravaltomeuli-t-4-qarthuli-istoriuli-sabuthebi-xvi-saukune-qarthli-da-samtskhe-saathabago/</ref>
 
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/რაბათის_ციხე“-დან