ირმა რატიანი

ქართველი ლიტერატურათმცოდნე და მთარგმნელი

ირმა რატიანი (დ. 19 ივლისი, 1967, თბილისი) — ქართველი ლიტერატურათმცოდნე და მთარგმნელი. ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი (2003), პროფესორი (2004), თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის პროფესორი (2006).

ირმა რატიანი
დაბ. თარიღი 19 ივლისი, 1967(1967-07-19) (57 წლის)
დაბ. ადგილი თბილისი, საქართველოს სსრ, სსრკ
მოქალაქეობა  სსრკ
 საქართველო
საქმიანობა ლიტერატურათმცოდნე, მთარგმნელი, უნივერსიტეტის პროფესორი[1] და man of letters[1]
ალმა-მატერი ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტი და თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
სამეცნიერო ხარისხი ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი

ბიოგრაფია

რედაქტირება

დაამთავრა ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტი და ამავე უნივერსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტის ასპირანტურა, ლიტერატურის თეორიის სპეციალობით. 1994 წელს გახდა ფილოლოგიის მეცნიერებათა კანდიდატი, ხოლო 2003 წელს — ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი. 2004 წლიდან 2006 წლამდე იყო შოთა რუსთაველის ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტის ლიტერატურის თეორიის განყოფილების ხელმძღვანელი, ხოლო 2006 წლიდან დღემდე — ამ ინსტიტუტის დირექტორია. 2004-2006 წლებში იყო თბილისის სახელმწიფო უნივეტსიტეტის ფილოლოგიის ფაკულტეტის პროფესორი, ხოლო 2006 წლიდან დღემდე — ამავე უნივერსიტეტის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტის, ზოგადი და შედარებითი ლიტერატურათმცოდნეობის მიმართულების ხელმძღვანელი და სრული პროფესორია.

ირმა რატიანმა სამგზის მიიღო JSPS (მეცნიერების მხარდამჭერი იაპონური საზოგადოება)-ის სტიპენდია და მუშაობდა ოსაკის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ენებისა და კულტურის ფაკულტეტზე. 2005 წელს, აშშ სახელმწიფო დეპატამენტის საგანმანათლებლო და კულტურულ ურთიერთობათა ბიუროს უნივერსიტეტთა პარტნიორობის საგრანტო პროგრამის ფარგლებში, სამეცნიერო სტაჟირებით აშშ ცენტრალური აზია-აფრიკის ინსტიტუტში, ჯონს ჰოპკინზის უნივერსიტეტსა და წმ. იოანეს კოლეჯში იმყოფებოდა. არის არაერთი საერთაშორისო სტიპენდიის მფლობელი, მათ შორის: DAAD-ის და კემბრიჯის უნივერსიტეტის სტიპენდიებისა. არაერთგზის მიღებული აქვს ერასმუსისა და ერასმუს + სტიპენდიები აკადემიური მიმართულებით.

2007 წლიდან დღემდე არის საერთაშორისო სიმპოზიუმის — „ლიტერატურათმცოდნეობის თანამედროვე პრობლემები“ უცვლელი ორგანიზატორი, არაერთი ლოკალური და საერთაშორისო საგრანტო პროექტის ხელმძღვანელი და მონაწილე, მრავალი სამეცნიერო წიგნისა და კრებულის რედაქტორი. ავტორია 100-ზე მეტი გამოქვეყნებული ნაშრომისა.

2022 წელს, ირმა რატიანის ხელმძღვანელობით, თბილისში ჩატარდა შედარებითი ლიტერატურის მსოფლიო კონგრესი, რომელმაც1000-ზე მეტ მონაწილეს უმასპინძლა.

2008 წელს გამოქვეყნდა მის მიერ იაპონურიდან ქართულ ენაზე ნათარგმნი „100 უძველესი ლექსი".

სხვა კვალიფიკაცია:

რედაქტირება
 
ირმა რატიანი, 2018
  • კომპარატივისტული ლიტერატურის ქართული ასოციაციის პრეზიდენტი;
  • კომპარატივისტული ლიტერატურის საერთაშორისო ასოციაციის ბორდის წევრი;
  • ყოველწლიური ლიტერატურულ-თეორიული რეფერირებადი საერთრაშორისო სამეცნიერო ჟურნალის - „სჯანი“ - რედაქტორი.

მონოგრაფიები

რედაქტირება
  • Anti-utopian Mood, Literature, and Liminality. Peter Lang GmbH, 2020.
  • Georgian Literature and the World Literary Process. Peter Lang GmbH, 2018.
  • ქართული მწერლობა და მსოფლიო ლიტერატურული პროცესი. თბ. თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2018.
  • ტექსტი და ქრონოტოპი. თბ., თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2010
  • ქრონოტოპი ილია ჭავჭავაძის პროზაში. ხუთი თხზულების ანალიზი. თბ., გამომცემლობა „უნივერსალი", 2006
  • ქრონოტოპი ანტიუტოპიურ რომანში. ესქატოლოგიური ანტიუტოპიის ინტერპრეტაციისათვის. თბ., თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2005

სამეცნიერო წიგნები და სახელმძღვანელოები

რედაქტირება
  • Identifying Cultural Intersections in the Works of Shota Rustaveli and Nizami Ganjavi. Cambridge Svholars Publishing, 2024.
  • ლიტერატურული ჟანრები, თბ. 2023, გამომცმელობა „მწიგნობარი".
  • ლიტერატურული მიმდინარეობები, თბ. 2018, გამომცმელობა „მწიგნობარი"
  • Literature In Exile. 20the Century Experience. Cambridge Svholars Publishing, 2016
  • Totalitarianism and Literary Discourse. 20th Century Experience. Cambridge Svholars Publishing, 2012
  • XVI-XVIII საუკუნეების ქართული ლიტერატურა. აღმოსავლური და დასავლური კულტურულ–ლიტერატურული პროცესების გზაშესაყარზე. თბ., გამომცემლობა „უნივერალი", 2012 (თანაავტორი და რედაქტორი)
  • ლიტერატურისმცოდნეობის შესავალი, თბ., GCLA Press, 2012 (თანაავტორი და რედაქტორი)
  • ფაბულა და სიუჟეტი. თბ., ლიტერატურის ინსტიტუტის გამომცემლობა, 2011
  • ჟანრის თეორია. თბ., ლიტერატურის ინსტიტუტის გამომცემლობა, 2009
  • ლიტერატურის თეორია. XX საუკუნის ძირითადი მეთოდოლოგიური კონცეფციები და მიმდინარეობანი. –თბ., შოთა რუსთაველის ქართული ლიტერატურის ინსტიტუტის გამომცემლობა, 2008 (თანაავტორი და რედაქტორი)

მხატვრული თარგმანი კომენტარებით

რედაქტირება
  • ასი უძველესი იაპონური ლექსი. თბ., გამომცემლობა „სიესტა", 2008

პუბლიცისტურ-ესეისტური წიგნი

რედაქტირება
  • იაპონური დღიურები. თბ., გამომცემლობა „საარი", 2000
  • Японский дневник. – Издательство «Сервис», 2002

რესურსები ინტერნეტში

რედაქტირება
  1. 1.0 1.1 Czech National Authority Database