სომხური ხუროთმოძღვრების ძეგლები
სომხური ხუროთმოძღვრება — ამიერკავკასიის ქვეყნების (საქართველო, სომხეთი, ალბანეთი) ქრისტიანული ხუროთმოძღვრების ჯაჭვის თავისებური დამოუკიდებელი სტილი.
ქვემოთ მოყვანილია სომხური არქიტექტურული ძეგლების არასრული მაგრამ სომხური ხუროთმოძღვრების თვალსაჩინო ნიმუშები.
| № | სურათი | სახელწოდება | მოკლე აღწერილობა |
|---|---|---|---|
| 01 |  |
არუჭის ტაძარი (სომხ. Արուչավանք) | ტაძარი დგას არაგაწოტნის მარზაში სომხეთში. თარიღდება VII საუკუნით |
| 02 |  |
ჰაღარწინი (სომხ. Հաղարծին) | სომხური მონასტერი თავუშის მიდიმოებში, სომხეთი, ქ. დილიჯანიდან 18 კმ-ში. აგებულია X-XIII საუკუნეებში. |
| 03 |  |
ახპატი (სომხ. Հաղպատ) | X-XIII საუკუნეების სამონასტრო კომპლექსი სოფ. ახპატში (სომხეთი) |
| 04 |  |
ავანი (სომხ. Ավան Եկեղեցի) | მდებარეობს ქ. ავანში აშენებულია 595-602 წლებში. |
| 05 |  |
ბღენო ნორავანკი (სომხ. Բղենօ-Նորավանք) | ტაძარი დგას სომხეთში, პროვინცია ვაიოც ძორი. დაარსებულია XI საუკუნეში. |
| 06 |  |
გოშავანქი | ნორ-გეტიკი, შუა საუკუნეთა სამონასტრო კომპლექსი სომხეთში, სოფელ გოშში. XII საუკუნეში დაუარსებია იგავმწერალ მხითარ გოშს |
| 07 |  |
გეღარდიაირივანქი (სომხ. Գեղարդ | „კლდეში ნაკვეთი მონასტერი“) |
| 08 |  |
გაიანე (სომხ. Սուրբ Գայիանէի եկեղեցի) | მდებარეობს ვაგარშაპატში, არმავირის მხარე, სომხეთი |
| 09 |  |
სანაინი (სომხ. Սանահին) | სოფელი სომხეთის ჩრდილოეთში, ლორეს პროვინციაში |
| 10 |  |
სევანის მონასტერისევანავანქი | არქიტექტურული კომპლექსი სევანის ტბის კუნძულზე (ახლა ნახევარკუნძულია). შემორჩენილია IX საუკუნის სამაფსიდიანი ჯარ-გუმბათოვანი ეკლესიები |
| 11 |  |
ტათევი (სომხ. Տաթեվ) | სომხური ეკლესიის მონასტერი, განლაგებულია სომხეთის სამხრეთ-აღმოსავლეთით, ტატევის სოფელთან (ქალაქი გორისი) ახლოს. დაარსდა IX საუკუნეში |
| 12 | ხორაკერტი | ტერიტორიულად იმყოფება ჰუჯაბის მონასტრის ჩრდილო აღმოსავლეთით 2,5 კმ-ში და საქართველოს საზღვრიდან 100 მეტრში. თარიღდება XII-XIII საუკუნეებით | |
| 13 |  |
თალინი | (სომხ. Թալինի մայր տաճար) — ქ. ტალინში მდებარეობს, არაგაცოტნის რაიონი სომხეთში. აშენდა VII საუკუნეში |
| 14 |  |
ეჩმიაძინი (სომხ. Էջմիածնի եկեղեցի) | მდებარეობს ქ. ვაგარშაპატში, არმავირის მხარე, სომხეთში |
| 15 |  |
ზვართნოცი (სომხ. Զվարթնոց ) | მდებარეობს ქალაქ ერევნიდან 10 კმ-ში ეჩმიაძინის სიახლოვეს. თარიღდება 643-652 წლებით. აშენდა კათოლიკოს ნერსეს III-ის თაოსნობით |
| 16 |  |
||
| 17 |  |
ოვანოვანქი (სომხ. Հովհաննավանք) | მდებარეობს სოფ. ოგანოვანში, პროვინცია არაგაცოტნი, სომხეთში. თარიღდება V-VI საუკუნეებით |
| 18 |  |
რიფსიმე ეჩმიაძინში, | სომხური გუმბათოვანი არქიტექტურის ძეგლი (618; გამოთქმულია მოსაზრება, რომ იგი IX საუკუნის ძეგლია) |
| 19 |  |
კათოღიკე | მდებარეობს ერევანში, თარიღდება VII საუკუნე |
| 20 |  |
კეჩარისი | მდებარეობს ქ. ცახკაძორაში, თარიღდება XI საუკუნით |
| 21 |  |
მაშტოც აირაპეტი (სომხ. Մաշտոց Հայրապետ եկեղեցի) | მდებარეობს სოფ გარნიში, კოტაიკის რაიონში, სომხეთში. ტაძარი აებულია XII საუკუნეში |
| 22 |  |
მასტარა | (სომხ. Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցի) — V საუკუნის ტაძარი სოფ. მასტარაში, ქ. ტალინთან ახლოს , არაგაცოტნის რაიონი, სომხეთში |
| 23 |  |
ნორავანქი (სომხ. Նորավանք | თარიღდება XIII საუკუნით ქ. ეხეგნაძორი |