თვლის ათობითი სისტემა
|
ამ სტატიას ამჟამად აქტიურად არედაქტირებს Irmaguru. გთხოვთ, ნუ შეიტანთ მასში ცვლილებებს, სანამ ეს განცხადება არ გაქრება. წინააღმდეგ შემთხვევაში, შესაძლოა, მოხდეს რედაქტირების კონფლიქტი. თარგის ჩასმის თარიღი: 2025-01-4. მიმდინარეობს სტატიის აქტიური დამუშავება. მომხმარებლის სახელის და თარიღის ავტომატურად მისათითებლად, გამოიყენეთ თარგი {{subst:მუშავდება}} |
თვლის ათობითი სისტემა — თვლის პოზიციური, სტანდარტული სისტემა 10-ის ფუძით. ამ სისტემის ნებისმიერი რიცხვის დასაწერად სულ 10 ნიშანი/სიბოლო გამოიყენება. ეს სიმბოლოებია არაბული ციფრები: 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, და 9.
ათობით სისტემაში ნებისმიერი რიცხვი ჩაიწერება 10-ის ხარისხების საშუალებით. მაგალითად, 8691 = 8 * 103 + 6 * 102 + 9 * 101 + 1 * 100.
უძველესი ცივილიზაციების მრავალი ციფრული სისტემა იყენებს ათს და მის ძალას რიცხვების წარმოსადგენად, შესაძლოა იმიტომ, რომ ორ ხელზე ათი თითია და ადამიანებმა დათვლა დაიწყეს თითების გამოყენებით. მაგალითებია ჯერ ეგვიპტური ციფრები, შემდეგ ბრაჰმის ციფრები, ბერძნული ციფრები, ებრაული ციფრები, რომაული ციფრები და ჩინური ციფრები.[5] ამ ძველ ციფრულ სისტემებში ძალიან დიდი რიცხვების წარმოდგენა რთული იყო და მხოლოდ საუკეთესო მათემატიკოსებს შეეძლოთ დიდი რიცხვების გამრავლება ან გაყოფა. ეს სირთულეები მთლიანად მოგვარდა ინდუ-არაბული რიცხვითი სისტემის შემოღებით მთელი რიცხვების წარმოდგენისთვის. ეს სისტემა გაფართოვდა, რათა წარმოადგენდეს რამდენიმე არამთლიანი რიცხვს, რომელსაც ეწოდება ათობითი წილადები ან ათობითი რიცხვები, ათწილადი რიცხვითი სისტემის ფორმირებისთვის.
არსებობს კიდევ ორობითი, რვაობითი და თექვსმეტობითი თვლის სისტემები, რომლებიც ინფორმატიკაში გამოიყენება.
წარმოშობა
რედაქტირება
უძველესი ცივილიზაციების მრავალი ციფრული სისტემა იყენებს ათს და მის ძალას რიცხვების წარმოსადგენად, შესაძლოა იმიტომ, რომ ორ ხელზე ათი თითია და ადამიანებმა დათვლა დაიწყეს თითების გამოყენებით. მაგალითებია ჯერ ეგვიპტური ციფრები, შემდეგ ბრაჰმის ციფრები, ბერძნული ციფრები, ებრაული ციფრები, რომაული ციფრები და ჩინური ციფრები.[1] ამ ძველ ციფრულ სისტემებში ძალიან დიდი რიცხვების წარმოდგენა რთული იყო და მხოლოდ საუკეთესო მათემატიკოსებს შეეძლოთ დიდი რიცხვების გამრავლება ან გაყოფა. ეს სირთულეები მთლიანად მოგვარდა ინდურ-არაბული რიცხვითი სისტემის შემოღებით მთელი რიცხვების წარმოსადგენად. ეს სისტემა გაფართოვდა, რათა წარმოედგინა ათწილადები რიცხვითი სისტემის ფორმირებისთვის.[1]
რესურსები ინტერნეტში
რედაქტირებასქოლიო
რედაქტირება- ↑ 1.0 1.1 Lockhart, Paul (2017). Arithmetic. Cambridge, Massachusetts London, England: The Belknap Press of Harvard University Press. ISBN 978-0-674-97223-0.