ლეგირებული ფოლადი

ლეგირებული ფოლადი — ფოლადი, რომელსაც საექსპლუატაციო და ტექნოლოგიური თვისებების გასაუმჯობესებლად დამატებული აქვთ მალეგირებელი ელემენტები. ლეგირებული ფოლადი არის მცირედ ლეგირებული (მალეგირებელი ელემენტების რაოდენობა 2,5%-დე), საშუალოდ ლეგირებული (2.5-10%) ან უხვად ლეგირებული (10%-ზე მეტი). ლეგირებული ფოლადების კლასიფიკაციას მათი სტრუქტურის, დანიშნულების და შედგენილობის მიხედვით ახდენენ. სტუქტურების მიხედვით ლეგირებული ფოლადები დაყოფილია რამდენიმე კლასად: პერლიტური კლასი (პერლიტის ან მისი რომელიმე სახეობის - სორბიტის, ტროსტიტის და მისთანა - სტრუქტურის მქონე ფოლადები; მარტენსიტული კლასი ( დაბალია ამ კლასის ფოლადების წრთობის კრიზისული სიჩქარე; ნორმალიზაციის შემდეგ მათ აქვთ მარტენსიტის სტრუქტურა); აუსტენიტური კლასი (დამახასიათებელია აუსტენიტის დაშლის მეტად დაბალი ტემპერატურა); ფერიტული კლასი (ამ კლასის ფოლადების შედგენილობაში აუსტენიტის არის შემამცირებელი ელემენტებია); კარბიდული კლასი (გაერთიანებულია ისეთი ფოლადები, რომლებშიც ნახშირბადის და კარბიდების წარმომქმნელი ელემენტები შედარებით დიდი რაოდენობითაა).

დანიშნულების მიხედვით განასხვავებენ კონსტრუქციულ, საიარაღო და განსაკუთრებული თვისებების მქონე უჟანგავ, მხურვალმტკიცე, მხურვალმედეგ, ცვეთაგამძლე და სხვა ფოლადებსა და შენადნობებს. ხოლო შედგენილობის მიხედვით - ნიკელიან, ქრომიან, ქრომნიკელიან, ქრომნიკელმოლიბდენიან, ქრომმანგანუმაზოტიან და სხვა ლეგირებული ფოლადებს. ლეგირებული ფოლადების მარკირება ხდება მათი ქიმიური შედგენილობის შესაბამისად. პირველი ციფრი ფოლადის მარკაში ნახშირბადის რაოდენობას აღნიშნავს. კონსტრუქციულ ფოლადებში აღნიშნულია %-ის მეასედი ოდენობით, საიარაღო ფოლადებში %-ის მეათედი ოდენობით. ყოველი მალეგირებელი ელემენტი სხვადასხვა ასოთი აღინიშნება (როგორც წესი მალეგირებელი ელემენტის სახელის პირველი ასოთი. განსხვავებულია რუსული (საბჭოთა) და ევროპული ჩაწერის სტანდარტები). ასოების შემდეგ დასმული ციფრები აღნიშნავენ ფოლადში მალეგირებელი ელემენტების შემცველობას.

იხილეთ აგრეთვე

ლიტერატურა

ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 6, თბ., 1983. — გვ. 155.

რესურსები ინტერნეტში

მეტალები და შენადნობები დაარქივებული 2012-03-19 საიტზე Wayback Machine.
ლეგირებული ფოლადი: თვისებები და გამოყენება დაარქივებული 2011-04-19 საიტზე Wayback Machine.