აბრეშუმის გზა (ბაზარი)

აბრეშუმის გზა — შავი და პირველი თანამედროვე „Darknet“ ბაზარი, რომელიც ცნობილი გახდა, როგორც უკანონო ნარკოტიკების გაყიდვის პლატფორმა.[7]წარმოადგენდა ბნელი ქსელის ნაწილს[8] , რომელიც ფუნქციონირებდა როგორც Tor-ის ფარული სერვისი. ვებგვერდი ამოქმედდა 2011 წლის თებერვალში, განვითარება კი ექვსი თვით ადრე დაიწყო. [9][10] თავდაპირველად იყო გამყიდველის ანგარიშების შეზღუდული რაოდენობა, ახალ გამყიდველებს ანგარიშის ყიდვა აუქციონზე უწევდათ. მოგვიანებით კი ყოველი ახალი გამყიდველის ანგარიშზე დაწესებული იყო გარკვეული საფასური.[11][12]

აბრეშუმის გზა

ნივთების აღწერა საიტზე
საიტი http://silkroad6ownowfk.onion[1][2]
კომერციულობა კომერციული
საიტის ტიპი ონლაინ ბაზარი
რეგისტრაცია საჭირო
შემქნელი როს ულბრიხტი[3][4]
(ფსევდონიმი საშინელი მეკობრე რობერტსი)[5]
გაეშვა 2011 წლის თებერვალი
ამჟამინდელი სტატუსი დახურულია FBI- ის მიერ 2013 წლის ოქტომბერში. FBI- სა და ევროპოლის მიერ „აბრეშუმის გზა“ 2.0 დაიხურა 2014 წლის 6 ნოემბერს.[6]

2013 წლის ოქტომბერში, გამოძიების ფედერალურმა ბიურომ (FBI-მ) დახურა ვებგვერდი [13][14] და დააპატიმრა როს ულბრიხტი, საიტის დამაარსებელი ფსევდონიმით „Dread Pirate Roberts“ (საშინელი მეკობრე რობერტსი). 2013 წლის 6 ნოემბერს „Silk Road 2.0“ გაეშვა ინტერნეტით, რომელსაც უშვებდნენ „აბრეშუმის გზის“ ყოფილი ადმინისტრატორები.[15] ულბრიხტი ნასამართლევი იქნა რვა ბრალდებით აშშ-ს ფედერალურ სასამართლოში მანჰეტენში და მიესაჯა უვადო პატიმრობა პირობით ვადაზე ადრე. [3][16][17]

პროდუქტი რედაქტირება

2013 წლის მარტში, საიტს გასაყიდად ჰქონდა 10 000 პროდუქტი მოვაჭრეებისთვის, რომელთა 70% იყო ნარკოტიკი.[18][19] საიტის მომსახურების პირობები კრძალავდა გარკვეული ნივთების გაყიდვას. „აბრეშუმის გზის“ ბაზარზე ადმინისტრატორებმა შემოიღეს მომსახურების პირობები, რაც კრძალავდა ისეთი ნივთის გაყიდვას, რომლის მიზანი იყო „ზიანის მიყენება ან მოტყუება“.[20][21] ეს მოიცავს ბავშვთა პორნოგრაფიას, მოპარულ საკრედიტო ბარათებს, მკვლელობების შეკვეთებსა და ნებისმიერი ტიპის იარაღს; სხვა „darknet“ ბაზრებისგან გასხვავებით, როგორიცაა „Black Market Reloaded“, რადგან აქ არ არის ისეთი შეზღუდვები, როგორიც იყო „აბრეშუმის გზაში“.[19][22] ასევე იყო იურიდიული საქონელი და მომსახურება გასაყიდად, მაგალითად, ტანსაცმელი, ხელოვნება, წიგნები, სიგარეტი, ეროტიკა და სამკაულები.

მყიდველებს შეეძლოთ დაეტოვებინათ გამყიდველების პროდუქციის მიმოხილვები საიტზე და ასოცირებულ ფორუმში, სადაც გრაფიკული მომხმარებლები აწვდიდნენ ინფორმაციას საუკეთესო გამყიდველების და თაღლითების შესახებ.[23] პროდუქციის უმეტესი ნაწილი იგზავნებოდა ფოსტით, საიტის სახელმძღვანელო ინსტრუქცია საშუალებას აძლევდა გამყიდველებს, რომ თავი დაეღწიათ სამართალდამცავებისგან.[24]

გაყიდვები რედაქტირება

 
გრაფიკი, რომელიც ასახავს აბრეშუმის გზის გადახდის სისტემას. ილუსტრაცია 113 A , დადასტურდა მტკიცებულებად ულბრიხტის სასამართლო პროცესზე.

2012 წლის 3 თებერვლიდან 2012 წლის 24 ივლისამდე მონაცემებით, ყოველწლიურად 15 მილიონი დოლარის ოდენობის ყიდვა-გაყიდვა ხდებოდა აბრეშუმის გზაზე.[25][26] თორმეტი თვის შემდეგ, ნიკოლას კრისტინმა, კვლევის ავტორმა, ინტერვიუში განაცხადა, რომ სავაჭრო მოცულობის დიდი მატება „30-სა და 45 მილიონ დოლარს შორის“ მას არ გააკვირვებდა.[27] მყიდველებმა და გამყიდველებმა ყველა გარიგება ბიტკოინის (BTC) საშუალებით განახორციელეს, კრიპტოვალუტით, რომელიც უზრუნველყოფს გარკვეულ ანონიმურობას.[28] კრიპტოვალუტის ტრანზაქციის დროს ბიტკოინების ფასის ნებისმიერი ცვლილება დაფარული იყო საშინელი მეკობრე რობერტსის მიერ.[29]

2011 წლის 6 თებერვლიდან 2013 წლის 23 ივლისამდე საიტზე განხორციელდა დაახლოებით 1 229 465 ოპერაცია. ამ გაყიდვების შედეგად მიღებული შემოსავალი 9 519 664 ბიტკოინი იყო, ხოლო „აბრეშუმის გზის“ მიერ გაყიდვებიდან მიღებული ჯამური საკომისიო შეადგენდა 614 305 ბიტკოინს. ამ ციფრების ტოლფასია დაახლოებით 1,2 მილიარდი დოლარი და 79,8 მილიონი აშშ დოლარი საკომისიო. 2013 წლის სექტემბრის საჩივარში, მონაწილეობა მიიღო 146 946 მყიდველმა და 3 877 გამყიდველმა.[13] 60 - დღიანი პერიოდის განმავლობაში, 24 მაისიდან 23 ივლისის ჩათვლით, სულ გაიგზავნა 1 217 218 შეტყობინება „აბრეშუმის გზის“ პირადი შეტყობინებების სისტემის საშუალებით. [13]

ლიტერატურა რედაქტირება

  • Mike Power: Drugs Unlimited: The Web Revolution That's Changing How the World Gets High. Macmillan, 2014. ISBN 978-1-466-85774-2.
  • Nick Bilton: American Kingpin: Catching the Billion-Dollar Baron of the Dark Web, Virgin Books, 2018. ISBN 978-0-7535-4700-7.
  • Eileen Ormsby: Silk Road. Macmillan Publishers Aus., 2014. ISBN 978-1-743-51811-3.

რესურსები ინტერნეტში რედაქტირება

სქოლიო რედაქტირება

  1. Love, Dylan. (6 November 2013) Silk Road 2.0. Business Insider. ციტირების თარიღი: 7 November 2013.
  2. Martin, Jeremy (2015-05-15). The Beginner's Guide to the Internet Underground, 2nd, Information Warfare Center. 
  3. 3.0 3.1 Benjamin Weiser, "Man Behind Silk Road Website Is Convicted on All Counts", New York Times, 4 February 2015.
  4. Nicole Hong, "Silk Road Creator Found Guilty of Cybercrimes", Wall Street Journal, 4 February 2015.
  5. Ars Technica, How the feds took down the Dread Pirate Roberts, 3 October 2013
  6. Cook, James. (6 November 2014) The FBI Just Started A Second Wave Of Silk Road Arrests. BusinessInsider.com. ციტირების თარიღი: 6 November 2014.
  7. „Case 76: Silk Road (Part 1) - Casefile: True Crime Podcast“. Casefile: True Crime Podcast (ინგლისური). 2018-02-11. ციტირების თარიღი: 2018-06-11.
  8. Lee, Nicole. Anonymity is dead and other lessons from the Silk Road trial (8 February 2015). ციტირების თარიღი: 28 May 2015
  9. Justin Norrie; Asher Moses (12 June 2011). „Drugs bought with virtual cash“. The Sydney Morning Herald. Fairfax Media. ციტირების თარიღი: 5 November 2011.
  10. Public statement from a Silk Road spokesperson დაარქივებული 5 June 2011[Date mismatch] საიტზე Wayback Machine.Category:Webarchive-ის თარგის შეტყობინებები 1 March 2011.
  11. Dread Pirate Roberts. (26 June 2011) New seller accounts. Silk Road forums. ციტირების თარიღი: 5 August 2013.[მკვდარი ბმული]
  12. Dread Pirate Roberts. (1 July 2011) New seller accounts. Silk Road forums. დაარქივებულია ორიგინალიდან — 16 აპრილი 2013. ციტირების თარიღი: 5 August 2013.
  13. 13.0 13.1 13.2 Sealed Complaint 13 MAG 2328: United States of America v. Ross William Ulbricht (27 September 2014). დაარქივებულია ორიგინალიდან — 20 თებერვალი 2014. ციტირების თარიღი: 27 January 2014.
  14. Flitter, Emily (2 October 2013). „FBI shuts alleged online drug marketplace Silk Road“. Reuters. ციტირების თარიღი: 2 October 2013.
  15. Greenberg, Andy. (30 October 2013) 'Silk Road 2.0' Launches, Promising A Resurrected Black Market For The Dark Web. Forbes. ციტირების თარიღი: 6 November 2013.
  16. Weiser, Benjamin (29 May 2015). „Ross Ulbricht, Creator of Silk Road Website, Is Sentenced to Life in Prison“. The New York Times.
  17. Mullin, Joe. (4 February 2015) Ulbricht guilty in Silk Road online drug-trafficking trial. Ars Technica. ციტირების თარიღი: 4 February 2015.
  18. Adrian Chen (1 June 2011). „The Underground Website Where You Can Buy Any Drug Imaginable“. Gawker. ციტირების თარიღი: 16 March 2017. (Archive)
  19. 19.0 19.1 James Ball (22 March 2013). „Silk Road: the online drug marketplace that officials seem powerless to stop“. The Guardian.
  20. Gayathri, Amrutha (11 June 2011). „From marijuana to LSD, now illegal drugs delivered on your doorstep“. International Business Times. ციტირების თარიღი: 13 April 2013.
  21. Zetter, Kim. „Feds Arrest Alleged 'Dread Pirate Roberts,' the Brain Behind the Silk Road Drug Site“. WIRED (ინგლისური). ციტირების თარიღი: 2017-04-18.
  22. Amrutha Gayathri (11 June 2011). „From marijuana to LSD, now illegal drugs delivered on your doorstep“. International Business Times.
  23. Mike Power (2 May 2013). „Your Crack's in the Post“, Drugs 2.0: The Web Revolution That's Changing How the World Gets High. Granta Publications, გვ. 211–237. ISBN 978-1-84627-461-9. 
  24. „The Untold Story of Silk Road, Part 1“. WIRED. April 2015. ციტირების თარიღი: 2015-06-09.
  25. Christin, Nicolas. (May 2013) Traveling the Silk Road: A Measurement Analysis of a Large Anonymous Online Marketplace. Carnegie Mellon INI/CyLab. ციტირების თარიღი: 1 August 2013.
  26. Brito, Jerry (9 April 2013). „Bitcoin vs. Big Government“. Reason. ციტირების თარიღი: 1 August 2013.
  27. Howell O'Neill, Patrick (13 July 2013). „How big is the Internet's most notorious black market?“. The Daily Dot. ციტირების თარიღი: 1 August 2013.
  28. Bitcoin Anonymity.
  29. Greenberg, Andy (16 April 2013). „Founder Of Drug Site Silk Road Says Bitcoin Booms And Busts Won't Kill His Black Market“. Forbes. ციტირების თარიღი: 1 August 2013.