დაშალთი
დაშალთი (აზერ. Daşaltı) - აზერბაიჯანის რესპუბლიკის შუშის რაოინის სოფელი.[2]
| დასახლებული პუნქტი | |
|---|---|
|
დაშალთი აზერ. Daşaltı | |
 | |
| ქვეყანა |
 აზერბაიჯანი |
| კოორდინატები | 39°44′30″ ჩ. გ. 46°44′57″ ა. გ. / 39.74167° ჩ. გ. 46.74917° ა. გ. |
| ცენტრის სიმაღლე | 1300 მეტრი |
| მოსახლეობა | 570 (2005)[1] |
| სასაათო სარტყელი | UTC+04:00 |
  | |
1992 წლიდან ოკუპირებულია სომხეთის რესპუბლიკის შეიარაღებული ძალების მიერ. სოფელი, 2020 წლის 9 ნოემბერს აზერბაიჯანის შეიარაღებულმა ძალებმა ოკუპაციისგან გაათავისუფლა.
ისტორია
რედაქტირებასოფელი დაშალთი იყო ის ადგილი, სადაც მდებარეობდა მღვიმე, ადრე მიმდებარე ტერიტორიაზე მცხოვრები ხალხი ხაზნადაგს უწოდებდა. სოფელი ჩამოყალიბდა მე-18 საუკუნეში, როდესაც ყარაბაღის ხანმა იბრაჰიმხალილ ხანმა დაასახლა აზერბაიჯანული და სომხური ოჯახები ზანგეზურის რაიონის სოფელ დუზებურდიდან, შუშას ციხის სამხრეთი კედლების ძირში, დაშალთში (იგულისხმება კლდის ქვეშ). "). სოფელს სახელი ჰქვია იმ ტერიტორიის მიხედვით, სადაც ის მდებარეობს. სოფელი სომხური შეიარაღებული დაჯგუფებების კონტროლის ქვეშ 1991 წლიდან იყო. 2020 წლის 9 ნოემბერიდან აზერბაიჯანის შეირაღებული ძალებმა ოკუპაციისგან გაათავისუფლეს. [3][4]
სოფლის ნგრევა
რედაქტირება2024 წლის 5 აპრილს Google Earth-მა განაახლა შუშის რეგიონის სატელიტური სურათები. Monument Watch-ის ჯგუფმა დააფიქსირა, რომ აზერბაიჯანმა მთლიანად გაანადგურა სოფელი, ძველი უბნების, წყაროების, სამოქალაქო ინფრასტრუქტურისა და ბუნებრივი გარემოს ჩათვლით.[5][6][7][8]
ტოპონიმიკა
რედაქტირებადაშალთი არის სოფელის სახელი შუშის რაიონში . ასე ჰქვია შუშას ციხის სამხრეთ კედლის ძირში მდებარე ხეობას . ეს ნიშნავს "კლდოვანს". XIX საუკუნის დასაწყისში ზანგეზურის სოფელ დუზებურდიდან სომხური ოჯახები დასახლდნენ. ამის შემდეგ ამ სოფელს აზერბაიჯანელებში „დაშალთი ნერესის შვილები“ უწოდეს. XIX საუკუნის ბოლოს ამ სოფლიდან დაიბადა სოფლები დაშალთი-ხუზერბურდი და დაშალთი კუნგუთი. სოფელ ხუზებურთის სახელწოდება შუშაში მდებარე გამოქვაბულის "განძის ციხე"-ს სომხური სახელწოდებაა. მაშინ ამ სახელს სომხურად ხწადბერდი ერქვა. მე-19 საუკუნის მიწურულის ინფორმაციით, დღევანდელ შუშას რაიონში ორი სოფელი იყო სახელად დაშალთი: დაშალთი-კუნნეტი და დაშალთი-ხაზაბური.[9]
გეოგრაფია და კლიმატი
რედაქტირებასოფელი დაშალთი მდებარეობს მდინარე ზარისლის ნაპირზე, ყარაბაღის ქედის ძირში.
სქოლიო
რედაქტირება- ↑ http://census.stat-nkr.am/nkr/1-1.pdf
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. (2019) İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı az. stat.gov.az. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2020-04-16. ციტირების თარიღი: 2020-04-16.
- ↑ Azərbaycan toponimlərinin ensklopedik lüğəti, II cilddə. Bakı-2007. I cild, səh.151.
- ↑ https://www.youtube.com/watch?v=897lSTrKqJI
- ↑ Complete destruction of the village of Karintak by Azerbaijan.
- ↑ Azerbaijan’s Destruction of Armenian Heritage in Artsakh Continues Unabated.
- ↑ Azerbaijan Destroys Armenian Church and Village, Builds Mosque in Conquered Artsakh.
- ↑ Amos Chapple. Church, Entire Village 'Erased' In Azerbaijan's Recaptured Nagorno-Karabakh.
- ↑ B.Budaqov, Q.Qeybullayev Yuxarı Qarabağın Toponimləri 2005-ci il