ელენა ბონერი: განსხვავება გადახედვებს შორის

[შეუმოწმებელი ვერსია][შეუმოწმებელი ვერსია]
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 93:
 
=== ქორწინება და შვილები ===
სამედიცინო სკოლაში ელენა შეხვდა პირველ ქმარს, ივან სემიონოვს. მათ ეყოლათ ქალიშვილი - ტატიანა, 1950 წელს და ვაჟი - ალექსეი, 1956 წელს. ორივე შვილი მიგრაციაში წავიდა [[აშშ|აშშ-ში]] 1977-სა და 1978 წლებში, შესაბამისად.
 
ბონერი და სემიონოვი დაშორდნენ 1965 წელს და მაშინვე განქორწინდნენ. 1970 წლის ოქტომბერში ადამიანის უფლებათა დამცველთა, რევოლტ (ივანეს ძე) პრიმენოვისა და ბორის ვაილის სასამართლოს დასწრებისასა [[კალუგის ოლქი|კალუგაში]] ბონერი შეხვდა ანდრეი ალიხანოვს, ატომურ ფიზიკოსს და ადამიანის უფლებათა აქტივისტს. ისინი დაქორწინდნენ 1972 წელს<ref name=":0" />. მათ შეხვედრამდე ერთი წლით ადრე, 1969 წელს სახაროვი დაქვრივდა მისი ცოლის, კლავდია ალექსის ასული ვიხირევას გარდაცვალების გამო, რომელთანაც მას ჰყავდა ორი ქალიშვილი და ერთი ვაჟი<ref>Drell, Sidney D., and Sergei P. Kapitsa (eds.), ''Sakharov Remembered'', pgs. 3, 92. New York: Springer, 1991.</ref>.
 
=== აქტივიზმი ===
1940-იანი წლების დასაწყიში ბონერი ეხმარეობდა პოლიტიკურ სასჯელმისჯილებსა და მათ ოჯახებს. ამსათანავე, ბონერი იყო წევრი საბჭოთა კომუნისტური პარტიისა 1964 წლიდან, როდესაც ის მუშობდა როგორც ფიზიკოსი<ref name=":0" /><ref name=":3">Adler, Nanci (2004). [https://books.google.com/books?id=_gQpy7dyjGQC&pg=PA212 ''The Gulag survivor: beyond the Soviet system'']. <nowiki/>[[Transaction Publishers]]. p. 212. <nowiki/>[[International Standard Book Number|ISBN]] <nowiki/>[[%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%3ABookSources/0765805855|0765805855]].</ref> და მხოლოდ რამდენიმე წლის შემდეგ გახდა ის აქტიური [[საბჭოთა კავშირი|საბჭოთა კავშირში]] ადამიანის უფლებების მოძრაობაში. მისი შეხედულებები დისიდენტობასთან დაკავშირებით გამყარდა 1968 წლის აგვისტოში, მას შემდეგ, რაც საბჭოთა ტანკები შევიდნენ ჩეხოსლოვაკიაში იმისათვის, რომ დაემარცხებინათ [[პრაღის გაზაფხული|პრაღის გაზაფხულის]] მოძრაობა. ამან გააძლიერა მისი შეხედულება, რომ სისტემავერ რეფორმირდებოდა ამასთან ერთად<ref name=":3" />.
 
კალუგას სასამართლოს დროს 1970 წელს, ბოენრი და სახაროვი შეხვდნენ [[ნათან შარანსკი|ნათან შარანსკის]] და დაიწყეს ერთად მუშაობა, რათა დაემარცხებინათ ებრაელთა სასიკვდილო განაჩენი იმისთვის რომ მათ სცადეს სსრკ-დან გაქცევა თვითმფრინავის გატაცების გზით<ref name=":2" />. სახაროვის ზეწოლის გამო საბჭოთა რეჟიმმა ელენა ბონერს მისცა უფლება დასავლეთში მოგზაურობისა 1975, 1977 და 1979 წლებში ომში დაზიანებული თვალის სამკურნალოდ. როდესაც სახაროვი დააჯლოდოეს [[ნობელის მშვიდობის პრემია|ნობელის მშვიდობის პრემიით]], მას არ დართო ნება საბჭოთა ხელისუფლებამ დაეტოვებინა ქვეყანა, მაგრამ ბონერი ამ დროს იმყოფებოდა [[იტალია|იტალიაში]] სამკურნალოდ და სწორედ მან წარადგინა ანდრეი ცერემონიაზე [[ოსლო|ოსლოში]]<ref name=":0" />.
 
ბონერი გახდა დამცუძნებელი წევრი [[მოსკოვის ჰელსინკის ჯგუფი|მოსკოვის ჰელსინკის ჯგუფისა]] 1976 წელს. 1980 წლის იანვარში, როდესაც სახაროვი გადასახლებულ იქნა [[ნიჟნი-ნოვგოროდი|გორკიში]], უცხოელებისთვის დაკეტილ ქალაქში. დევნისა და საჯარო განხილვისას ბონერი იყო მისი სამაშველო ტროსი, რომელიც გორკისა და მოსკოვს შორის იყო გაჭიმული, რათა გამოექვეყნებინა მისი ნაწერები. ელენას დაკავება 1984 წლის აპრილში „ანტი-საბჭოთა აგიტაციისა და პროპაგანდის გამო“ და მისი დასჯა 5 წლიანი გროკიშიგორკიში გამოკეტვით იყო გამანადგურებელი ორივეს ცხოვრებისთვის. სახაროვის რამდენიმე დიდმა და მტკივნეულმა შიმშილობამ აიძულა საბჭოთა ახალი ლიდერი - [[მიხეილ გორბაჩოვი]], რომ ბონერს ემოგზაურა [[აშშ]]-ში 1985 წელს გულის კორონალური შულტირებისთვის. ასევე 1981 წელს ბონერისა და სახაროვის საშიშმა, მაგრამ ძალიან წარმატებულმა შიმშილობამ აიძულა საბჭოთა ხელისუფლება ნება ერთოთდაერთოთ მათი რძლისთვის - [[ელიზავეტა ალეხეივა|ელიზავეტა კონსტანეს ასული („ლიზა“) ალეხეივასათვის]] დაეტოვებინა ქვეყანა [[აშშ]]-სთვის, რათა დაბრუნებოდა მის ქმარს<ref name=":0" />.
 
1986 წლის დეკემბერში [[გორბაჩოვი|გორბაჩოვმა]] დართო ნება სახაროვსა და ბონერს დაბრუნებულიყვნენ [[მოსკოვი|მოსკოვში]]. 1989 წლის 14 დეკემბერს სახაროვის გარდაცვალების შემდეგ ელენამ დააარსა [[ანდრეი სახაროვის ფონდი]] და სახაროვის არქივები მოსკოვში. 1993 წელს მან სახაროვის ნაშრომები გადასცა ბრანდეის უნივერსიტეტს აშშ-ში. 2004 წელს ეს დოკუმენტები კი გადაეცა [[ჰარვარდის უნივერსიტეტი|ჰარვარდის უნივერსიტეტს]]. ბონერი რჩებოდა ღია დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებების შესახებ [[რუსეთი|რუსეთსა]] და მსოფლიოში. ის შეუერთდა რუსეთის პარლამენტის დამცველებს აგვისტოს პუტჩის განმავლობაში და მხარს უჭერდა [[ბორის ელცინი|ბორის ელცინს]] კონსტიტუციური კრიზისის დროს 1993 წლის დასაწყისში<ref>[http://www.jewishideasdaily.com/content/module/2011/6/27/main-feature/1/one-woman-army One Woman Army, Jewish Ideas Daily.]</ref>.
 
1994 წელს აღშფოთებულმა იმით, რასაც თვითონ ეძახდა „ჩეჩენის„[[ჩეჩნები|ჩეჩენის]] ხალხის გენოციდს“[[გენოციდი|გენოციდს]]<nowiki/>“, ბონერმა დატოვა [[ბორის ელცინი|ელცინის]] ადამიანის უფლებათა კომისია და იყო ცნობილი ოპონენტი რუსეთის სამხედრო ჩარტულობისაჩართულობისა [[ჩეჩნეთი|ჩეჩნეთში]], ასევე კრიტიკულად იყო განწყობილი [[კრემლი (მოსკოვი)|კრემლისადმი]] [[სუკ|სუკ-ის]] სტილის ავტორიტარიზმის სავარაუდო დაბრუნების გამო [[ვლადიმერ პუტინი|ვლადიმერ პუტინის]] მმართველობის ქვეშ. ის ასევე აკრიტიკებდა საერთაშორისო „კვარტეტის“ [[საგზაო რუკა მშვიდობისთვის (გეგმა)|ორ-სახელმწიფოებრივ გადაწყვეტის]] გამო [[ისრაელ-პალესტინური კონფლიქტი|ისრაელ-პალესტინური კონფლიქტისა]] და გამოთქვამდა შიშს [[ევროპა|ევროპაში]] [[ანტისემიტიზმი|ანტისემიტიზმის]] ზრდისა. 1999 წელს ელენა ბონერმა მიიღო ტრუმან-რეიგანის სავარუდომედალი მშვიდობისთვის.
 
In 1994, outraged by what she called “genocide of the Chechen people”, Bonner resigned from Yeltsin's Human Rights Commission and was an outspoken opponent to Russian armed involvement in <nowiki/>[[Chechnya]] and critical of the <nowiki/>[[Kremlin]] for allegedly returning to KGB-style authoritarianism under <nowiki/>[[Vladimir Putin]]. She was also critical of the international "quartet" <nowiki/>[[Road map for peace|two-state solution]] to the <nowiki/>[[Israel-Palestinian conflict]] and has expressed fears about the rise of <nowiki/>[[anti-semitism]] in Europe. In 1999, Yelena Bonner received the Truman-Reagan Medal of Freedom
 
=== ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
2006 წლიდან ბონერი საკუთარ დროს ჰყოფდა [[მოსკოვი|მოსკოვსა]] და [[აშშ|აშშ-ს]] შორის, სადაც იყვნენ მისი ორი შვილი, ხუთი შვილიშვილი, ორი შვილთაშვილი<ref name=":0" />. ის გარდაიცვალა 2011 წლის 18 ივნისს გულის უკმარისობით [[ბოსტონი|ბოსტონში]], მასაჩუსეტში[[მასაჩუსეტსი|მასაჩუსეტსში]], 88 წლის ასაკში მისი შვილის თანახმად<ref name=":1" /><ref name=":0" />. ის იყო ჰოსპიტალიზირებული 21 თებერვლიდან<ref name=":0" />.
 
== შრომები და ჯილდოები ==
მოძიებულია „https://ka.wikipedia.org/wiki/ელენა_ბონერი“-დან