ბაქოს ხანების სასახლის კომპლექსი
ბაქოს ხანების სასახლე (აზერბ.Bakı xanlarının evi) — არქიტექტურული კომპლექსი აზერბაიჯანის დედაქალაქ, ბაქოს ისტორიულ ცენტრში იჩერი-შეჰერი, შამახის კარიბჭიდან მარცხნივ [1]. აღნიშნული სასახლის კომპლექსი მოიცავს ხუთ დახურულ ეზოს.
ისტორია რედაქტირება
1806 წელს, ბაქოს სახანოს რუსეთთან შეერთების შემდეგ, კომპლექსის შენობებში განთავსდა რუსეთის სამხედრო გარნიზონი. ბოლო დრომდე აქ სამხედრო კომენდანტის კაბინეტი იყო განთავსებული. ერთ დროს კომპლექსის ერთ–ერთ ეზოს ბაღში საცურაო აუზიც იყო . ეს ბაღი შუა საუკუნეების ბაქოში დიდი მწვანე ფართობის ერთადერთი მაგალითია. ეს ცნობილია შემორჩენილი დოკუმენტებიდან. პორტალი და რესტავრირებული პატარა მეჩეთი დღემდე შემორჩა. მიწისქვეშა აბანო მდებარეობს ქალაქის ციხის კედლებთან ახლოს მდებარე კომპლექსის ტერიტორიაზე.
გასული საუკუნის 80-იან წლებში დაისვა საკითხი კომპლექსის აღდგენის შესახებ. 1985-1986 წლებში ჩატარდა არქეოლოგიური გათხრები ბაქოს ხანების სახლის ტერიტორიის ნაწილში, რომლის დროსაც შესაძლებელი გახდა წყალმომარაგების სისტემის და მიწისქვეშა არქიტექტურული ნაგებობების, აგრეთვე დიდი რაოდენობით მატერიალური კულტურის ნიმუშების პოვნა. „ბარპაჩის“ ორგანიზაციის მიერ ჩატარებული რესტავრაციის დროს, კომპლექსის მარჯვენა მხარე მთლიანად განადგურდა.
პრუსიისა და რუსეთის სახელმწიფო მოხელემ ავგუსტ ფონ ჰაკტაუზენმა დაადასტურა, რომ ბაქოს ხანის სასახლე კარგად იყო დაცული 1850-იან წლებამდე.
2008 წელს, აზერბაიჯანის ისტორიული და კულტურული ძეგლების დაცვის საზოგადოების მოადგილის ვაგიფ ასადოვის თქმით, უკვე მომზადებულ იქნა პროექტი ბაქო ხანების სახლის აღდგენისთვის, რომელიც ორგანიზაცია „აზერბარპალაჰიჯაში“ იყო.
კუთხის ქვების გამოყენებით აშენებული აბანოების კომპლექსი ძველი ქალაქის სამხრეთ-აღმოსავლეთით მდებარეობს. თიხის ცაცხვის ნაღმტყორცნები გამოიყენებოდა სახურავის ზედაპირზე საიზოლაციო მასალად, ხოლო ცაცხვის მასალა გამოიყენებოდა თაბაშირის ტიპად შიდა კედლებზე.
2015 წელს ჩატარებული გათხრების შედეგად, აბანოს კომპლექსის ძირითადი ნაწილი გაიწმინდა ნიადაგისგან და განისაზღვრა არქიტექტურული სტრუქტურა. იმ წელს, ზოგიერთი ოთახი არა მხოლოდ უსაფრთხოების მიზნით გაიწმინდა, არამედ მხოლოდ გამაგრდა.
2016 წელს, ძეგლის აღმოსავლეთ ნაწილში საშიში ოთახების დადგმის შემდეგ, არქეოლოგიური გათხრები დაიწყო. კომპლექსის დასავლეთ ნაწილში გათხრების შედეგად ნაპოვნია შენობა და კედელი 3 მეტრის სიღრმეზე.
2018-2020 წლებში. კომპლექსის ტერიტორიაზე ჩატარდა სარესტავრაციო და საკონსერვაციო სამუშაოები. 2020 წლის ბოლოსთვის აქ დაგეგმილია მუზეუმის გახსნაც [2].
რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება
- Bakı xanlarının evi დაარქივებული 2017-01-19 საიტზე Wayback Machine.
- Bakı xanlarının sarayı — cari layihə დაარქივებული 2018-09-11 საიტზე Wayback Machine.
- İlham Əliyev İçərişəhərin bir hissəsində aparılan bərpa-konservasiya işləri ilə tanış olub
- Bakı xanları parkı — cari layihə დაარქივებული 2018-09-10 საიტზე Wayback Machine.
- "İçərişəhər"də unikal memarlıq abidəsi aşkarlandı
სქოლიო რედაქტირება
- ↑ Памятники Национального значения. Официальный сайт Управления государственного историко-архитектурного заповедника Ичери-Шехер.. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 2012-01-01. ციტირების თარიღი: 2015-09-15.
- ↑ Официальный сайт президента Азербайджанской Республики - НОВОСТИ » Мероприятия. ციტირების თარიღი: 2020-08-26.