ბაშკას ფირფიტა

ბაშკას ფირფიტა (ხორ. Bašćanska ploča) — ერთ ერთი პირველი მონუმენტი რომელზეც შემორჩენილია საეკლესიო სლავურით შესრულებული ტექსტი. ბაშკას ფირფიტა თარიღდება 1100 წლით.

ბაშკას ფირფიტა

ისტორია

ფირფიტა მეცნიერებმა 1851 წელს კუნძულ კრკიზე, ბაშკას მახლობლად წმინდა ლუსის ეკლესიაზე მუშაობისას აღმოაჩინეს. 1943 წლიდან ორიგინალი ინახება ხორვატიის მეცნიერებისა და ხელოვნების აკადემიაში, ზაგრებში.

შინაარსი

ტექსტის უდიდესი ნაწილი გაიშიფრა პირველ მსოფლიო ომამდე, თუმცა ნაწილობრივ მასზე მუშაობა XX საუკუნეშიც გრძელდებოდა.

რანკო ფუჩის მიხედვით ტრანსლიტერაციული ტექსტი, აღდგენილი ნაწილები მოცემულია ოთხკუთხედ ფრჩხილებში:

ორიგინალი ლათინური ალფავიტით	თანამედროვე ხორვატიულად	თარგმანი
A[zъ vъ ime o]tca i s(i)na [i s](ve)tago duha azъ opat[ъ] Držiha pisahъ se o ledin[n]e juže da Zъvъnim[i]rъ kralъ hrъvatъskъï [vъ] dni svoję vъ svetuju Luciju i s[vedo]mi županъ Desimra Krъ[ba]vě Mra[tin]ъ vъ l(i)cě Pr(i)bъnebža [s]ъ posl[ъ] Vin[od](o)lě [Ěk](o)vъ v(ъ) Otocě da iže to poreče klъni i bo(g) i bï(=12) ap(osto)la i g(=4) eva(n)j(e)listi i s(ve)taě Luciě am(e)nъ da iže sdě živetъ moli za ne boga azъ opatъ D(o)brovitъ zъdah crěkъvъ siju i svoeju bratiju sъ devetiju vъ dni kъneza kosъmъta obladajućago vъsu Kъrainu i běše vъ tъ dni Mikula vъ Otočъci [sъ S]vetuju Luciju vъ edino	Ja, u ime Oca i Sina i Svetoga Duha. Ja opat Držiha pisah ovo o ledini koju dade Zvonimir, kralj hrvatski u dane svoje svetoj Luciji. Svjedoče mi župan Desimir u Krbavi, Martin u Lici, Piribineg u Vinodolu i Jakov na Otoku. Da tko poreče, nega ga prokune i Bog i 12 apostola i 4 evanđelista i sveta Lucija. Amen. Neka onaj tko ovdje živi, moli za njih Boga. Ja opat Dobrovit zidah crkvu ovu sa svoje devetero braće u dane kneza Kosmata koji je vladao cijelom Krajinom. I bijaše u te dane [župa sv.] Mikula u Otočcu sa [župom] svetom Lucijom zajedno.	სახელითა მამისათა ძისათა და სულისა წმინდისათა, მე, აბატი დრჟიჰა (Držiha), ვიუწყები, რომ ზვონიმირმა ხორვატიის მეფემ ეს პატარა მდელო გადასცა წმინდა ლუსის. მოწმეები [იყვნენ] ზუპები დესიმირა კრბავასში, მარტინი ლიკაში, პირიბინები ვინოდოლში და იაკობი ოტოკში. ვინც ამას უარყოფს დაე დაწყევლოს თორმეტმა მოციქულმა, ოთხმა სახარებამ და წმინდა ლუსიმ. ამინ. ვინც აქ ცხოვრობს ილოცოს მათთვის. მე, აბატმა დობროვიტმა ჩემს ცხრა ბერ–მონაზონთან ერთად პრინც კოსმას მმართველობის დროს ავაგე ეს ეკლესია. მაშინ ოტოტაცის ნიკოლოზი [სამრევლო] შეუერთდა წმინდა ლუსის [სამრევლოს].

ლიტერატურა

• The Baška Tablet - "The Jewel". info.hazu.hr. ხორვატიის მეცნიერებათა და ხელოვნების აკადემია (16 March 2011). ციტირების თარიღი: 18 October 2014.
• 900 Years of the Baska Stone Tablet (S/S). posta.hr. ხორვატიის ფოსტა. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 24 სექტემბერი 2015. ციტირების თარიღი: 21 October 2014.

რესურსები ინტერნეტში

Wikisource

ვიკიწყაროში არის

{{{3}}}

სტატიასთან დაკავშირებული ორიგინალური ტექსტი

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

ბაშკას ფირფიტა

• The Baska Tablet, by Darko Žubrinić