მარიის სასახლე (სანქტ-პეტერბურგი)

მარიას სასახლე, აგრეთვე ცნობილი როგორც მარიინსკის სასახლე (რუს. Мариинский дворец) — ბოლო ნეოკლასიკურ სტილში ნაგები იმპერიული სასახლე სანქტ-პეტერბურგში, რუსეთი. სასახლე აშენდა 1839-1844 წლებში სამეფო კარის არქიტექტორი ანდრეი სტაკენშნეიდერის პროექტით.

მარიის სასახლე
ადგილობრივი ქვიშის მოწითალო-მოყავისფრო აგურით ნაგები მარიის სასახლის ფასადი, ვასილი სადოვნიკოვის ნახატი
ილია რეპინის „სახელმწიფო საბჭოს სესია სასახლის დიდ დარბაზში“

სასახლე დგას წმინდა ისაკის საკათედრო ტაძრის პირდაპირ 99 მეტრი სიგანის ლურჯი ხიდის გადაღმა. მე-18 საუკუნეში ეს ადგილი ეკუთვნოდა ზახარ ჩერნიაშოვს, სადაც მისი სახლი იდგა (1762-1768), რომელსაც დროდადრო უთმობდნენ კონდეს პრინცსა და სხვა უცხოელ ძვირფას სტუმრებს რუსეთის დედაქალაქში ვიზიტისას. 1825-1839 წლებში ჩერნიაშოვის სახლში სამხედრო სკოლა იმყოფებოდა, სადაც მიხეილ ლერმონტოვი სწავლობდა ორი წელი.

სტაკენშნეიდერის სასახლის იდეა იმპერატორ ნიკოლოზ I-ს გაუჩნდა მისი ქალიშვილის დიდი გრაფინია მარია ნიკოლოზის ასულისთვის ჩუქების მიზნით, იუჟინ დე ბოჰარნესის ვაჟთან ქორწინებასთან დაკავშირებით. მიუხედავად იმისა, რომ მიწითალო-მოყავისფრო ფასადი კორინთული კოლონებით ტრადიციულ ნეოკლასიკურ წყობაშია გადაწყვეტილი, მთელი დიზაინი XVII საუკუნის ფრანგული ბაროკოს ზეგავლენით შეიქმნა. ასევე შეინიშნება რენესანსის ეკლექტიური ზეგავლენა ექტერიერის ორნამენტებსა და ინტერიერის დეკორაციებზე. შენობის ყოველი მთავარი დარბაზი სხვადასხვა ისტორიულ სტილშია გადაწყვეტილი.

მარიას სასახლე იმპერიის საკუთრებაში 1884 წელს დაბრუნდა, მის განკარგვაში რჩება 1917 წლამდე, და აქ განლაგებული იყო რუსეთის იმპერიის სახელმწიფო საბჭო, სახ. კანცელარია და მინისტრთა საბჭო. სახელმწიფო საბჭოს სესიათა დიდი დარბაზის დიზაინი ეკუთვნის ლეონ ბენუას (1906). 1902 წლის 2 აპრილს ტერორისტების მიერ სასახლის ვესტიბიულში მოკლულ იქნა შინაგან საქმეთა მინისტრი, დმიტრი სიპიაგინი.

დროებითმა მთავრობამ სასახლე საკუთარ მფლობელობაში აიღო 1917 წლის მარტში და გადასცა რუსეთის რესპუბლიკის საბჭოს. ოქტომბრის რევოლუციის შემდეგ სასახლეში სხვადასხვა საბჭოთა სამინისტროები და აკადემიები სახლობდნენ. დიდი სამამულო ომის დროს მასში ჰოსპიტალი იყო განთავსებული და იგი ინტენსიური დაბომბვის ქვეშ მოჰყვა. ომის შემდეგ სასახლე ლენინგრადის საქალაქო საბჭოს მფლობელობაში გადავიდა, 1991 წელს კი სანქტ-პეტერბურგის აღმასრულებელ ასამბლეას გადაეცა.

ლიტერატურა რედაქტირება

  • Белякова З. И. Мариинский дворец (Серия: Дворцы и особняки Санкт-Петербурга). — СПб: Белое и чёрное, 1996
  • Петров Г. Ф. Дворец у Синего моста: Мариинский дворец в Санкт-Петербурге. — СПб.: Logos, 2007. ISBN 978-5-87288-358-6
  • Т. А. Петрова Дворец великой княгини Марии Николаевны-СПб Белое и чёрное, 1997
  • Belyakova Zoia. Grand Duchess Maria Nikolayevna and her Palace in St.Petersburg,1994
  • Веретин А. И., Петров Г. Ф. Мариинский дворец в истории Санкт-Петербурга и России. СПб. 1995г

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება