პართამასირი
პართამასირი (სომხ. Պարթամասիր) ასევე პარტამასირი და პართომასირისი — დიდი სომხეთის მეფე არშაკუნიანების საგვარეულო დინასტიიდან. პართამასირი სამეფო ტახტზე აშხადარის შემდეგ ავიდა, მისი მმართველობა დაიწყო 113 წელს და დასრულდა 114, მის შემდეგ კი ტახტზე ვალარშ I ავიდა. პართამასირი პართიელი მონარქის პაკორ II-ის სამი ვაჟიდან ერთ-ერთი იყო.[1] მამის მხრიდან აშხადარი იყო პართიის სამეფო დიასტიის წევრი, შესაბამისად კავშირი ჰქონდა არშაკუნიანების დინასტიასთან.[2] იმ ფაქტის გარდა, რომ ის სომხეთის მეფე იყო, ძალიან მწირი ინფორმაცია არის შემორჩენილი მასზე.
| პართამასირი | |
|---|---|
| Պարթամասիր | |
| დიდი სომხეთის მეფე | |
| მმართ. დასაწყისი: | 113 |
| მმართ. დასასრული: | 114 |
| წინამორბედი: | აშხადარი |
| მემკვიდრე: | ვალარშ I |
| პირადი ცხოვრება | |
| დაბ. თარიღი: | უცნობია |
| გარდ. თარიღი: | 114 |
| დინასტია: | არშაკუნიანების დინასტია |
113 მისმა ბიძა (ბიძა მამის მხრიდან) ოროზ I-მა რომის იმპერატორ ტრაიანესთან ომის თავიდან აცილებისა და მასთან მშვიდობის შენარჩუნების მიზნით პართამასირის ძმა და პაკორ II-ის კიდევ ერთი ვაჟი აშხადარი სომხეთის სამეფო ტახტიდან გადააყენა და მის ადგილას პართამასირი დასვა.[3][4] თავდაპირველად აშხადარი სომხეთის სამეფო ტახტზე ოროზ I-მა დანიშნა რომთან კონსულტაციის გარეშე[5], თუმცა რომაელთა მხარდაჭერის მიუხედავად ტრაიანემ ოროზის ქმედება ომის დაწყების წინაპირობად მიიღო, რის გამოც საბოლოოდ ოროზს აშხადარის ტახტიდან გადაყენება მოუწია.[6]
როდესაც ტრაიანემ თავისი არმიით პართია მიაღწია, მას პართამასირი შეხვდა. პართამასირს იმედი ჰქონდა, რომ თავის მეფობას შეინარჩუნებდა. თავდაპირველად ტრაიანემ მოუსმინა პართამასირს, თუმცა საბოლოოდ უარი განუცხადა მეფობის შენარჩუნებაზე.[7] პართამასირის თხოვნის უარყოფის შემდეგ, ტრაიანემ სომხეთის ანექსია მოახდინა და რომის იმპერიას შეუერთა როგორც პროვინცია.[8]
ტრაიანემ პართამასირი უკან სახლში პართიაში გაგზავნა, თვითონ კი სამხედრო კამპანია განაგრძო.[9] პართიისაკენ მიმავალ გზაზე პართამასირი გაურკვეველ ვითარებაში გაუჩინარდა[10], ერთ-ერთი მოსაზრებით პართამასირი ტრაიანეს ბრძანებით მოკლეს.[11]
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- არშაკუნიანები სამეფო დინასტია დაარქივებული 2005-12-14 საიტზე Wayback Machine.
- სომხეთის არშაკუნიანების დინასტია
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Potts, Araby the Blest: Studies in Arabian Archaeology, p.151
- ↑ Farrokh, Shadows in the Desert: Ancient Persia at War, p.158
- ↑ Potts, Araby the Blest: Studies in Arabian Archaeology, p.p.150&151
- ↑ Yarshater, The Cambridge History of Iran, Volume 3, p.87
- ↑ Yarshater, The Cambridge History of Iran, Volume 3, p.87
- ↑ Bunson, A Dictionary of the Roman Empire, p.303
- ↑ Bunson, A Dictionary of the Roman Empire, p.313
- ↑ Bunson, A Dictionary of the Roman Empire, p.313
- ↑ Bunson, A Dictionary of the Roman Empire, p.313
- ↑ Bunson, A Dictionary of the Roman Empire, p.313
- ↑ Yarshater, The Cambridge History of Iran, Volume 3, p.88