|
'''ქართული ფილმი''' ({{lang-ru|«Грузия-фильм»}}) — მხატვრული ფილმების კინოკონცერნი თბილისში. დაარსდა 1921 წელს. 1923 წლიდან საქართველოს "სახკინმრეწვი"„სახკინმრეწვი“ («Госкинпром»), 1953 წლიდან ამჟამინდელი სახელით. ამჟამად სტუდიის გენერალური დირექტორია [[რევაზ ჩხეიძე]].
==ისტორია==
{{ვიკი}}
[[ქართული კინო|ქართული კინოფილმების]] წარმოება იწყება 1908 წლიდან. [[ვასილ ამაშუკელი|ვასილ ამაშუკელმა]] და [[ალექსანდრე დიღმელოვი|ალექსანდრე დიღმელოვმა]] გადაიღეს პირველი დოკუმენტური ფილმები, რომლებიც ძირითადად ასახავდნენ საზოგადოებაში მიმდინარე მოვლენებს: „ქვანახშირის ზიდვა აქლემებით” , „ბაქოს ბაზრები” , „ქუთაისის პეიზაჟები” და სხვ. 1908 წელი ოფიციალურადაა მიჩნეული ქართული კინოს ისტორიის დასაწყისად. 1912 წელს ქუთაისში, კინოთეატრ „რადიუმში” შედგა პრემიერა [[ვასილ ამაშუკელი|ვასილ ამაშუკელის]] ფილმისა [[აკაკი წერეთლის მოგზაურობა რაჭა-ლეჩხუმში|„აკაკის მოგზაურობა რაჭა-ლეჩხუმში”]] .ეს იყო პირველი სრულმეტრაჟიანი ქართული დოკუმენტური ფილმი, პირველი ფილმი. ეს იყო მსოფლიო კინემატოგრაფიის ისტორიაში პირველი სრულმეტრაჟიანი დოკუმენტური ფილმი. 1916 წელს გერმანე გოგიტიძის თაოსნობით რეჟისორმა [[ალექსანდრე წუწუნავა|ალექსანდრე წუწუნავამ]] გადაიღო პირველი სრულმტრაჟიანი მხატვრული ფილმი [[ქრისტინე (ფილმი)|„ქრისტინე”]] [[ეგნატე ნინოშვილი|ეგნატე ნინოშვილის]] ამავე სახელწოდების მოთხრობის მიხედვით.
*1896 წლის 16 ნოემბერს თბილისის ქუჩებში გამოკრული აფიშები იუწყებოდნენ: „თბილისის სათავადაზნაურო თეატრი – ნაჩვენები იქნება [[ძმები ლუმიერები|ლუმიერების სინემატოგრაფი“]] .
*1904 წელს პირველი სტაციონალური კინოთეატრის “ილუზიონის” გახსნას, თბილისში მოჰყვა ისეთი კინოთეატრების გახსნა როგორიცაა: [[„აპოლო”]] , ''„სკიფი”'' , ''„ერანი”'' , ''„კოლიზეი”'' , ''“სინემა”'' , ''„მელენელექტრიკი”'' და სხვ. ამ პერიოდში კინოგაქირავებაზე მუშაობდნენ ფირმები: ''„ჩინეზი”'' , ''„ამბროზიო”'' , ''„გომონი”'' , ''„პატე”'', ''„სოფიო ივანიცკაია და გომონი”'' .
*1908 წლიდან იწყება ქართული კინოფილმების წარმოება. [[ვასილ ამაშუკელი|ვასილ ამაშუკელმა]] და [[ალექსანდრე დიღმელოვი|ალექსანდრე დიღმელოვმა]] გადაიღეს პირველი დოკუმენტური ფილმები, რომლებიც ძირითადად ასახავდნენ საზოგადოებაში მიმდინარე მოვლენებს: ''„ქვანახშირის ზიდვა აქლემებით”'' , ''„ბაქოს ბაზრები”'' , ''„ქუთაისის პეიზაჟები”'' და სხვ.
*1908 წელი ოფიციალურადაა მიჩნეული ქართული კინოს ისტორიის დასაწყისად.
*1912 წელს ქუთაისში, კინოთეატრ '''„რადიუმში”''' შედგა პრემიერა [[ვასილ ამაშუკელი|ვასილ ამაშუკელის]] ფილმისა [[აკაკი წერეთლის მოგზაურობა რაჭა-ლეჩხუმში|„აკაკის მოგზაურობა რაჭა-ლეჩხუმში”]] .ეს იყო პირველი სრულმეტრაჟიანი ქართული დოკუმენტური ფილმი, პირველი ფილმი, რომელიც შევიდა მსოფლიოს კინემატოგრაფიის ისტორიაში,როგორც „საშემსრულებლო ხელოვნების მაღალი ოსტატობა და ქრონომეტრაჟი“. ეს იყო მსოფლიო კინემატოგრაფიის ისტორიაში პირველი სრულმეტრაჟიანი დოკუმენტური ფილმი, რომელსაც ანალოგი იმ დროისტვის არ ჰქონია.
*1916 წელს გერმანე გოგიტიძის თაოსნობით რეჟისორმა [[ალექსანდრე წუწუნავა|ალექსანდრე წუწუნავამ]] გადაიღო პირველი სრულმტრაჟიანი მხატვრული ფილმი [[ქრისტინე (ფილმი)|„ქრისტინე”]] .( [[ეგნატე ნინოშვილი|ეგნატე ნინოშვილის]] ამავე სახელწოდების მოთხრობის მიხედვით).
*1918 წელს ბელგიური კინოფირმა '''„ფილმე”-ს''' მეშვეობით თბილისში დაარსდა პირველი კინოსტუდია.
*1923 წელს ზემოაღნიშნული სტუდიის ბაზაზე დაარსდა '''„სახკინმრეწვი”''' .
*1928 წელს შეიქმნა კინოქრონიკის სექტორი. ამ პერიოდისთვის საქართველოში უკვე გადაღებული იყო 200 მდე მხატვრული და ქრონიკალური ფილმი.
*1938 წელს „სახკინმრეწვს” ეწოდა „თბილისის კინოსტუდია”.
*1947 წელს გაიხსნა სტერეოკინოს სტუდია,სადაც გადაღებულ იქნა პირველი საბჭოთა სრულმეტრაჟიანი სტერეოსკოპული ფილმი.
*1951 წლიდან თბილისის კინოსტუდიამ დაიწყო ფერადი ფილმების წარმოება.
*1953 წელს თბილისის კინოსტუდიას ეწოდა '''„ქართული ფილმი”''' .
*1956 წლიდან, როდესაც საქართველოს ტელევიზიამ დაიწყო მაუწყებლობა, გაიხსნა სატელევიზიო ფილმების სტუდია.
1918 წელს ბელგიური კინოფირმა „ფილმეს” მეშვეობით თბილისში დაარსდა პირველი კინოსტუდია. 1923 წელს ზემოაღნიშნული სტუდიის ბაზაზე დაარსდა „სახკინმრეწვი”. 1928 წელს შეიქმნა კინოქრონიკის სექტორი. ამ პერიოდისთვის საქართველოში უკვე გადაღებული იყო 200 მდე მხატვრული და ქრონიკალური ფილმი. 1938 წელს „სახკინმრეწვს” ეწოდა „თბილისის კინოსტუდია”. 1947 წელს გაიხსნა [[სტერეოკინო]]ს სტუდია,სადაც გადაღებულ იქნა პირველი საბჭოთა სრულმეტრაჟიანი სტერეოსკოპული ფილმი. 1951 წლიდან თბილისის კინოსტუდიამ დაიწყო ფერადი ფილმების წარმოება. 1953 წელს თბილისის კინოსტუდიას ეწოდა „ქართული ფილმი” («Грузия-фильм»). 1956 წლიდან, როდესაც [[საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებელი|საქართველოს ტელევიზია]]მ დაიწყო მაუწყებლობა, გაიხსნა სატელევიზიო ფილმების სტუდია.
ქართული კინოს 100 წლიანი ისტორიის მანძილზე შექმნილია 800-მდე სრულმეტრაჟიანი მხატვრული, სატელევიზიო და მოკლემეტრაჟიანი ფილმი,600-მდე დოკუმენტური და სამეცნიერო-პოპულარი, 500-მდე ანიმაციური და თოჯინური ფილმი. ▼
▲ქართული კინოს 100 წლიანი ისტორიის მანძილზე შექმნილია 800-მდე სრულმეტრაჟიანი მხატვრული, სატელევიზიო და მოკლემეტრაჟიანი ფილმი, 600-მდე დოკუმენტური და სამეცნიერო- პოპულარიპოპულარული, 500-მდე ანიმაციური და თოჯინური ფილმი.
ქართულ კინოში დასაბამიდან დღემდე მოღვაწეობდნენ მსოფლიოში აღიარებული კინემატოგრაფისტები როგორიცაა [[ალექსანდრე წუწუნავა|ა.წუწუნავა]] , [[ალექსანდრე დიღმელოვი|ა.დიღმელოვი]] , [[კოტე მარჯანიშვილი|კ.მარჯანიშვილი]], ვ.ბარსკი, [[მიხეილ კალატოზიშვილი|მ.კალატოზოვი]] , ნ.შენგელაია , [[მიხეილ ჭიაურელი|მ.ჭიაურელი]] , [[დავით რონდელი|დ.რონდელი]] , [[რევაზ ჩხეიძე|რ.ჩხეიძე]] , [[ოთარ იოსელიანი|ო.იოსელიანი]] , [[ელდარ შენგელაია|ე.შენგელაია]] , [[ლანა ღოღობერიძე|ლ.ღოღობერიძე]] , [[სერგო ფარაჯანოვი|ს.ფარაჯანოვი]] , გ.შენგელაია , [[თენგიზ აბულაძე|თ.აბულაძე]] , [[ნანა ჯორჯაძე|ნ.ჯორჯაძე]] , [[თეიმურაზ ბაბლუანი|თ. ბაბლუანი]] და სხვ.
ქართულმა კინომ თავისი არსებობის მანძილზე აღიარება მოიპოვა მსოფლიოს თითქმის ყველა კინოფესტივალსა, თუ ფორუმზე: [[კანის კინოფესტივალი|კანი]] , [[ბერლინალე]] , [[ვენეციის კინოფესტივალი|ვენეცია]], საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, საქართველომ განიცადა სერიოზული ეკონომიკური და პოლიტიკური კრიზისი. არ არის გასაკვირი, რომ კრიზისმა გავლენა იქონია კინოინდუსტრიაზე. ტექნიკოსები და მსახიობები დაითხოვეს სამსახურებიდან. კინოს მწარმოებელი სამსახურები ან დახურეს, ან მათი დაფინანსება მინიმუმამდე დაიყვანეს. კინოსტუდია ქართული ფილმი თითქმის 10 წლის მანძილზე არ განიცდიდა ტექნიკურ განახლებას და ფილმების წარმოება მინიმუმამდე დავიდა.
==ლიტერატურა==
[[კატეგორია:კინოსტუდია ქართული ფილმი| ]]
[[კატეგორია:კინოსტუდიები]]
[[კატეგორია:ქართული კინო]]
| 