რობერტ ვან დე გრააფი

რობერტ ვან დე გრააფი
	ინგლ. Robert Jemison Van de Graaff
დაბ. თარიღი	20 დეკემბერი, 1901
დაბ. ადგილი	Tuscaloosa
გარდ. თარიღი	16 იანვარი, 1967 (65 წლის)
გარდ. ადგილი	ბოსტონი
მოქალაქეობა	აშშ
საქმიანობა	ფიზიკოსი და უნივერსიტეტის პროფესორი
მუშაობის ადგილი	პრინსტონის უნივერსიტეტი და მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტი
ალმა-მატერი	ალაბამის უნივერსიტეტი, პრინსტონის უნივერსიტეტი, პარიზის უნივერსიტეტი და დედოფლის კოლეჯი
ჯილდოები	ელიოტ კრესონის მედალი , ტომ ბონერის პრემია ბირთვულ ფიზიკაში , როდსის სტიპენდია , Dennis Gabor Medal and Prize და ამერიკის ფიზიკის საზოგადოების წევრი
	რობერტ ვან დე გრააფი ვიკისაწყობში

რობერტ ვან დე გრააფი (ინგლ. Robert Jemison Van de Graaff; დ. 20 დეკემბერი, 1901, ტასკალუსა — გ. 16 იანვარი, 1967, ბოსტონი) — ამერიკელი ფიზიკოსი, რომელიც გამოირჩეოდა მაღალი ძაბვის ვან დე გრააფის გენერატორების დიზაინითა და კონსტრუქციით. სიცოცხლის ბოლომდე მუშაობდა მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიურ ინსტიტუტში.^[8]

ბიოგრაფია

რობერტ ჯემისონ ვან დე გრაფი დაიბადა 1901 წელს ჯემისონ-ვან დე გრაფის მამულში, ტასკალუსაში. მამამისი წარმოშობით ჰოლანდიელი იყო.^[9]

მისი სამი უფროსი ძმა ადრიან, უმცროსი, ჰარგროუვი და უილიამი იყვნენ სამხრეთ კოლეჯის ფეხბურთელები. ტასკალუსაში ალაბამას უნივერსიტეტში რობერტმა მიიღო ბაკალავრის ხარისხი მათემატიკაში (1922 წ.) და მაგისტრის ხარისხი მექანიკურ ინჟინერიაში (1923).

„ალაბამა ფოვერ ქომპანი“-ში ერთი წლის მუშაობის შემდეგ, 1925 წელს ვან დე გრაფი დაესწრო მარი კიურის ლექციებს სორბონაში. 1926 წელს მან მიიღო მეორე ბაკალავრის ხარისხი ოქსფორდის უნივერსიტეტში როდოსის სტიპენდიით, 1928 წელს დაამთავრა ოქსფორდის უნივერსიტეტი ფილ. ჯონ სილი ტაუნსენდის ხელმძღვანელობით.^[10]

ვან დე გრააფი იყო ვან დე გრააფის გენერატორის გამომგონებელი, მოწყობილობა, რომელიც აწარმოებს მაღალ ძაბვას. 1929 წელს მან შექმნა თავისი პირველი ასეთი გენერატორი, რომელიც აწარმოებდა 80000 ვოლტს. 1933 წლისთვის მან ააშენა უფრო დიდი გენერატორი, რომელიც გამოიმუშავებს 7 მილიონ ვოლტს.^[11]

1929-1931 წლებში ცხოვრობდა პრინსტონში, გახდა ეროვნული მკვლევარი და 1931-1934 წლებში მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიური ინსტიტუტის მკვლევარი. 1934 წელს გახდა ასოცირებული პროფესორი (იქ დარჩა 1960 წლამდე). 1936 წელს დაჯილდოვდა ელიოტ კრესონის მედლით.

მეორე მსოფლიო ომის დროს ვან დე გრააფი იყო მაღალი ძაბვის რადიოგრაფიული პროექტის დირექტორი. მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ მან ჯონ ტრამპთან ერთად წამოიწყო მაღალი ძაბვის საინჟინრო კორპორაცია (HVEC). 1950-იან წლებში მან გამოიგონა საიზოლაციო ბირთვიანი ტრანსფორმატორი, რომელიც აწარმოებს მაღალი ძაბვის მუდმივ დენს. მან ასევე შეიმუშავა ტანდემის გენერატორის ტექნოლოგია.

ამერიკის ფიზიკურმა საზოგადოებამ მას გადასცა თ. ბონერის პრიზი (1965) ელექტროსტატიკური ამჩქარებლების შემუშავებისთვის.

ვან დე გრაფი გარდაიცვალა 1967 წლის 16 იანვარს ბოსტონში, მასაჩუსეტსი.

მისი გარდაცვალების წელს შეიქმნა პროგრესული როკ-ჯგუფი Van Der Graaf Generator, რომელსაც მისი სახელი ეწოდა, მიუხედავად სახელწოდებაში დაშვებული ორთოგრაფიული შეცდომისა. მის სახელს ატარებს ასევე ვან დე გრააფის კრატერი მდებარე მთვარის უკანა მხარეს.

სქოლიო

↑ ^1.0 ^1.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^2.0 ^2.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^3.0 ^3.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>
↑ ^4.0 ^4.1 Rhodes Scholar Database
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q88887963"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1204346"></a>
↑ https://www.fi.edu/en/laureates/robert-j-van-de-graaff
↑ https://www.aps.org/programs/honors/prizes/bonner.cfm
↑ https://www.iop.org/about/awards/silver-subject-medals/dennis-gabor-medal-and-prize-recipients
↑ Van de Graaf, Robert Jemison, 1901-1967.
↑ Van de Graaff History. Jemison-Van de Graaff Mansion (official website). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 თებერვალი 2009. ციტირების თარიღი: 10 July 2010
↑ „February 12, 1935: Patent granted for Van de Graaff generator“. APS News. February 2011.
↑ Robert Jemison Van de Graaff was born on December 20, 1901 in Tuscaloosa, Alabama. დაარქივებულია ორიგინალიდან — ოქტომბერი 24, 2017. ციტირების თარიღი: August 23, 2004

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-1] 1.0 ^1.1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13136"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|ბროკჰაუზის_ენციკლოპედია]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-2] 2.0 ^2.1 ბროკჰაუზის ენციკლოპედია
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q47461344"_data-entity-id="Q2664168">[http://www.enciclopedia.cat/enciclop%C3%A8dies/gran-enciclop%C3%A8dia-catalana/EC-GEC-0069500.xml_Gran_Enciclopèdia_Catalana]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:ca:Grup_Enciclopèdia|Grup_Enciclopèdia]],_1968.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a></div>-3] 3.0 ^3.1 Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076"_data-entity-id="Q88887963">Rhodes_Scholar_Database<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q88887963"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1204346"></a></div>-4] 4.0 ^4.1 Rhodes Scholar Database
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q88887963"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1204346"></a>

[[https://www.fi.edu/en/laureates/robert-j-van-de-graaff_https://www.fi.edu/en/laureates/robert-j-van-de-graaff]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-5] ttps://www.fi.edu/en/laureates/robert-j-van-de-graaff

[[https://www.aps.org/programs/honors/prizes/bonner.cfm_https://www.aps.org/programs/honors/prizes/bonner.cfm]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-6] ttps://www.aps.org/programs/honors/prizes/bonner.cfm

[[https://www.iop.org/about/awards/silver-subject-medals/dennis-gabor-medal-and-prize-recipients_https://www.iop.org/about/awards/silver-subject-medals/dennis-gabor-medal-and-prize-recipients]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-7] ttps://www.iop.org/about/awards/silver-subject-medals/dennis-gabor-medal-and-prize-recipients

[8] Van de Graaf, Robert Jemison, 1901-1967.

[jemisonmansion-9] Van de Graaff History. Jemison-Van de Graaff Mansion (official website). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 6 თებერვალი 2009. ციტირების თარიღი: 10 July 2010

[10] „February 12, 1935: Patent granted for Van de Graaff generator“. APS News. February 2011.

[bnl-11] Robert Jemison Van de Graaff was born on December 20, 1901 in Tuscaloosa, Alabama. დაარქივებულია ორიგინალიდან — ოქტომბერი 24, 2017. ციტირების თარიღი: August 23, 2004

[8]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[9]

[10]

[11]

რობერტ ვან დე გრააფი
ინგლ. Robert Jemison Van de Graaff

დაბ. თარიღი	20 დეკემბერი, 1901(1901-12-20)^[1] ^[2] ^[3]
დაბ. ადგილი	Tuscaloosa
გარდ. თარიღი	16 იანვარი, 1967(1967-01-16)^[1] ^[2] ^[3] (65 წლის)
გარდ. ადგილი	ბოსტონი
მოქალაქეობა	აშშ
საქმიანობა	ფიზიკოსი და უნივერსიტეტის პროფესორი
მუშაობის ადგილი	პრინსტონის უნივერსიტეტი და მასაჩუსეტსის ტექნოლოგიის ინსტიტუტი
ალმა-მატერი	ალაბამის უნივერსიტეტი, პრინსტონის უნივერსიტეტი, პარიზის უნივერსიტეტი და დედოფლის კოლეჯი^[4]
ჯილდოები	ელიოტ კრესონის მედალი^[5] , ტომ ბონერის პრემია ბირთვულ ფიზიკაში^[6] , როდსის სტიპენდია^[4] , Dennis Gabor Medal and Prize^[7] და ამერიკის ფიზიკის საზოგადოების წევრი
რობერტ ვან დე გრააფი ვიკისაწყობში