ჰელენა სირკუსი (პოლ. Helena Syrkusowa, დ. 14 მაისი, 1900, ვარშავა — გ. 19 ნოემბერი, 1982, ვარშავა) — პოლონელი არქიტექტორი, ურბანული დამგეგმავი და მასწავლებელი.[5]

ჰელენა სირკუსი
დაიბადა 14 მაისი, 1900(1900-05-14)[1] [2] [3]
დაბადების ადგილი ვარშავა[4]
გარდაიცვალა 19 ნოემბერი, 1982(1982-11-19)[1] [2] [3] (82 წლის)
გარდაცვალების ადგილი ვარშავა[4]
ჰელენა სირკუსის საფლავი

ბიოგრაფია

რედაქტირება

ჰელენა სირკუსი დაიბადა 1900 წლის 14 მაისს, ვარშავაში. 1918 წლიდან 1923 წლამდე სწავლობდა ვარშავის ტექნიკურ აკადემიაში არქიტექტურის ფაკულტეტზე. 1922 წელს შეიცვალა გვარი და გახდა ნემიროვსკაია. გარდა ამისა, სირკუსი სწავლობდა ხატვას რომან კრამშტიკთან და ასევე ფილოსოფიას ვარშავის უნივერსიტეტში. იგი იყო ავანგარდული ჯგუფის Praesens-ის თანადამფუძნებელი და თანამედროვე არქიტექტურის საერთაშორისო კონგრესის წევრი, სადაც 1945 წლიდან 1954 წლამდე იკავებდა ვიცე-თავმჯდომარის თანამდებობას. 1950 წელს მან დაიწყო ლექციების კითხვა პოლონეთის ტექნოლოგიურ აკადემიაში[6] [7] არქიტექტურის ფაკულტეტზე. იგი იყო თანამედროვე ვარშავის პოლიტექნიკური ინსტიტუტის პროფესორი. ათენის ქარტიის რედაქტორი.[6]

1925 წელს ჰელენა დაქორწინდა შიმონ სირკუსზე.[6]

1930-იან წლებში სირკუსმა და მისმა მეუღლემ შეიმუშავეს საცხოვრებელი სახლების პროექტი მუშებისთვის რაკოვცეში (1934–1938), ასევე ლოძში, მარისინში და გრაუბენცში. წყვილმა დააპროექტა მასობრივი წარმოების სახლები, რომლებიც აგებულია მეორადი სეგმენტებისგან და მოკრძალებულად მოწყობილი სერიული წარმოების მასალების გამოყენებით, მაგრამ დეტალებზე დიდი ყურადღებაა გამახვილებული (სახლი, რომელიც დაფუძნებულია ფოლადის კონსტრუქციაზე ჯასევას ქუჩაზე, კონსტანცინეში 1930 წ., ვილა კატოვიცეს № 26 ვარშავაში 1936 წ., ვილა სოსნოვკაში პინსკის მახლობლად 1937 წ., სახლი 12 ვალეჩნის ქუჩაზე და სახლი № 8 ესტონსკაიას ქუჩაზე 1938 წ., საცხოვრებელი კორპუსები რკინაბეტონის კონსტრუქციებით ვარშავაში, იავორჟინსკის ქუჩაზე 1936-1937).[8] გერმანული ოკუპაციის დროსБ ჰელენა და მისი მეუღლე მუშაობდნენ მიწისქვეშა არქიტექტურულ და ურბანული დაგეგმარების სახელოსნოში (PAU), რომელიც ფუნქციონირებდა სოციალური სამშენებლო საწარმოს სტრუქტურაში. ჰელენას ქმარი დააპატიმრეს და გაგზავნეს ოსვენციმში, მაგრამ გადარჩა.

მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ იგი მუშაობდა ვარშავის რეკონსტრუქციის გეგმებზე. 1948 წლიდან 1952 წლამდე იგი და მისი მეუღლე, მუშაობდნენ ვარშავაში კოლას პროექტზე, რომელის მოსახლეობა 10 000 ადამიანი იყო.[9]

იგი გახდა პოლონეთის მუშათა პარტიის წევრი 1944 წელს და პოლონეთის გაერთიანებული მუშათა პარტიის წევრი — 1948 წელს.[6]

სირკუსის გამოქვეყნებულ წიგნებს შორის იყო „Ku idei osiedla społecznego“ („სოციალური მეზობლობის იდეისკენ“, 1976) და „Spoleczne cele Urbanizacji“ („ურბანული დაგეგმარების სოციალური მიზნები“, 1984).)[6] მან თარგმნა და გამოაქვეყნა ფრაგმენტები კაზიმირ მალევიჩის ნაშრომიდან „სუპრემატიზმი: მშვიდობა, როგორც არაობიექტურობა, ან მარადიული მშვიდობა“ [10] პოლონურ და ფრანგულ ენებზე. მალევიჩმა წყვილს გადასცა „Zeta Architecton“, რომელიც მოგვიანებით განადგურდა ვარშავის აჯანყების დროს.[11]

სირკუსი გარდაიცვალა ვარშავაში 82 წლის ასაკში.[5]

  1. 1.0 1.1 European Theatre ArchitectureArts and Theatre Institute.
  2. 2.0 2.1 Internetowy Polski Słownik Biograficzny
  3. 3.0 3.1 The Fine Art Archive — 2003.
  4. 4.0 4.1 Deutsche Nationalbibliothek Record #1025064607 // ინტეგრირებული ნორმატიული ფაილი — 2012—2016.
  5. 5.0 5.1 Helena Syrkus.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 6.4 Szymon and Helena Syrkus.
  7. Женщины за чертежной доской. ციტირების თარიღი: 2024-04-11.
  8. Знаменитые супруги-архитекторы. ციტირების თარიღი: 2024-04-11.
  9. Pepchinski, Mary; Simon, Mariann. Ideological Equals: Women Architects in Socialist Europe 1945-1989, გვ. 66. ISBN 978-1317119029. 
  10. Казимир Малевич :: Том 3. Супрематизм. Мир как беспредметность, или Вечный покой. С приложением писем К. С. Малевича к М. О. Гершензону (1918—1924)
  11. За границей. ციტირების თარიღი: 2024-04-11.