არმაზი (ღვთაება): განსხვავება გადახედვებს შორის

{{ციტატა|ღმერთი ღმერთთა არმაზ..., ...ღმერთნი დიდნი, სოფლის მპყრობელნი, მზისა მომფენელნი, წჳიმისა მომცემელნი და ქუეყნისა ნაშობთა გამომზრდელნი...<ref>ლეონტი მროველი, ნინოს მიერ ქართლის მოქცევა, წგნ.:ქართლის ცხოვრება, ტ.1, 1955, გვ. 106</ref>}}
არმაზის შესახებ ცნობები მხოლოდ ძველ ქართულ ხელნაწერებში და არმაზის ტოპონომშია შემორჩენილი. ტრადიციის მიხედვით, არმაზის კულტის შემოღება მეფე [[ფარნავაზი|ფარნავაზს]] მიეწერება ([[ძვ. წ. III საუკუნე|ძვ. წ. III ს.]]), რომელსაც გარედან უსესხია იგი. არმაზისქართულ კერპიწყაროებში წარმოადგენდაწერია: მეომარს,,აჰა, [[სპილენძი]]სდგა კაციერთი ჯავშნითსპილენძისაჲ და [[ოქრო]]სტანსა მუზარადითმისსა ეცუა ჯაჭჳ ოქროჲსაჲ, შუბითდა ხელშიჩაფხუტი ოქროჲსაჲ, და ხელნაწერთასამჴარნიესხნეს თანახმადფრცხილი და ბივრიტი, და ჴელსა მისსა აქუნდა ჴრმალი ლესული, რომელი ბრწყინვიდადა იქცევოდა ჴელსა შინა, რეცა თუ რომელი შეეხებინ, თავი თჳსი სიკუდიდ განიწიროს".[http://www.amsi.ge/istoria/qm/qarTlis_moqceva5.html] კერპი [[მცხეთა]]ში იდგა მთაზე. არმაზი სინკრეტული ღვთაება იყო, რომელიც უზენაესი [[ღმერთი]]ს (ცის, ჭექა-ქუხილის, წვიმის და მცენარეთა მბრძანებელი) და მეომარი ღმერთის ფუნქციებს ითავსებდა. სახელმწიფოებრიობის ჩამოყალიბების პერიოდში არმაზის კულტი ეწინააღმდეგებოდა ადგილობრივ ტომობრივ ღვთაებათა კულტებს. არმაზის დღესასწაულის დღეებში, რომელიც ჩვეულებრივ ზაფხულში იმართებოდა, ფერადი ნაჭრებითა და ყვავილებით მორთულ მცხეთის ქუჩებში მრავალრიცხოვანი მსვლელობები იმართებოდა სამეფო ოჯახის მონაწილეობით. [[საქართველო]]ში ქრისტიანობის სახელმწიფო რელიგიად გამოცხადების შემდეგ (IV ს-ის 30-იანი წწ.) არმაზის კულტი გაუქმდა.