იური სოლომინი (რუს. Ю́рий Мефо́дьевич Соло́мин, დ. 18 ივნისი, 1935, ჩიტა — გ. 11 იანვარი, 2024, მოსკოვი[1]) — საბჭოთა და რუსი თეატრისა და კინოს მსახიობი, რეჟისორი და თეატრალური პედაგოგი. სსრკ სახალხო არტისტი (1988). რუსეთის (1974) და ყირგიზეთის (1996) სახალხო არტისტი. „მამულის წინაშე დამსახურებისათვის ორდენის“ სრული კავალერი.

იური სოლომინი

რუს. Ю́рий Мефо́дьевич Соло́мин
დაბადების თარიღი 18 ივნისი, 1935
ჩიტა
გარდაცვალების თარიღი 11 იანვარი, 2024 (88 წლის)
მოსკოვი
საქმიანობა მსახიობი
ჯილდოები სსრკ სახალხო არტისტი

ბიოგრაფია რედაქტირება

იური სოლომინი დაიბადა ჩიტაში, 1935 წლის 18 ივნისს. 1957 წელს, სასწავლებლის დამთავრების შემდეგ, ჩაირიცხა მოსკოვის მცირე თეატრის დასში. საბჭოთა რეპერტუარის პიესებში ახალგაზრდა მსახიობმა დაიწყო ეპიზოდური როლებით და მალე მთავარი როლების შესრულებაზე გადავიდა. მისი სცენური როლებიდან აღსანიშნავია ხლესტაკოვი (ნ. გოგოლის „რევიზორი“), პროტასოვი (ლ. ტოლსტოის „ცოცხალი ლეში“), ვოინიცკი (ა. ჩეხოვის „ძია ვანია“), სირანო დე ბერჟერაკი (ე. როსტანის „სირანო დე ბერჟერაკი“) მეფე თედორე (ა. ტოლსტოის „მეფე თედორე ივანეს ძე“). 1980 წლიდან თეატრში რეჟისორადაც მუშაობდა.

1988 წლიდან იყო მცირე თეატრის სამხატვრო ხელმძღვანელი.

1961 წლიდან ასწავლიდა შჩეპკინის სახელობის თეატრალურ სასწავლებელში. იყო პროფესორი და უცხოელ სტუდენტებთან ატარებდა მასტერ-კლასებს ამერიკაში, იაპონიაში, სამხრეთ კორეაში.

მისი დებიუტი კინემატოგრაფში შედგა 1960 წელს, რეჟისორ ი. ანენსკის ფილმში „უძილო ღამე“. საკავშირო აღიარება მსახიობს მოუტენა პავლე კოლცოვის როლმა ფილმში „მისი აღმატებულების ადიუტანტი“. ამის შემდეგ მან მთავარი როლი ბევრჯერ შეასრულა, მათ შორის აკირა კუროსავას ოსკაროსან ფილმში „დერსუ უზალა“, ასევე „ბლოკადა“, „ღამურა“, „სკსს უფლებამოსილია განაცხადოს“ და სხვა. როგორც რეჟისორმა, გადაიღო ფილმები: „სკანდალური შემთხვევა ბრიკმელში“ (1981), „მისი ცხოვრების ნაპირი“ (1985), „თავიდან იყო სიტყვა“ (1992) და სხვა.

1990 წლის 8 სექტემბრიდან 1991 წლის 15 ნოემბრამდე იყო რსფსრ-ის კულტურის მინისტრი.

2023 წლის ნოემბერში მსახიობმა ინსულტი გადაიტანა მსუბუქ ფორმებში.

გარდაიცვალა 2024 წლის 11 იანვარს. დაკრძალვის ცერემონია გაიმართება მცირე თეატრში 15 იანვარს და გარდაცვლილის ნების თანახმად, მას დაკრძალავენ მეუღლის გვერდით, ტროეკუროვის სასაფლაოზე.

ფილმოგრაფია რედაქტირება

წელი ქართულად მშობლიური სახელწოდება როლი
1960 უძილო ღამე Бессонная ночь კაუროვი, ინჟინერი
1965 ერთი პოლკის მუსიკოსები Музыканты одного полка ალექსეი ილიუტინსკი
1965 დევნა Погоня ნიკოლაი, მაიორი
1966 დედის ერთგულება Верность матери დიმიტრი ულიანოვი
1967 გაზაფხული ოდრაზე Весна на Одере ალექსანდრე მეშჩერსკი
1967 სულით ძლიერნი Сильные духом გერმანელი მაიორი
1969 წითელი კარავი Красная палатка ტროიანცი, ინჟინერი
1969 მისი აღმატებულების ადიუტანტი Адъютант его превосходительства პავლე კოლცოვი, გენერლის ადიუტანტი
1970 ცეცხლიანი ზღვა Море в огне კაპიტანი პეტროვი
1971 სამძებრო სამსახურის ინსპექტორი Инспектор уголовного розыска გოლოვკო, მილიციის მაიორი
1972 ხტომის ნებართვა Право на прыжок ახალი მწვრთნელი
1975 დერსუ უზალა Дерсу Узала ვლადიმერ არსენიევი
1975 სოკოლოვო Соколово გენერალი შაფარენკო
1977 გზანი წამებისანი Хождение по мукам ივან ტელეგინი
1978 სასკოლო ვალსი Школьный вальс პავლე კნუშევსკი, ზოსიას მამა
1981 სიჩუმის ყვირილი Крик тишины გამომძიებელი დრონოვი
1983 ვილა „გრეტას“ საიდუმლოება Тайна виллы «Грета» დეპუტატი ოკორესი
2004 მოსკოვური საგა Московская сага ექიმი გრადოვი
2005 თოლია Чайка სორინი
1984 მისი ცხოვრების ნაპირი Берег его жизни ნიკოლოზ მიკლუხო-მაკლაი
1984 სკსს უფლებამოსილია განაცხადოს ТАСС уполномочен заявить სლავინი, სუკ-ის პოლკოვნიკი
1985 სოფია კოვალევსკაია Софья Ковалевская დიდი მთავარი
2003 პრეტენდენტი Претендент გადამდგარი ადმირალი
2008 დაუმარცხებელი Непобедимый გენერალ-ლეიტენანტი როკოტოვი
2009 ისაევი Исаев ვლადიმიროვი, ისაევის მამა

ჯილდოები და აღიარება რედაქტირება

  • 2023 — იმიერბაიკალეთის მხარის საპატიო მოქალაქე
  • 1971 — რსფსრ დამსახურებული არტისტი
  • 1974 — რსფსრ სახალხო არტისტი
  • 1985 — ხალხთა მეგობრობის ორდენი
  • 1988 — სსრკ სახალხო არტისტი
  • 1996 — ყირგიზეთის სახალხო არტისტი
  • 1984 — სუკ-ის პრემია ლიტერატურისა და ხელოვნების დარგში
  • 1995 — IV ხარისხის მამულის წინაშე დამსახურებისათვის ორდენი
  • 1999 — III ხარისხის მამულის წინაშე დამსახურებისათვის ორდენი
  • 2005 — II ხარისხის მამულის წინაშე დამსახურებისათვის ორდენი
  • 2015 — I ხარისხის მამულის წინაშე დამსახურებისათვის ორდენი

მსახიობის სახელს ატარებს ასტეროიდი №10054, რომელიც 1987 წელს აღმოაჩინა საბჭოთა ასტრონომმა ლიუდმილა ჩერნიხმა ყირიმის ობსერვატორიაში.[2]

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. https://kino-cccp.net/dir/43-1-0-3884
  2. Schmadel, Lutz D. Dictionary of Minor Planet Names (ინგლ.). — Fifth Revised and Enlarged Edition. — B., Heidelberg, N. Y.: Springer, 2003. — P. 719. — ISBN 3-540-00238-3.