ეველინ ეშფორდი (დ. 15 აპრილი, 1957) — ამერიკელი ყოფილი სპორტსმენი, 1984 წლის ოლიმპიური ჩემპიონი 100 მეტრზე რბენაში. მან 30-ზე მეტჯერ გაირბინა 11 წამიანი ბარიერის ქვეშ და პირველი იყო, ვინც ოლიმპიურ თამაშებში 11 წამზე ნაკლებ დროში დაფარა 100 მეტრი.[5]

ეველინ ეშფორდი
პირადი ინფორმაცია
დაბ. სახელი Evelyn Ashford
დაბ. თარიღი 15 აპრილი, 1957(1957-04-15)[1] [2] (66 წლის)
დაბ. ადგილი Shreveport[3]
სიმაღლე 165[3]
წონა 52[3]
ქვეყანა აშშ
ჯილდოები Honda Sports Award for Track & Field[4]

ბიოგრაფია რედაქტირება

19 წლის ასაკში ეშფორდმა 1976 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე 100 მეტრზე სირბილში მე-5 ადგილი დაიკავა. მას შემდეგ, რაც დაამარცხა მსოფლიო რეკორდსმენები 100 მ და 200 მ დისტანციაზე 1979 წელს მონრეალის მსოფლიო თასზე, ეშფორდი იყო 1980 წლის ზაფხულის ოლიმპიური თამაშების ერთ-ერთი პოტენციური მედალოსანი, მაგრამ ამ თამაშებს ბოიკოტი გამოუცხადა შეერთებულმა შტატებმა. ეშფორდმა ასევე გაიწყვიტა ფეხის კუნთი 1980 წელს და დარჩენილ სეზონში აღარ უასპარეზია.

1977 წელს მან მოიგო პირველი ბროდერიკის ჯილდო (ახლანდელი ჰონდას სპორტის ჯილდო), როგორც ქვეყნის საუკეთესო კოლეჯის ქალმა სპორტსმენმა.[6]

ეშფორდი 1979 და 1981 წლებში 100 მეტრის დისტანციაზე, ხოლო 1981 წელს 200 მეტრზე Track & Field News-ის მიხედვით პირველ ადგილზე იყო. იგი ასევე ორჯერ დასახელდა სპორტსმენების ახალ ამბებში „წლის სპორტსმენად“, 1981 და 1984 წლებში

მან კვლავ მოიგო სპრინტის დუბლი, რომში, მსოფლიო ჩემპიონატზე, 1981 წელს.

1983 წლის 3 ივლისს მან დაამყარა თავისი პირველი მსოფლიო რეკორდი 100 მეტრზე, გაირბინა 10,79 წამში ეროვნულ სპორტულ ფესტივალზე კოლორადოს სპრინგსში, კოლორადოში, და იყო ერთ-ერთი ფავორიტი 100 მეტრის ტიტულის მოსაპოვებლად 1983 წლის მსოფლიო ჩემპიონატის შესარჩევ პერიოდში, ჰელსინკიში. თუმცა ფინალში მას ბარძაყის კუნთი დაეჭიმა და დაეცა. მეორე მთავარმა ფავორიტმა, აღმოსავლეთ გერმანელმა მარლის გოერმა (რომელმაც უკვე დაამარცხა ეშფორდი იმავე წლის დასაწყისში), გაიმარჯვა.

1984 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე ეშფორდს ოქროს მედლის მოპოვების შანსი ჰქონდა. თუმცა, 200 მეტრიანი შეჯიბრის დატოვება მოუწია მცირე ტრავმის გამო. მან იასპარეზა 100 მეტრზე და მოიგო ღონისძიება ახალი ოლიმპიური რეკორდით 10,97 წამში. როგორც წამყვანმა მორბენალმა 4 × 100 მ გუნდისთვის, მან მეორე ოქროს მედალი მოიპოვა. მსოფლიო ჩემპიონებისა და მსოფლიო რეკორდსმენების, აღმოსავლეთ გერმანიის არყოფნის დროს, აშშ-ის გუნდმა ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე სწრაფი დრო დააფიქსირა და ოლიმპიადაზე ყველაზე დიდი, 1.12 წამის სხვაობით მოიგო.[5]

მოგვიანებით, სეზონში, მან საბოლოოდ დაამარცხა მისი მთავარი მეტოქე გიორი ველტკლასსეს შეხვედრაზე ციურიხში, შვეიცარიაში. ეშფორდმა დაახლოებით ნახევარი მეტრით დაჯაბნა გიორი და თავისი მსოფლიო რეკორდი 10,76 წამამდე გააუმჯობესა.[7] ეს რბოლა ეშფორდის პირადი რეკორდი აღმოჩნდა. ის კვლავ იკავებს ყველა დროის საუკეთესო მე-8 ინდივიდუალური შედეგის ადგილს.[8] ეშფორდმა დაიბრუნა მისი Track & Field News-ის რეიტინგი.

1988 წლის ზაფხულის ოლიმპიურ თამაშებზე იგი იყო შეერთებული შტატების ნაკრების მედროშე გახსნის ცერემონიაზე. იგი 100 მეტრზე დაამარცხა ფლორენს გრიფიტ ჯოინერმა, რომელმაც დაამყარა თავისი მსოფლიო რეკორდი სეზონის დასაწყისში ოლიმპიურ თამაშების შესარჩევ ეტაპზე. 4 × 100 მ ესტაფეტაში იგი კვლავ ბოლო მორბენალი იყო და მოიგო მესამე ოლიმპიური ოქროს მედალი. მიუხედავად იმისა, რომ გრიფიტ-ჯოინერმა ეშფორდს სრულყოფილად ვერ გადასცა ბატონი, ეშფორდმა სენსაციური ფინალური შედეგი დააფიქსირა და გიორს გაასწრო.[5]

ბარსელონაში გამართულ ბოლო ოლიმპიადაზე ეშფორდი, 35 წლის, 100 მეტრზე შეჯიბრს ნახევარფინალში წამის 1/100-ით გამოეთიშა; მან მოიგო ზედიზედ მესამე ოლიმპიური ოქრო 4 × 100 მ ესტაფეტაზე, ამჯერად ოთხიდან პირველმა ირბინა. ის არის ერთ-ერთი იმ ექვს ქალს შორის, რომლებმაც ოლიმპიური თამაშების ისტორიაში ოთხი ოქროს მედალი მოიპოვეს.[5]

ეშფორდი სამჯერ დაბრუნდა სეზონის დამასრულებელი ტრავმებისგან და მომდევნო წელს სპორტის მწვერვალებს მიაღწია. 1980 წელს მან ფეხის კუნთი გაიწყვიტა და 1981 წელს დაბრუნდა მსოფლიო თასზე სპრინტის დუბლით და ორივე სპრინტში მსოფლიო რეიტინგის პირველი ადგილით. 1983 წელს ტრავმის შემდეგ, 1984 წელს ორმაგი ოლიმპიური ჩემპიონი გახდა. 1987 წელს ბარძაყის დაჭიმულობამ ხელი შეუშალა მას მსოფლიო ჩემპიონატზე ასპარეზობაში, შემდეგ სეზონში მის კოლექციას დაამატა ოლიმპიური ვერცხლის და მესამე ოქროს მედლები.

1985 წლის 30 მაისს მან გააჩინა ქალიშვილი რაინა ეშლი ვაშინგტონი და კვლავ დაბრუნდა ჩინებულ ფორმაში 1986 წლისთვის, მხოლოდ ერთხელ დამარცხდა 100 და 200 მეტრზე და მოიგო გუდვილის თამაშებზე 100 მეტრის ჩემპიონის ტიტული; ამ გამარჯვებით მოკლე პერიოდით კვლავ დაწინაურდა Track & Field News-ის რეიტინგში.

1985 წელს მწვრთნელთან, პეტ კონოლისთან (თავად სამგზის ოლიმპიური) განშორების შემდეგ, ეშფორდი ძირითადად თვითმწვრთნელობდა.

1997 წელს ეშფორდი შეიყვანეს ნაციონალურ მორბენალთა დიდების დარბაზში, სადაც ნათქვამია, რომ ის არის „ერთ-ერთი უდიდესი მძლეოსანი ისტორიაში“. ეშფორდი სწავლობდა კალიფორნიის უნივერსიტეტში, ლოს ანჯელესში და როზევილის საშუალო სკოლაში. იგი შეიყვანეს UCLA მძლეოსნობის დიდების დარბაზში 1990 წელს.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

 
ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

სქოლიო რედაქტირება

  1. Encyclopædia Britannica
  2. World Athletics database
  3. 3.0 3.1 3.2 Olympedia — 2006.
  4. https://www.collegiatewomensportsawards.com/archives/trackfield
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 Evans, Hilary; Gjerde, Arild; Heijmans, Jeroen; Mallon, Bill. Evelyn Ashford. Olympics at Sports-Reference.com. Sports Reference LLC.
  6. Track & Field en. ციტირების თარიღი: March 27, 2020
  7. See the race YouTube-ზე
  8. IAAF All Time list www.iaaf.org