ევრიპტერიდები, გოლიათი ფაროსნები (Eurypterida, Giganthostraca) (ევრი..., ბერძნ. pteros „ფრთა“ და eidos „სახეობა“) — ნამარხი კიბომორიელები. ცნობილია ყველა მატერიკაზე პალეოზოური ერიდან. ევრიპტერიდების თითისტარისებრი სხეული შედგებოდა თავმკერდის, მუცლისა და კუდის ანუ ტელსონისაგან. თავმკერდის დორსალურ მხარეზე 2 დიდი რთული თვალი და 2 პატარა თვალი (ocelli) ჰქონდათ, ქვედა მხარეზე კი 6 წყვილი კიდური, რომელთაგან პირველი წყვილი — ქელიცერებად, მომდევნო ოთხი — სასიარულოდ. მეექვსე კი საცურაოდ იყო გარდაქმნილი. ევრიპტერიდები ბინადრობდნენ მტკნარ და მომლაშო წყლებში. ევრიპტერიდების 200-მდე სახეობა 8 ოჯახშია გაერთიანებული.

ევრიპტერიდები

მეცნიერული კლასიფიკაცია
ლათინური სახელი
Eurypterida

სია შეიცავს 81 გვარს:

  • ნამარხი გვარები აღნიშნულია სიმბოლოთი ()
გვარი ავტორები წელი სტატუსი დრო მდებარეობა შენიშვნები

Acutiramus[1]

რუდემანი

1935

სანდო

პრიდოლი.[1] ადრინდელი დევონი.[1]

Adelophthalmus[1]

სახელი

19##

სანდო

გვიანი დევონი.[1] ადრინდელი პერმული.[1]

Alkenopterus[1]

სტერმერი

1974

სანდო

ადრინდელი დევონი.[1]

Angustidontus[2]

კუპერი

1936

სანდო

Baltoeurypterus[1]

სტერმერი

1973

სანდო

უენლოკი.[1] პრიდოლი.[1]

Bassipterus[1]

კიელესვიგ-უერინგი
ლუტცე

1966

სანდო

პრიდოლი.[1]

Belinuropsis[2]

მეთიუ

1909

სანდო

Brachopterella[1]

სახელი

19##

სანდო

პრიდოლი.[1]

Brachyopterus[1]

სტერმერი

1951

სანდო

გვიანი ორდოვიკი.[1]

Buffalopterus[1]

კიელესვიგ-უერინგი
ჰოიბუში

1962

სანდო

პრიდოლი.[1]

Campulocephalus[2]

სახელი

19##

სანდო

შეცდომა მართლწერაში?

Campylocephalus[1]

ეიხვალდი

1860

სანდო

მისისიპი.[1]

Carcinosoma[1]

კლეიპოული

1890

სანდო

ლუდლოუ.[1] ადრინდელი დევონი.[1]

Clarkeipterus[1]

სახელი

19##

სანდო

პრიდოლი.[1]

Ctenopterus[1]

კლარკი
რუდემანი

1912

სანდო

უენლოკი.[1]

Curviramus[2]

რუდემანი

1935

სანდო

Dolichocephala[3]

მაკქუარტი

1823

სანდო

Dolichopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

უენლოკი.[1] ადრინდელი დევონი.[1]

Dorfopterus[1]

ერიკ ნ. კიელესვიგ-უერინგი

1955

სანდო

ადრინდელი დევონი.[1]

Drepanopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

ლლენდოვერული.[1] ადრინდელი დევონი.[1]

Dunsopterus[1]

ვოტერსტონი

1968

სანდო

მისისიპი.[1]

Echinognathus[1]

უოლკოტი

1882

სანდო

გვიანი ორდოვიკი.[1]

Eidothea[2]

სკოულერი

1831

სანდო

Eocarcinosoma[1]

სახელი

19##

სანდო

გვიანი ორდოვიკი.[1]

Erettopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

ლლენდოვერული.[1] ადრინდელი დევონი.[1]

Erieopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

უენლოკი.[1] ადრინდელი დევონი.[1]

Eurypterus[1]

სახელი

19##

სანდო

ლლენდოვერული.[1] ადრინდელი დევონი.[1]

Glaucodes[2]

სახელი

19##

სანდო

Glyptoscorpius[2]

სახელი

19##

სანდო

Grossopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

ადრეული დევონი.[1]

Hallipterus[1]

კიელესვიგ-უერინგი

1963

სანდო

გვიანი დევონი.[1]

Hardieopterus[1]

ვოტერსტონი

1979

სანდო

ლლენდოვერული.[1] პრიდოლი.[1]

Hastimima[1]

უაითი

1908

სანდო

პერმული.[1]

Hibbertopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

მისისიპი.[1]

Himantopterus[2]

სახელი

19##

სანდო

Holmipterus[1]

სახელი

19##

სანდო

უენლოკი.[1]

Hughmilleria[1]

სახელი

19##

სანდო

ლუდლოუ.[1]

Jaekelopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

ადრინდელი დევონი.[1]

Kiaeropterus[1]

სახელი

19##

სანდო

ლლენდოვერული.[1] ლუდლოუ.[1]

Kokomopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

პრიდოლი.[1]

Lamontopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

ლლენდოვერული.[1]

Lanarkopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

უენლოკი.[1] ლუდლოუ.[1]

Laurieopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

ლლენდოვერული.[1]

Laurieipterus[2]

სახელი

19##

სანდო

Lepidoderma[2]

სახელი

19##

სანდო

Mazonipterus[2]

სახელი

19##

სანდო

Megalograptus[1]

სახელი

19##

სანდო

გვიანი ორდოვიკი.[1]

Megarachne

ჰუნიკენი

1980

დაუზუსტებელი

კარბონი

საჭიროებს დაზუსტებას!
Melbournopterus [2]

სახელი

19##

სანდო

Moselopterus [2]

სახელი

19##

სანდო

Mixopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

უენლოკი.[1] პრიდოლი.[1]

Moselopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

ადრინდელი დევონი.[1] შუა დევონი.[1]

Mycterops[2]

სახელი

19##

სანდო

Nanahughmilleria[1]

სახელი

19##

სანდო

ლუდლოუ.[1] ადრინდელი დევონი.[1]

Onychopterella[1]

სახელი

19##

სანდო

პრიდოლი.[1]

Orcanopterus[4]

სახელი

19##

სანდო

Pagea[1]

სახელი

19##

სანდო

ადრინდელი დევონი.[1]

Paracarcinosoma[1]

სახელი

19##

სანდო

უენლოკი.[1] ადრინდელი დევონი.[1]

Parahughmillera[1]

სახელი

19##

სანდო

ლლენდოვერული.[1] ადრინდელი დევონი.[1]

Parastylonurus[1]

სახელი

19##

სანდო

პრიდოლი.[1]

Pittsfordipterus[1]

სახელი

19##

სანდო

პრიდოლი.[1]

Pterygotus[1]

სახელი

19##

სანდო

ლუდლოუ.[1] გვიანი დევონი.[1]

Rhenopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

ადრეული დევონი.[1] გვიანი დევონი.[1]

Rhinocarcinosoma[1]

სახელი

19##

სანდო

ლუდლოუ.[1]

Ruedemannipterus[1]

სახელი

19##

სანდო

გვიანი ორდოვიკი.[1] უენლოკი.[1]

Salteropterus[1]

სახელი

19##

სანდო

პრიდოლი.[1]

Slimonia[1]

სახელი

19##

სანდო

ლლენდოვერული.[1] პრიდოლი.[1]

Strobilopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

ადრეული დევონი.[1]

Stylonurella[1]

სახელი

19##

სანდო

ლლენდოვერული.[1]

Stylonuroides[1]

სახელი

19##

სანდო

ლუდლოუ.[1]

Stylonurus[1]

სახელი

19##

სანდო

ადრეული დევონი.[1]

Syntomopterus[1]

სახელი

19##

სანდო

ადრეული დევონი.[1]

Tarsopterella[1]

სახელი

19##

სანდო

პრიდოლი.[1] ადრეული დევონი.[1]

Tarsopterus [2]

სახელი

19##

სანდო

Truncatiramus[1]

სახელი

19##

სანდო

უენლოკი.[1] პრიდოლი.[1]

Tylopterella[1]

სახელი

19##

სანდო

ლუდლოუ.[1]

Tylopterus[2]

სახელი

19##

სანდო

Unionopterus [2]

სახელი

19##

სანდო

Vernopterus[2]

სახელი

19##

სანდო

Waeringopterus[1]

ლუტცე

1961

სანდო

პრიდოლი.[1] ადრეული დევონი.[1]

Willwerathia[1]

სახელი

19##

სანდო

ადრეული დევონი.[1]

Woodwardopterus[2]

სახელი

19##

სანდო

 
Acutiramus წარმოადგენს Pterygotus ქვეგვარს.
 
Eurypterus
 
Megarachne
 
Mixopterus
 
Pterygotus anglicus ხედი ქვევიდან.
 
Slimonia
 
Stylonurus
  1. 1.000 1.001 1.002 1.003 1.004 1.005 1.006 1.007 1.008 1.009 1.010 1.011 1.012 1.013 1.014 1.015 1.016 1.017 1.018 1.019 1.020 1.021 1.022 1.023 1.024 1.025 1.026 1.027 1.028 1.029 1.030 1.031 1.032 1.033 1.034 1.035 1.036 1.037 1.038 1.039 1.040 1.041 1.042 1.043 1.044 1.045 1.046 1.047 1.048 1.049 1.050 1.051 1.052 1.053 1.054 1.055 1.056 1.057 1.058 1.059 1.060 1.061 1.062 1.063 1.064 1.065 1.066 1.067 1.068 1.069 1.070 1.071 1.072 1.073 1.074 1.075 1.076 1.077 1.078 1.079 1.080 1.081 1.082 1.083 1.084 1.085 1.086 1.087 1.088 1.089 1.090 1.091 1.092 1.093 1.094 1.095 1.096 1.097 1.098 1.099 1.100 1.101 1.102 1.103 1.104 1.105 1.106 1.107 1.108 1.109 1.110 1.111 1.112 1.113 1.114 1.115 1.116 1.117 1.118 1.119 1.120 1.121 1.122 1.123 1.124 1.125 1.126 1.127 1.128 1.129 1.130 1.131 1.132 1.133 1.134 1.135 1.136 1.137 1.138 1.139 1.140 1.141 1.142 1.143 სეპკოსკი, ჯეკ (2002). „ზღვის ნამარხი ცხოველების გვარები“. Bulletins of American Paleontology (ცნობები ამერიკული პალეონტოლოგიის შესახებ). 364: p.560. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2007-08-02. ციტირების თარიღი: 2009-02-17.CS1-ის მხარდაჭერა: დამატებითი ტექსტი (link) განახლების თარიღია 2008-09-10
  2. 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 2.10 2.11 2.12 2.13 2.14 2.15 2.16 2.17 2.18 ჰარაამო, მიკო. (2006-11-14) მიკოს ფილოგენიის არქივები ევრიპტერიდების შესახებ. ციტირების თარიღი: 2008-01-20.
  3. კიელესვიგ-უერინგი, ერიკი ნ. (მარტი 1963). „ნიუ-იორკისა და პენსილვანიის ზედა დევონური პერიოდის ნალექებიდან ცნობილი ზოგიერთი ევრიპტერიდის განხილვა“. Journal of Paleontology (ჟურნალი პალეონტოლოგიაზე). 37 (2): pp.490–495.CS1-ის მხარდაჭერა: დამატებითი ტექსტი (link) განახლების თარიღია 2007-01-20
  4. ჰარაამო, მიკო. (2006-11-15) მიკოს ფილოგენიის არქივები "†Hughmillerioidea" შესახებ. ციტირების თარიღი: 2008-01-20.