ანტიპატრე

ანტიპატრე — მაკედონელი გენერალი ფილიპე II-სა და ალექსანდრე დიდის ზეობის ხანაში, მისი სიკვდილის შემდეგ კი ერთ-ერთი დიადოხი. ის იყო მაკედონიის სამეფოს მომავალი მეფის კასანდრეს მამა.

სამხედრო კარიერა

ანტიპატრე დაიბადა ძვ. წ. 399 წელს წარჩინებული მაკედონელის, იოლაუსის ოჯახში. მისი ადრეული სამხედრო კარიერის შესახებ ცნობები არ არსებობს. ძვ. წ. 342 წლიდან სამი წლის განმავლობაში ის იყო სამეფოს რეგენტი, ჩრდილოეთ ბალკანეთში ფილიპეს ლაშქრობის განმავლობაში. ძვ. წ. 338 წელს, ქერონეიის ბრძოლის შემდეგ ის მშვიდობის დასამყარებლად ათენში გაიგზავნა ელჩად.

ფილიპეს სიკვდილეს შემდეგ, ალექსანდრეს სპარსეთის კამპანიამდე ის და პარმენიონი ცდილობდნენ დაერწმუნედინათ მეფე, რომ მანამდე არ გაელაშქრა აღმოსავლეთით, სანამ მემკვიდრე არ ეყოლებოდა, თუმცა უარის შემდეგ ის თავად დარჩა ბალკანეთში 12,000 ქვეითით და 1,500 კავალერისტით, მაკედონიის რეგენტად. ამ პერიოდში, ძვ. წ. 332-331 წლებში ანტიპატრემ ჩაახშო თრაკიაში აჯანყება, რომელსაც მემნონი მეთაურობდა. ამას მოჰყვა სპარტის მეფის აგის III-ის წინააღმდეგ ომი. გადამწყვეტი შეტაკება მეგალოპოლისთან გაიმართა და ანტიპატრეს გამარჯვებით დამთავრდა. ზოგიერთი ვერსიით ალექსანდრე მის გამარჯვებას შურით უყურებდა. ფაქტია, რომ ძვ. წ. 324 წელს მან ანტიპატრეს მცირე აზიაში გადასვლა უბრძანა, მის ადგილას კი კრატერუსი დანიშნა. თუმცა ამის შემდეგ ალექსანდრე ბაბილონში გარდაიცვალა და ანტიპატრე ისევ მაკედონიის რეგენრი გახდა. ზოგიერთი ვერსიით ალექსანდრე სწორედ ანტიპატრეს დავალებით მოწამლა კასანდრემ.

დიადოხი

შემდეგ წელს აჯანყებულ ათენელებთან წამოწყებულ ომში მარცხდებოდა კიდეც, თუმცა ამ დროს მაკედონიაში ჩამოვიდა ალექსანდრეს მიერ სიკვდილამდე გამოგზავნილი კრატერუსი. მათ გაერთიანებული ძალებით მტერი კნანონის ბრძოლაში დაამარცხეს. ამავე წელს ოლიმპიამ პერდიკასს შესთავაზა თავისი ქალიშვილი კლეოპატრას ხელი. მიუხედავად იმისა, რომ იმ დროს პერდიკასი ანტიპატრეს ქალიშვილზე იყო დანიშნული, მან თანხმობა განაცხადა. ამან და ასევე პერდიკასის ძალაუფლების განმტკიცებამ შეაფიქნიანა დანარჩენი ლიდერები და დაიწყო დიადოხის პირველი ომი, რომელშიც პერდიკასის წინააღმდეგ ანტიპატრე, კრატერუსი და პტოლემე გაერთიანდნენ. თუმცა მალევე პერდიკასი თავისივე ჯარისკაცებმა მოკლეს, კრატერუსი კი ეუმენესის წინააღმდეგ ბრძოლაში დაეცა. ამის შემდეგ ანტიპატრემ თავი მთელი იმპერიის მბრძანებლად გამოაცხადა, თუმცა მხოლოდ ბალკანეთს აკონტროლებდა. ძვ. წ. 319 წელს ანტიპატრე გარდაიცვალა. ის ჯერ პოლიფერკონმა შეცვალა, თუმცა მან მალევე გაკარგა ძალაუფლება, რის შემდეგაც მაკედონიის მეფე, ანტიპატრეს ვაჟი, კასანდრე გახდა.

რესურსები ინტერნეტში

• ლივიუსი - სტატიები ანტიკურ ისტორიაზე, ანტიპატრე დაარქივებული 2015-04-27 საიტზე Wayback Machine.
• უილიამ სმიტი - ბერძნულ-რომაული ბიოგრაფიის და მითოლოგიის ლექსიკონი დაარქივებული 2006-01-01 საიტზე Wayback Machine.