ელენა ბონერი: განსხვავება გადახედვებს შორის
| [შეუმოწმებელი ვერსია] | [შეუმოწმებელი ვერსია] |
შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 83:
| შენიშვნები =
}}
'''ელენა ბონერი''' — (რუსულად: Еле́на Гео́ргиевна Бо́ннэр; დ. 1923 წლის 15 თებერვალს - გ. 2011 წლის 18 ივნისს)<ref>The Sunday Times Magazine, The Sunday Times, 18 December 2011, page 64</ref><ref name=":1">[http://en.rian.ru/world/20110619/164706887.html Sakharov's widow Yelena Bonner dies at 88 in U.S. – media], <nowiki/>[[RIA Novosti]], 19 June 2011.</ref><ref name=":0">Stanley, Alessandra. Schwirtz, Michael (19 June 2011). [https://www.nytimes.com/2011/06/20/world/europe/20bonner.html "Yelena Bonner, Russian Rights Activist, Dies at 88"]. ''The New York Times''. Retrieved 2 February 2012.</ref><ref name=":2">Beckerman, Gal (22 June 2011). [http://www.webcitation.org/5zggFEyD8 "Remembering Yelena Bonner – Natan Sharansky Reminisces About His Ally and Friend"]. The Jewish Daily Forward (issue of 1 July 2011). Archived from [http://forward.com/articles/138955/ the original] on 24 June 2011. Retrieved 24 June 2011. <q>[...] Bonner suggested that, in addition to Sakharov’s assessment of the Soviet Union and the state of the dissident movement, they provide the new president with a list of political prisoners. By memory, she then wrote out the names of the 16 most difficult cases.</q></ref> იყო ადამიანის უფლებათა აქტივისტი ყოფილ [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|საბჭოთა კავშირში]] და ცოლი აღსანიშნავი ფიზიკოსის, [[ანდრია სახაროვი|ანდრია სახაროვისა]]. მისი დესედანტობის ათწლეულების განმავლობაში ბონერი გამოირჩეოდა მისთვის დამახასიათებელი მკაცრი პატიოსნებითა და სიმამაცით<ref>Schmemann, Serge (2011-06-19). [https://www.nytimes.com/2011/06/21/opinion/21tue4.html?ref=nobelprizes "Elena Georgievna Bonner, A True Human Rights Activist for 40 Years"]. “[[The New York Times]]”. Retrieved 2 February 2012.</ref><ref>[[Elena Bonner|Bonner, Elena]] (1992). Description of Bonner found in <nowiki/>[[Antonina W. Bouis]], 'Translator's Introduction' in Bonner's memoir ''Mothers and Daughters'' (2nd ed.). New York: Vintage. <nowiki/>[[International Standard Book Number|ISBN]] <nowiki/>[[სპეციალური:BookSources/0-679-74335-9|0-679-74335-9]].</ref>.
== ბიოგრაფია ==
ხაზი 98:
=== აქტივიზმი ===
1940-იანი წლების დასაწყიში ბონერი ეხმარეობდა პოლიტიკურ სასჯელმისჯილებსა და მათ ოჯახებს. ამსათანავე, ბონერი იყო წევრი საბჭოთა კომუნისტური პარტიისა 1964 წლიდან, როდესაც ის მუშობდა როგორც ფიზიკოსი<ref name=":0" /><ref name=":3">Adler, Nanci (2004). [https://books.google.com/books?id=_gQpy7dyjGQC&pg=PA212 ''The Gulag survivor: beyond the Soviet system'']. <nowiki/>[[Transaction Publishers]]. p. 212. <nowiki/>[[International Standard Book Number|ISBN]] <nowiki/>[[%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%3ABookSources/0765805855|0765805855]].</ref> და მხოლოდ რამდენიმე წლის შემდეგ გახდა ის აქტიური საბჭოთა კავშირში ადამიანის უფლებების მოძრაობაში. მისი შეხედულებები დისიდენტობასთან დაკავშირებით გამყარდა 1968 წლის აგვისტოში, მას შემდეგ, რაც საბჭოთა ტანკები შევიდნენ ჩეხოსლოვაკიაში იმისათვის, რომ დაემარცხებინათ [[პრაღის გაზაფხული|პრაღის გაზაფხულის]] მოძრაობა. ამან გააძლიერა მისი შეხედულება, რომ სისტემავერ რეფორმირდებოდა ამასთან ერთად<ref name=":3" />.
კალუგას სასამართლოს დროს 1970 წელს, ბოენრი და სახაროვი შეხვდნენ ნათან შარანსკის და დაიწყეს ერთად მუშაობა, რათა დაემარცხებინათ ებრაელთა სასიკვდილო განაჩენი იმისთვის რომ მათ სცადეს სსრკ-დან გაქცევა თვითმფრინავის გატაცების გზით<ref name=":2" />. სახაროვის ზეწოლის გამო საბჭოთა რეჟიმმა ელენა ბონერს მისცა უფლება დასავლეთში მოგზაურობისა 1975, 1977 და 1979 წლებში ომში დაზიანებული თვალის სამკურნალოდ. როდესაც სახაროვი დააჯლოდოეს ნობელის მშვიდობის პრემიით, მას არ დართო ნება საბჭოთა ხელისუფლებამ დაეტოვებინა ქვეყანა, მაგრამ ბონერი ამ დროს იმყოფებოდა იტალიაში სამკურნალოდ და სწორედ მან წარადგინა ანდრეი ცერემონიაზე ოსლოში<ref name=":0" />.
ბონერი გახდა დამცუძნებელი წევრი მოსკოვის ჰელსინკის ჯგუფისა 1976 წელს. 1980 წლის იანვარში, როდესაც სახაროვი გადასახლებულ იქნა [[ნიჟნი-ნოვგოროდი|გორკიში]], უცხოელებისთვის დაკეტილ ქალაქში. დევნისა და საჯარო განხილვისას ბონერი იყო მისი სამაშველო ტროსი, რომელიც გორკისა და მოსკოვს შორის იყო გაჭიმული, რათა გამოექვეყნებინა მისი ნაწერები. ელენას დაკავება 1984 წლის აპრილში „ანტი-საბჭოთა აგიტაციისა და პროპაგანდის გამო“ და მისი დასჯა 5 წლიანი გროკიში გამოკეტვით იყო გამანადგურებელი ორივეს ცხოვრებისთვის. სახაროვის რამდენიმე დიდმა და მტკივნეულმა შიმშილობამ აიძულა საბჭოთა ახალი ლიდერი - მიხეილ გორბაჩოვი, რომ ბონერს ემოგზაურა აშშ-ში 1985 წელს გულის კორონალური შულტირებისთვის. ასევე 1981 წელს ბონერისა და სახაროვის საშიშმა, მაგრამ ძალიან წარმატებულმა შიმშილობამ აიძულა საბჭოთა ხელისუფლება ნება ერთოთ მათი რძლისთვის - ელიზავეტა კონსტანეს ასული („ლიზა“) ალეხეივასათვის დაეტოვებინა ქვეყანა აშშ-სთვის, რათა დაბრუნებოდა მის ქმარს<ref name=":0" />.
1986 წლის დეკემბერში გორბაჩოვმა დართო ნება სახაროვსა და ბონერს დაბრუნებულიყვნენ მოსკოვში. 1989 წლის 14 დეკემბერს სახაროვის გარდაცვალების შემდეგ ელენამ დააარსა ანდრეი სახაროვის ფონდი და სახაროვის არქივები მოსკოვში. 1993 წელს მან სახაროვის ნაშრომები გადასცა ბრანდეის უნივერსიტეტს აშშ-ში. 2004 წელს ეს დოკუმენტები კი გადაეცა ჰარვარდის უნივერსიტეტს. ბონერი რჩებოდა ღია დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებების შესახებ რუსეთსა და მსოფლიოში. ის შეუერთდა რუსეთის პარლამენტის დამცველებს აგვისტოს პუტჩის განმავლობაში და მხარს უჭერდა ბორის ელცინს კონსტიტუციური კრიზისის დროს 1993 წლის დასაწყისში<ref>[http://www.jewishideasdaily.com/content/module/2011/6/27/main-feature/1/one-woman-army One Woman Army, Jewish Ideas Daily.]</ref>.
1994 წელს აღშფოთებულმა იმით, რასაც თვითონ ეძახდა „ჩეჩენის ხალხის გენოციდს“, ბონერმა დატოვა ელცინის ადამიანის უფლებათა კომისია და იყო ცნობილი ოპონენტი რუსეთის სამხედრო ჩარტულობისა ჩეჩნეთში, ასევე კრიტიკულად იყო განწყობილი კრემლისადმი სავარუდო
In 1994, outraged by what she called “genocide of the Chechen people”, Bonner resigned from Yeltsin's Human Rights Commission and was an outspoken opponent to Russian armed involvement in <nowiki/>[[Chechnya]] and critical of the <nowiki/>[[Kremlin]] for allegedly returning to KGB-style authoritarianism under <nowiki/>[[Vladimir Putin]]. She was also critical of the international "quartet" <nowiki/>[[Road map for peace|two-state solution]] to the <nowiki/>[[Israel-Palestinian conflict]] and has expressed fears about the rise of <nowiki/>[[anti-semitism]] in Europe. In 1999, Yelena Bonner received the Truman-Reagan Medal of Freedom
=== ბოლო წლები და გარდაცვალება ===
| |||