აფეთქებითი კრატერი

აფეთქებითი კრატერი — მიწის ზედა ან ქვედა აფეთქების შედეგად გრუნტში წარმოქმნილი ღრმული.

კრატერი, რომელიც შეიქმნა სედანის მიწისქვეშა ბირთვული აფეთქების შედეგად

მიწისქვეშა აფეთქების შედეგად წარმოქმნილი კრატერის განივი ჭრილი.

როგორც მიწისზედა, ისე მიწისქვეშა აფეთქება შეიძლება განპირობებული იყოს სხვადასხვა მიზეზით. იგი შეიძ₾ება იყოს, როგორც ბუნებრივი ისე ხელოვნური.

მიწისქვეშა აფეთქებითი კრატერი შეიძლება გამოწვეული იყოს ატომური ან ხვა ტიპის ამფეთქებლის აფეთქების შედეგად. აფეთქებითი კრატერი ასევე მიიღება დედამიწის ზედაპირთანახლოს აფეთქების შედეგად. ის შეიძლება გამოწვეული იყოს, როგორც ხელოვნური აფეთქებით ისე მეტეორიტის ზედაპირთან ახლოს აფეთქების შედეგად (მაგალითად ტუნგუსის მეტეორიტის აფეთქება).

აფეთქებით კრატერს, როგორც წესი თასის ფორმა აქვს. პროცესები, რომლებიც თან ახლავს კრატერის შექმნას შემდეგია:

• მიწის პლასტიკური დეფორმაცია;
• აფეთქების შედეგად მიწის ზედაპირიდან გრუნტის ამოტყორცნა;
• გამონთავისუფლებული გრუნტის კრატერის ირგვლივ მიმოფანტვა.

ორი პროცესი ნაწილობრივ ავსებს კრატერს უკან:

• გამოდევნის უკან.
• ეროზია.

ხუთი პროცესის შედარებითი მნიშვნელობა განსხვავებულია, რაც დამოკიდებულია მიწის ზედაპირის სიმაღლეზე ან სიღრმეზე, სადაც ხდება აფეთქება და ნიადაგის შემადგენლობაზე.

იხილეთ აგრეთვე

• დარტყმითი კრატერი

ლიტერატურა

• P. W. Cooper. Explosives Engineering. Wiley-VCH. ISBN 0-471-18636-8